هر چه تدبر و تفکر انسان نسبت به موضوعی بیشتر باشد، آشنایی وی با آن موضوع نیز بیشتر شده و با توجه به اهمیت موضوع، رویکرد خود در برابر آن‌را هدف‌مند نموده و در نتیجه تمام سعی و تلاش خود را برای رسیدن به هدفش به کار می‌بندد؛ لذا در روایات به فکر کردن سفارش شده است:

امام صادق‌(ع) فرمود: «فِکرُ سَاعَةٍ خَیرٌ مِنْ عِبَادَةِ سَنَةٍ»؛[1] یک ساعت فکر بهتر از عبادت یک سال است.

 اما این بدان معنا نیست که تنها با فکر کردن، می‌توان به خواسته‌ی خود رسید و یا به آن نزدیک شد؛ همان‌گونه که بدیهی است انسان با فکر کردن در موضوعاتی؛ مانند خورشید و ماه به آنها نزدیک نخواهد شد، بلکه تنها اطلاعات مهمی در مورد آنها به دست خواهد آورد.

در همین راستا فکر کردن درباره برخی امور مانند مرگ - البته در حدی که اسلام از ما خواسته، نه در حد افراطی و روان‌پریشی- چیزی نیست که مرگ را به انسان نزدیک و یا از او دور کند.

آنچه در این نوع از یاد مرگ به انسان نزدیک خواهد شد، آثار مهمی مانند تقوای الهی است:

امام صادق(ع) در این باره فرمود: «یاد مرگ شهوات را از بین می‌برد، ریشه‌‌های غفلت را قطع کرده، دل را به وعده‌‌‌های الهی قوی و مطمئن می‌گرداند، طبع(نفس) را رقیق می‌سازد، پرچم‌‌های هوای(نفس) را می‌‌شکند، آتش حرص و طمع را خاموش می‌کند، و دنیا را در دیدگان کوچک می‌سازد.[2]

در همین راستا سفارش شده است که وصیت‌نامه مؤمن در هنگام خواب زیر سرش باشد.

رسول خدا(ص) فرمود: «سزاوار نیست مسلمان شب را بخوابد، مگر این‌که وصیت‌نامه‌‌اش زیر سر او باشد».[3]

[1]. منسوب به امام ششم، جعفر بن محمد(ع)، مصباح الشریعة، ص 171، بیروت، اعلمی، چاپ اول، 1400ق؛ «برتری تفکر بر عبادت»، 48371.

[2]. همان.

[3]. شیخ مفید، محمّد بن محمد بن نعمان، المقنعة، ص 666، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.