قرآن کریم در آیه 80 سوره نحل در بیان بعضی از نعمت‌هایی الهی که به مردم ارزانی داده شد می‌فرماید:

خداوند خانه‌‏هایتان را جاى آرامش شما قرار داد، همچنین این توانایی را به شما داد تا از پوست چارپایان، خانه‌های سبکی(خیمه) بسازید تا هم هنگام استقرار و هم هنگام کوچ بتوانید از آنها بهره گیرید، و نیز با پشم و کرک و موى چارپایان می‌توانید «اثاث» و «متاعی» تهیه نمایید تا در زندگی دنیا از آنها استفاده کنید.

با توجه به این‌که در آیه شریفه «متاع» با واو عطف از «اثاث» جدا شده، به نظر می‌رسد باید اندک تفاوتی بین این دو واژه وجود داشته باشد.

مفسران با بهره‌گیری از دانش لغت، توضیحاتی در این زمینه ارائه کرده‌اند، از جمله:

1. شیخ طوسی: به یک یا تعداد محدودی وسیله نیز می‌توان «متاع» گفت؛ اما تنها به مقدار زیادی از وسائل می‌توان «اثاث» گفت. به عنوان نمونه به مجموع وسایل منزل که شامل لباس و رختخواب هم می‌شود، اثاث منزل گفته می‌شود.[1]
2. شیخ طبرسی: «اثاث» به معنای مال و ثروت و وسایل منزل است؛ اما «متاع» شامل مواردی می‌شود که در فعالیت‌هایی؛ مانند تجارت، کشاورزی و... مورد استفاده قرار می‌گیرد.^[2]
3. فخر رازی: به نظر من «اثاث» شامل پوشیدنی‌ها و چیزهایی است که به عنوان زیرانداز و روانداز از آنها استفاده می‌شود؛ اما «متاع» چیزهایی است که خانه‌ها را با آن فرش می‌کنند و یا در زیباسازی منازل مورد استفاده قرار می‌گیرد.[3]

در پایان دو نکته در مورد این آیه گفتنی است:

الف) «اثاث» و «متاع» جمع بدون مفردند.[4] یعنی معنای جمع دارند بدون آن‌که مفردی برای آنان وجود داشته باشد.

ب) حتی اگر این دو واژه مترادف و کاملا به یک معنا باشند هم به زیبایی و شیوایی قرآن لطمه‌ای وارد نمی‌شود؛ چون در مواردی لازم است برای تأکید، انسجام جمله و ... دو کلمه مترادف را در کنار هم ذکر نمود.

[1].ر. ک: شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، تهرانی، آقا بزرگ، محقق، قصیرعاملی، احمد، ج 6، ص 413، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.

[2]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 6، ص 582، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[3]. فخرالدین رازی، ابو عبد الله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 20، ص 253، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.

[4]. التبیان فی تفسیر القرآن، ج ‏6، ص 413.