جستجوی پیشرفته
بازدید
29425
آخرین بروزرسانی: 1391/08/21
خلاصه پرسش
حکم شرعی و اثر لعن و تکفیر ناحق به دیگران چیست؟
پرسش
سلام علیکم. لعن کردن و تکفیر دیگران در صورتی که به ناحق باشد چه آثاری در انسان دارد و چه حکمی از جهت شرعی دارد؟
پاسخ اجمالی

در آموزه های دینی ما علاوه بر این که از لعن و تکفیر ناحق نسبت به دیگران نهی شده، و دین اسلام چنین اجازه ای را به کسی نداده است، روایاتی نیز از پیشوایان دین وجود دارد که می گوید؛ اگر فردی، کسی را لعن کند که آن شخص مستحق لعن نباشد، این لعن به خود فرد لعنت کننده باز می گردد.

پاسخ تفصیلی

موضوع مورد پرسش را در چند محور بررسی می کنیم.

 

1. لعن، نفرین، تکفیر و ناسزای به دیگران از آن جهت که طرف مورد لعن، تکفیر و ... مستحق چنین نسبتی نیست، طبیعی است که از نظر شرع مقدس اسلام و آموزه های دینی، مورد نهی است و برایش عذاب اخروی در نظر گرفته شده است. این مسئله نه تنها از نظر شرع مقدس اسلام که احکامش از سرِ حکمت و مصلحت است، مورد پذیرش نیست که هیچ قانون بشری و غیر الاهی نیز چنین مسائلی را مجاز نمی شمارند و به انسان اجازه نمی دهد که به حریم شخصیت شهروندان تجاوز کند و مرتکبان آنها را مورد پی گرد قانونی قرار می دهند.

 

2. تعالیم دینی اسلام به ما می آموزد که انسان های با ایمان، نه تنها چیزهایی را بر زبان نمی آورند که گناه باشد و حقی را از کسی تضییع کند که حتی حرف ها و سخنانی که گناه نیست و بار منفی ندارد و در اصطلاح به آن لغو می گویند را نیز بر زبان نمی آورند. قرآن کریم در این باره می فرماید: "براستى که مؤمنان رستگار شدند،... آنها که از لغو و بیهودگى روى ‏گردانند".[1] این آیه می گوید؛ در حقیقت مؤمنان آن چنان ساخته شده‏اند که نه تنها به اندیشه‏هاى باطل و سخنان بى اساس و کارهاى بیهوده دست نمى‏زنند، بلکه به تعبیر قرآن از آن روی گردانند، تا چه رسد به این که به ناحق دیگران را مورد لعن و تکفیر قرار دهند.

 

3. در آموزه های دینی ما علاوه بر آن که چنین کارهایی نهی شده است، روایاتی از پیشوایان دین وجود دارد که می گوید؛ اگر لعنی از کسی صادر شود که شخص لعن شده مستحق آن نباشد، این لعن به فرد لعنت کننده باز می گردد: "وَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ لَعَنَ رَجُلٌ الرِّیحَ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) فَقَالَ لَا تَلْعَنِ الرِّیحَ فَإِنَّهَا مَأْمُورَةٌ وَ إِنَّهُ مَنْ لَعَنَ شَیْئاً لَیْسَ لَهُ بِأَهْلٍ رَجَعَتِ اللَّعْنَةُ عَلَیْهِ"؛[2] مردی در محضر رسول خدا (ص) باد را لعن کرد، رسول خدا فرمود باد را لعن نکن؛ چرا که او از طرف خدا مأمور است. و همانا کسی که چیزی را لعن کند که او مستحق لعنت نباشد، آن لعنت به شخص لعن کننده باز می گردد.

 

در این روایت چنان که پیدا است، باد مورد لعن و ناسزا قرار گرفته، نه انسانی که حرمت و احترامش مانند حرمت خانه کعبه است. و این بیانگر آن است که انسان باید مواظب رفتار و گفتار خویش باشد، و بدون دلیل و حجت شرعی نسبت به کاری اقدام نکند به دیگران قضاوت نکند.

 

4. البته تذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که لعن نسبت به افرادی که به اذیت و آزار اولیای خدا پرداخته اند، مجاز که رجحان نیز دارد. اما آنچه را که بیان شد، با توجه به پرسش مطرح شده درباره کسانی است که به ناحق دیگران را مورد لعن قرار می دهند و تکفیر می کنند و شخصیت حقیقی و حقوقی افراد را به چالش می کشند، نه کسانی که رسولان و اولیای الاهی را مورد اذیت و آزار قرار داده اند که آنها مورد لعن خدا و لعن کنندگانند: "کسانى که دلایل روشن، و وسیله هدایتى را که نازل کرده‏ایم، بعد از آنکه در کتاب براى مردم بیان نمودیم، کتمان کنند، خدا آنها را لعنت مى‏کند و همه لعن ‏کنندگان نیز، آنها را لعن مى‏کنند.[3]

 



[1] مؤمنون، 3، "در حقیقت لغو همان گونه که بعضى از مفسران بزرگ گفته‏اند؛ هر گفتار و عملى است که فایده قابل ملاحظه‏اى نداشته باشد"، مکارم، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏14، ص 195، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1372ش.

[2] کلینی، کافی، ج 8، ص 69، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1368ش.

[3] بقره، 159.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    774249 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    747653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    668729 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    653325 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    645419 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    592080 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    578767 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    562503 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    562418 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    556982 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...