آنچه از قرائن و گزارش‌های تاریخی برداشت می‌شود آن است که عمر بن سعد از گروه دعوت‌کنندگان امام حسین(ع) به کوفه نبود:

1. امام حسین(ع) در روز عاشورا برخی افراد؛ مانند شبث بن ربعی، حجّار بن ابجر، قیس بن اشعث و یزید بن حارث‏ که برای امام(ع) نامه نوشته‌، ولی اکنون در سپاه عمر بن سعد بودند را مخاطب قرار داد و فرمود: مگر شما نبودید که نامه نوشتید؟![1]

اما در این میان نامی از خود عمر بن سعد نبرد.

2. در دیگر گزارش‌های تاریخی که به نام برخی از نویسندگان نامه‌های دعوت اشاره شده است، نامی از عمر بن سعد مشاهده نمی‌شود.[2]

با این وجود، اما با توجه به این‌که در نظام قبیله‌ای عرب، در بسیاری از موارد، رؤسای قبائل و عشایر، همه‌کاره و سخن‌گوی تمام آنان بودند و تعهد آنان، به منزله تعهد کل قبیله و انکار آنان، به منزله انکار تمام افراد قبیله ارزیابی می‌شد، و اگر رئیس قبیله و یا عشیره‌ای نامه‌ای برای کسی می‌نوشت - و مورد اعتراض فردی از آن قبیله قرار نمی‌گرفت - این بدان معنا بود که تمام آنها راضی به این نامه و این تصمیم می‌باشند. از همین‌رو بعد از سخن امام(ع)، عمر بن سعد زبان به اعتراض نگشود که این من نبودم که نامه نگاشتم، بلکه دیگران بودند!

در صورت برخورد با گزارش جدیدی در این زمینه، پرسش را ویرایش خواهیم کرد.

[1]. ابو مخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، محقق، مصحح، یوسفی غروی، محمد هادی‏، ص 208، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، 1417ق.

[2]. «تعداد نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع)»، 121804.