«زکات» از نظر لغت و اصطلاح قرآن دارای معانی متفاوتی است که در پاسخ شماره 29768 بدان پرداخته شده است.
امّا زکات باطنى، آن است که هر آنچه را برادر دینی شما بدان نیازمندتر است‏، به خود اختصاص ندهى و خود را مقدّم بر او ندانى، بلکه همواره او را مقدم و مستحق‌تر از خود بدانی.‏
بر اساس این معنا هر گونه خدمات مالی و مادی که خارج از محدوده زکات واجب و یا همان زکات ظاهری به خویشاوندان، مستمندان و مستضعفان ارائه می‌شود، زکات باطنی به شمار می‌آید و چنین تفکیکی برگرفته از روایتی از امام صادق(ع) است:
«عن المفضل قال: کنت عند أبی عبد الله ع فسأله رجل فی کم تجب الزکاة من المال فقال له الزکاة الظاهرة أم الباطنة ترید قال أریدهما جمیعا فقال أما الظاهرة ففی کل ألف خمسة و عشرون درهما و أما الباطنة فلا تستأثر على أخیک بما هو أحوج إلیک منک»؛‏[1] مفضّل بن عمر می‌گوید: خدمت امام صادق(ع) بودم، شخصى از او پرسید که در چه اندازه‌ای از مال، زکات واجب می‌گردد؟ حضرت به او فرمود: زکات ظاهرى یا زکات باطنى، منظورتان کدام است؟ گفت: هر دو را می‌خواهم بدانم، فرمود: امّا زکات ظاهری، پس به هر هزار درهم، بیست و پنج درهم تعلّق می‌گیرد، امّا زکات باطنى، آن است که هر آنچه را برادرت به آن از تو نیازمندتر است،‏ به خود اختصاص ندهى و خود را مقدّم ندانى، بلکه او را جلو بیندازى.‏

---