«ماء منهمر» به باران شدید و سیل‌آسا گفته می‌شود. واژه «منمهر»، همچنین ریشه‌ی لغوی «هـ م ر» در قرآن کریم تنها یک‌بار و آن هم در داستان طوفان نوح آمده است. آن‌جا که می‌فرماید:

«فَفَتَحْنا أَبْوابَ السَّماءِ بِماءٍ مُنْهَمِرٍ»؛[1] آن‌گاه درهاى آسمان را با آبى فراوان گشودیم.

آیه بعدی نیز اعلام می‌دارد زمین در جاهای مختلف شکافته شد و آب از آنها جوشید و بدین ترتیب چیزی بسیار وحشتناک‌تر از آنچه امروزه به نام سونامی می‌شناسیم، شکل گرفت.

واژه‌ شناسان می‌گویند: «الهمر» در اصل به معنای ریزش اشک و آب شدید بوده و «انهمار» به معناى ریزش است.[2] و در این‌جا به معنای باران بسیار شدیدی است که در جریان طوفان نوح باریده بود.

گشوده‌ شدن آسمان(جو بالاى سر) با آبى منهمر و روان، کنایه‌اى تمثیلى، از شدت ریختن آب و جریان متوالى باران است. گویى باران در پشت آسمان انبار شده بود، و نمی‌توانست پایین بریزد، و همین‌که درهای آسمان گشوده شد، به شدت تمام فرو ریخت،[3] تا جایی که نقل شده است این باران تا چهل روز ادامه داشت و یک لحظه هم قطع نمی‌‏شد.[4]

از ابن عباس نقل شده است: «ماءٍ مُنْهَمِرٍ»، یعنی باران زیادی که قبل از آن‌روز و نیز بعد از آن هرگز چنین بارانی مشاهده نشد.[5]

[1]. قمر، 11.

[2]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 9، ص 285، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[3]. طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 19، ص 68، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.

[4]. ‏زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج 4، ص 434، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، 1407ق؛ قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج 18، ص 132، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، 1364ش.

[5]. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج 6، ص 134، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1404ق.