لطفا صبرکنید
29425
- اشتراک گذاری
در آموزه های دینی ما علاوه بر این که از لعن و تکفیر ناحق نسبت به دیگران نهی شده، و دین اسلام چنین اجازه ای را به کسی نداده است، روایاتی نیز از پیشوایان دین وجود دارد که می گوید؛ اگر فردی، کسی را لعن کند که آن شخص مستحق لعن نباشد، این لعن به خود فرد لعنت کننده باز می گردد.
موضوع مورد پرسش را در چند محور بررسی می کنیم.
1. لعن، نفرین، تکفیر و ناسزای به دیگران از آن جهت که طرف مورد لعن، تکفیر و ... مستحق چنین نسبتی نیست، طبیعی است که از نظر شرع مقدس اسلام و آموزه های دینی، مورد نهی است و برایش عذاب اخروی در نظر گرفته شده است. این مسئله نه تنها از نظر شرع مقدس اسلام که احکامش از سرِ حکمت و مصلحت است، مورد پذیرش نیست که هیچ قانون بشری و غیر الاهی نیز چنین مسائلی را مجاز نمی شمارند و به انسان اجازه نمی دهد که به حریم شخصیت شهروندان تجاوز کند و مرتکبان آنها را مورد پی گرد قانونی قرار می دهند.
2. تعالیم دینی اسلام به ما می آموزد که انسان های با ایمان، نه تنها چیزهایی را بر زبان نمی آورند که گناه باشد و حقی را از کسی تضییع کند که حتی حرف ها و سخنانی که گناه نیست و بار منفی ندارد و در اصطلاح به آن لغو می گویند را نیز بر زبان نمی آورند. قرآن کریم در این باره می فرماید: "براستى که مؤمنان رستگار شدند،... آنها که از لغو و بیهودگى روى گردانند".[1] این آیه می گوید؛ در حقیقت مؤمنان آن چنان ساخته شدهاند که نه تنها به اندیشههاى باطل و سخنان بى اساس و کارهاى بیهوده دست نمىزنند، بلکه به تعبیر قرآن از آن روی گردانند، تا چه رسد به این که به ناحق دیگران را مورد لعن و تکفیر قرار دهند.
3. در آموزه های دینی ما علاوه بر آن که چنین کارهایی نهی شده است، روایاتی از پیشوایان دین وجود دارد که می گوید؛ اگر لعنی از کسی صادر شود که شخص لعن شده مستحق آن نباشد، این لعن به فرد لعنت کننده باز می گردد: "وَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ لَعَنَ رَجُلٌ الرِّیحَ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) فَقَالَ لَا تَلْعَنِ الرِّیحَ فَإِنَّهَا مَأْمُورَةٌ وَ إِنَّهُ مَنْ لَعَنَ شَیْئاً لَیْسَ لَهُ بِأَهْلٍ رَجَعَتِ اللَّعْنَةُ عَلَیْهِ"؛[2] مردی در محضر رسول خدا (ص) باد را لعن کرد، رسول خدا فرمود باد را لعن نکن؛ چرا که او از طرف خدا مأمور است. و همانا کسی که چیزی را لعن کند که او مستحق لعنت نباشد، آن لعنت به شخص لعن کننده باز می گردد.
در این روایت چنان که پیدا است، باد مورد لعن و ناسزا قرار گرفته، نه انسانی که حرمت و احترامش مانند حرمت خانه کعبه است. و این بیانگر آن است که انسان باید مواظب رفتار و گفتار خویش باشد، و بدون دلیل و حجت شرعی نسبت به کاری اقدام نکند به دیگران قضاوت نکند.
4. البته تذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که لعن نسبت به افرادی که به اذیت و آزار اولیای خدا پرداخته اند، مجاز که رجحان نیز دارد. اما آنچه را که بیان شد، با توجه به پرسش مطرح شده درباره کسانی است که به ناحق دیگران را مورد لعن قرار می دهند و تکفیر می کنند و شخصیت حقیقی و حقوقی افراد را به چالش می کشند، نه کسانی که رسولان و اولیای الاهی را مورد اذیت و آزار قرار داده اند که آنها مورد لعن خدا و لعن کنندگانند: "کسانى که دلایل روشن، و وسیله هدایتى را که نازل کردهایم، بعد از آنکه در کتاب براى مردم بیان نمودیم، کتمان کنند، خدا آنها را لعنت مىکند و همه لعن کنندگان نیز، آنها را لعن مىکنند.[3]