جستجوی پیشرفته
بازدید
26095
آخرین بروزرسانی: 1389/12/03
 
کد سایت fa12304 کد بایگانی 10850 نمایه صلوات بر پیامبر در اولین و آخرین و ملاء اعلی
اصطلاحات صلوات، درود
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
معنای صلوات بر پیامبر در اولین و آخرین و ملأ اعلی چیست؟
پرسش
معنای این صلوات شریفه چیست؟ اللهم صل علی محمد و آل محمد فی الاولین و صل علی محمد و آل محمد فی الآخرین و صل علی محمد و آل محمد فی الملأ الاعلی و صل علی محمد و آل محمد فی المرسلین؟
پاسخ اجمالی

چون حضرت محمد(ص) سرآمد پیامبران(ع)، افضل ساکنان عالم بالا، و نتیجهٔ خلقت از اول آفرینش تا پایان آن است، لذا صلوات بر آن حضرت با این الفاظ ذکر شده است؛ یعنی خداوندا صلوات فرست بر محمد و آل او در اولین و آخرین و ملأ اعلی و ...

پاسخ تفصیلی

برای پاسخ به این سوال، ابتدا به بررسی معنای برخی اصطلاحات مندرج در دعا پرداخته و سپس جمع بندی خود را ارائه می دهیم:

1. اولین: واژهٔ اولین 32 بار در قرآن کریم تکرار شده است. و منظور از آن مجموعه مخلوقاتی هستند که از نظر زمانی قبل از ظهور پیامبر عزیز اسلام(ص) بودند.

2. آخرین: واژهٔ آخرین(به کسر خاء) به معنای نسل های بعد و آینده، 9 بار در قرآن کریم تکرار شده است. اما مقصود از آن در این دعا، نسل هایی هستند که بعد از رسول الله(ص) تا به امروز آمدند، ودر آینده می آیند.

3. ملأ اعلی: در قرآن کریم به معنای ساکنان عالم بالا« فرشتگان وکروبیان» است.

4. مرسلین: پیامبران و رسولان.

با توجه به آنچه گفته شد، چون حضرت محمد(ص) سرآمد پیامبران(ع)، افضل ساکنان عالم بالا، و نتیجهٔ خلقت از اول آفرینش تا پایان آن است، صلوات بر آن حضرت نیز با این الفاظ ذکر شده شده؛ این صلوات نشانگر همراهی حقیقت نوری حضرت محمد(ص) با اولین و آخرین و فرشتگان و پیامبران(ع) بوده و آل محمد (ع) نیز به تبع آن حضرت از این فضیلت برخوردارند.

مسبوق بودن نور محمدی (ص) بر انبیاء از مطالبی است که در روایات بسیاری بر آن تاکید شده که به برخی از آنها اشاره می شود:

1- «اوّلُ ما خَلَق اللّه نورى»[1]؛ اولین خلقی که خداوند آفرید نور من بود.

2- « کنت نبیا و آدم بین الماء و الطین»[2]؛ من نبی بودم آنگاه که آدم بین ماء و طین بود.

3-« إِنَّ اللَّهَ خَلَقَنِی مِنْ نُورٍ وَ خَلَقَ ذَلِکَ النُّورَ قَبْلَ آدَمَ بِأَلْفَیْ أَلْفِ سَنَةٍ»[3]؛ خداوند مرا از نوری دو ملیون سال قبل از آدم آفریده.

بر اساس این روایات، هرچند آن حضرت با نگاه خلقت جسمانی، آخرین پیامبر هستند ولی از جنبه حقیقت نوری، اولین مخلوقات و نزدیکترین آنها به حضرت حق می باشند.

و به قول ابن فارض:

«وإنی و إن کنت ابن آدم صورة   فلی منه معنی شاهد بأبوتی

ترجمه:

گرچه من در عالم صورت فرزند آدم هستم اما مرا معنایی است که بر ابوّت من نسبت به او دلالت دارد».[4]

در مورد عبارت «فی الآخرین» نیز که طلب صلوات بر پیامبر در میان آخرین می کند نیز می توان گفت گویم طبق مباحث گذشته حضور و وجود حقیقت آن حضرت شامل دوره بعد از رحلت آن حضرت نیز می شود و در قرآن کریم نیز از این بحث با عنوان مقام شهادت و شاهد بودن آن حضرت یاد شده است.

همچنین در بسیاری از روایات مسئله وحدت نورانیت آن حضرت با ائمه مطرح شده که خود خبر از حیات و حضور باطنی آن حضرت حتی بعد از رحلت ایشان می دهد. از جمله حضرت علی (ع) در این رابطه می فرمایند:

« أَوَّلُنَا مُحَمَّدٌ وَ آخِرُنَا مُحَمَّدٌ وَ أَوْسَطُنَا مُحَمَّدٌ وَ کُلُّنَا مُحَمَّدٌ....»[5] .

یعنی ابتدا و انتهای همه ما، نور مقدس و حقیقت واحد محمدیه است که این نور هیچگاه از بین نرفته و همواره حضور خواهد داشت.



[1]  مجلسی ، محمد باقر ، بحار الانوار، ج 1، ص 97، موسسه الوفاء، بیروت، 1404.

[2] شیخ بهائی، مفتاح الفلاح، ص42، دار الاضواء، بیروت، 1405 ق.

