از آن‌جا که حضرت زینب(س) در دوران زندگی خود، شاهد حجم زیادی از مصیبت‌های وارد شده بر اهل‌بیت(ع) بود، از ایشان با لقب ام المصائب(مادر مصیبت‌ها) یاد می‌شود.

چه مصیبت‌های دوران کودکی، مانند:

رحلت پیامبر اسلام(ص).

حمله به خانه ‌محل سکونتش.

اجبار پدرش امیرالمؤمنین(ع) برای گرفتن بیعت.

آسیب‌دیدن و شهادت مادرش حضرت فاطمه(س).

چه مصیبت‌های دوران جوانی و میان‌سالی، مانند:

شهادت پدرش امام علی(ع).

شهادت و مسموم‌شدن برادرش امام حسن(ع).

و دشوارتر از همه مصیبت‌های اواخر عمر مبارکش، مانند:

شهادت امام حسین(ع) به همراه جمع زیادی از برادران، فرزندان، برادرزادگان و دیگر نزدیکانش در برابر دیدگان او در روز عاشورا.

تحمل دوران اسارت و سرپرستی یتیمان از کربلا تا کوفه و  از آن‌جا تا به شام و ... .[1]

همچنین تحمل تمام این همه خاطرات تلخ بعد از بازگشت به مدینه!

تمام موارد یاد شده، زینب کبری(س) را اسوه و الگویی می‌سازد که می‌توان به حق، لقب «ام المصائب» را بر ایشان نهاد و نیازی به آن نیست که این لقب در روایت و یا زیارتی بیان شده باشد.

در ادامه پاسخ باید گفت؛ با بررسی‌های انجام شده، این لقب را برای حضرتشان در روایت و یا زیارت معتبر مأثور از ائمه‌ی معصومان(ع) نیافتیم؛ اما در برخی زیارت‌های ایشان که در کتب متأخر آمده، از این لقب استفاده شد؛[2] از این‌رو نمی‌توان گفت؛ چه فردی برای اولین بار از این لقب استفاده کرده است.

گفتنی است؛ حرف میم در کلمه «أمّ» طبق قوانین زبان عربی و با توجه به نوع نقشی که در جمله دارد، می‌تواند دارای هر سه نوع اعراب فتحه، ضمه و کسره باشد؛ اما در زبان فارسی می‌توان از هر نوع حرکتی استفاده کرد؛ چرا که قانونی در این زبان برای اعراب چنین کلماتی وجود ندارد.

[1]. ر. ک: الأمین، السید محسن، أعیان الشیعة، تحقیق و تخریج، الأمین، حسن، ج 7، ص 137.

[2]. جمعی از علمای بحرین و قطیف، وفیات الائمه، ج 1، ص 483-484.