این پرسش می‌تواند از دو جنبه مورد نظر باشد؛ طهارت ظاهری و طهارت باطنی و معنوی.
الف. از نظر لباس و بدن نمازگزار، دستورات اسلام به دو بخش واجبات و مستحبات تقسیم می‌شود.
1. برخی از شرایط، رعایت آنها در نماز (در صورت امکان) واجب است که باید در نماز انجام شود.
مثلاً لباس نمازگزار شش شرط دارد: اوّل: آن که پاک باشد. دوّم: آن که مباح باشد. سوم: آن که از اجزاء مردار نباشد. چهارم: آن که از حیوان حرام گوشت نباشد. پنجم و ششم: آن که اگر نمازگزار مرد است، لباس او ابریشم خالص و طلاباف نباشد.[1]
در بخش واجبات اگر رعایت یکی از موارد، عرفاً امکان‌پذیر نباشد، رعایت نکردن آن اشکال ندارد.
به همین دلیل و به عنوان نمونه، اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد، در سه صورت، نماز او صحیح است: اول: به واسطۀ زخم و دُمَلى که در بدن او است لباس یا بدنش خون‌آلود شده باشد. دوم: بدن یا لباسش به مقدار کمتر از درهم خون‌آلود باشد. سوم: آن که ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.[2]
2. مراعات برخی امور در نماز استحباب دارد؛ مانند پوشیدن عبا، لباس سفید و پاکیزه‌‌ترین لباس‌‌ها، استفاده از بوى خوش؛ و به دست نمودن انگشتر عقیق[3] و ...
همه اینها نوعی زیبایی و طهارت ظاهری است که در صورت امکان، رعایت آنها می‌تواند، طهارت باطنی را نیز در انسان تقویت کند، اما همانگونه که طهارت‌های واجب در شرایطی قابل ترک بود، مستحبات طهارت نیز در صورت امکان باید مراعات شود.
ب. اما از نظر پاکی و طهارت باطنی باید گفت اگر انسان واقعاً تلاش کند که اهل تقوا بوده و به آموزه‌های دین پایبند باشد، اما چه در نماز و چه در هر عبادت دیگری به هدف آرمانی نرسد، همان اندازه تلاش و مجاهدت وی بدون ‌پاداش نخواهد بود:
«عَلِمَ أَنْ سَیَکُونُ مِنْکُمْ مَرْضى‏ وَ آخَرُونَ یَضْرِبُونَ فِی الْأَرْضِ یَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ یُقاتِلُونَ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنْه‏»،[4]
خدا می‌داند که برخی از شما بیمارید، برخی برای کسب روزی در حال سفرند و برخی نیز در راه خدا مشغول نبرد! پس در اندازه توانتان قرآن بخوانید.
«فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُوا وَ أَطیعُوا وَ أَنْفِقُوا خَیْراً لِأَنْفُسِکُمْ وَ مَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُون»،[5]
«پس تا می‌توانید تقواى الهى پیشه کنید و گوش دهید و اطاعت نمایید و انفاق کنید که براى شما بهتر است و کسانى که از بخل و حرص خویشتن مصون بمانند رستگارانند».

---