[3]  محمد بن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ع، ج1، ص 214، موسسه انتشارات علامه، قم، 1379.

[4]  ابن فارض، دیوان ابن فارض، ص 73، دارالکتب العلمیه ، بیروت.

[5] مجلسی ، محمد باقر ، بحار الانوار، ج 26، ص 5 ، موسسه الوفاء، بیروت، 1404.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا بدن برزخی با بدن اخروی با هم متفاوت‌اند؟
    2967 برزخ 1401/04/29
    انسان مرکب از سه چیز است: «روح»، «بدن عنصرى مادى» و «بدن مثالى برزخى». این بدن(بدن مثالی) بسیار شفاف و لطیف‌‏تر و رقیق‌‏تر از هوا است که حائل میان جسم مادى ثقیل و روح مجرد است. این بدن بسیار لطیف برزخى که قوانین ماده [ماده عنصری] در ...
  • آیا دعای عهد، از لحاظ سند و متن قابل تأیید است؟
    36806 گوناگون 1392/03/28
    یکی از دعاهایی که در عصر غیبت خوانده می‌شود و دارای مضامین بلندی است، دعای عهد است. این دعا را علامه مجلسی(ره) در سه بخش از «بحار الأنوار» آورده است که در دو بخش برای آن سند ذکر کرده است. اگرچه بیشتر راویان دعای عهد، از بزرگان و ...
  • اختلاف امیه و هاشم بر سر چه بود؟
    28138 نبوت و امامت از خاندانی پاک 1391/05/28
    هاشم لقب عمرو بن عبد مناف است، کنیه‌اش ابا عبد شمس، نام مادرش عاتکه دختر مرّه از قبیله بنی سلیم است. وی در مکه به دنیا آمد و در غزه از نواحی شام در سن بیست یا بیست و پنج سالگی فوت کرد و قبرش در همان ...
  • فلسفه قربانی در حج چیست؟
    27821 قربانی 1390/08/15
    تمام دستورات و قوانین اسلام بر اساس حکمت یا حکمت‌های بسیار دقیق و سودمند به حال مخلوقات وضع شده است. از جمله قوانین و احکام اسلام این است که بر حاجیان واجب است در روز عید قربان در سرزمین منی قربانی کنند. بعضی از حکمت‌های قربانی در حج ...
  • قمر در عقرب چیست؟
    327555 زمان و مکان همبستری 1389/11/12
    در روایتی امام صادق(ع) می‌فرمایند: « هر کس هنگامی که قمر در عقرب باشد، مسافرت یا ازدواج نماید، خیری نمی‌بیند». موضوع «قمر در عقرب» امری است که بر طبق آن فتوا داده شده است، ولی باید در نظر داشت که فتوا ویژه مواردی است که در روایت ذکر شده است ...
  • ما شیعه ها چرا نماز را سه وقت می خوانیم در حالی که در قرآن پنج وقت امر شده علت نخواندن پنج وقت چیه؟
    203296 بیشتر بدانیم 1387/02/30
    دلایل شیعه برای جایز بودن خواندن نماز در سه وقت آیات و روایات در این زمینه است. هرچند قرآن کریم در موارد متعددی از اصل وجوب نماز بحث کرده وبه جزئیات نپرداخته است؛ ولی در مورد اوقات نماز می فرماید: نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریکی ...
  • قرآن کریم چه معجزاتی را برای حضرت عیسی(ع) برمی‌شمرد؟
    37012 ارتباط میان نبوت و معجزه 1392/10/30
    خداوند برای اثبات پیامبری پیامبرانش به مردم، به آنها معجزاتی عطا کرده است تا بتوانند پیامبران واقعی را از دروغ‌گویان مدعی تشخیص دهند.[1] هر کدام از پیامبران، معجزات مخصوص به خود دارند که در قرآن به برخی از آنها اشاره شده است. یکی از ...
  • بهلول زمان هارون الرشید که بود؟
    16202 تاريخ بزرگان 1395/06/07
    اشخاص متعدّدی با اسم بُهْلُول‏، در جهان اسلام بوده‌اند،[1] ولی بهلول معروف، همان شخصی است که در زمان هارون الرشید می‌زیسته[2] و از اصحاب امام جعفر صادق(ع) به شمار آمده [3] و به روایتی، عموزاده هارون ...
  • شأن نزول آیه چهل سوره احزاب چیست؟
    20483 مناقب و ویژگی ها 1390/08/26
    این آیه در موضوع ازدواج پیامبر اسلام (ص) با همسر مطلقه زید بن حارثه، پسر خوانده اش نازل شده است. بی گمان آیه شریفه در مقام پاسخ به اعتراضى است که مردم به رسول خدا (ص) داشتند که چرا با همسر پسر خوانده‏اش ازدواج کرد؟چکیده جوابی که این ...
  • چرا در مورد آیات قرآن کریم، تفسیرهای گوناگونی داریم؟
    6379 علوم قرآنی 1396/09/27
    مهم‌ترین معجزه پیامبر اسلام(ص)، قرآن کریم است.[1] قرآن همه منکران را به مبارزه طلبیده و آوردن یک سوره مانند آن‌را از آنان می‌خواهد.[2] ناتوانی مخاطبان، دلیلى روشن بر اصالت این وحى آسمانى است. با وجود این، در مورد برخی از ...

پربازدیدترین ها