جستجوی پیشرفته
بازدید
9610
آخرین بروزرسانی: 1396/04/25
خلاصه پرسش
فقه اطلاعاتی(فقه الأمن) چیست و چه کاربردی دارد؟
پرسش
فقه اطلاعاتی(فقه الأمن) چیست و چه کاربردی دارد؟ به‌طور کلی، یک مأمور اطلاعاتی بسیج، سپاه یا وزارت اطلاعات باید چه مسائلی را در کار خود در نظر بگیرد؟ آیا مراجع معظم تقلید در این‌باره فتاوا یا کتابی دارند؟
پاسخ اجمالی
«فقه الامن»، دانشی است که در آن به کشف و استخراج نظر شرع در محدوده‌های مربوط به امنیت (به‌طور عام) مبادرت می‌شود. در این دانش به دنبال کشف نظر شارع در موضوعات مرتبط با امنیت هستند.[1]
این علم، مانند «فقه الطهاره» یا «فقه الصلاه» در روش استنباط، اشتراکاتی از جمله مراجعه به اَسناد چهارگانه دارد؛ با این وجود، در روش استنباط آن تفاوت‌هایی هم وجود دارد؛ از جمله، بحث مجال عدم تعبد در فقه الامن؛ یعنی در فقه الأمن نمی‌توان نگاه تعبدگونه‌ای - که در ابواب طهارت و صلاة و صوم وجود دارد - را داشت.
البته بیان تمام اشتراکات و فرق‌ها و خصوصیات علمی و روشی در این باب فقهی، احتیاج به مجال بیشتری دارد.
موضوعات مختلفی برای فقه الامن بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می‌شود:[2]
1. رابطه بین امنیت و آزادی‌های فردی؛
2. ضوابط و قوانین مشروع امنیتی؛
3. شرعیت تفتیش منازل و بازجویی از افراد برای استقرار امنیت؛
4. صفات مجریان امنیت در اسلام؛
5. رابطه آزادی عقیده و بیان با مقوله امنیت در اجتماع؛
6. حکم شرعی دستگیری و ترور جهت حفظ امنیت؛
با توجه به تعریف و موضوعات قابل بررسی در این محدوده می‌توان آشنایی اجمالی با این علم و موارد قابل بررسی در آن پیدا کرد.
این‌که یک مأمور اطلاعاتی چه نکاتی را باید در نظر بگیرد، یک بحث پردامنه و گسترده است و در زمینه‌های مختلف می‌توان پاسخ‌های متعددی به این سؤال داد. به عنوان مثال؛ مأمور اطلاعاتی در هنگام تجسّس، در هنگام تفتیش، در هنگام جمع‌آوری اطلاعات و... وظایف مختلفی دارد و نکات و دستورات شرعی گوناگونی را باید رعایت کند که در این مختصر نمی‌گنجد. برای آشنایی با برخی از این نوع وظایف، پاسخ 10125 (احادیثی در مورد، حراست، رازداری، نگهبانی، تجسس)، را مطالعه کنید.
 

[1]. برای آگاهی بیشتر نک: علیدوست، ابوالقاسم، روش شناسی اجتهاد در فقه امنیت و فقه امنیتی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره 78.
[2]. این موضوعات غالباً از کتاب «الامن و المخابرات فی الفقه الامامی»، اثر حسین خزاعی، انتشارات محبین، استفاده شده است.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • چرا خداوند در قرآن مسائلی را بیان می کند و بعد هم خود خدا می‌فرماید علم آن نزد من است و کسی نمی‌فهمد!؟
    8554 تفسیر 1391/06/15
    بیان این‌گونه مطالب اگر چه به صورت مشروح و مبسوط در قرآن نیامده است، اما همین مقدار هم در مجموع آثار و فوایدی دارد؛ مانند: 1. بیان اصل وجود روح: این آیه وجود روح را تأیید می‌کند و انسان را-در مقابل مادی‌گرایان که منکر چنین ...
  • واجب شدن نفقه‌ی همسر بر شوهر چه شرایطی دارد؟
    16389 نفقه 1386/03/26
    نفقه‌ی همسر با شرایط زیر بر شوهر واجب می‌شود:عقد دایم باشد.همسر قابلیت برای امور زناشویی داشته باشد.(همسری که در سنین کودکی است و قابلیت برای امور زناشویی نداشته باشد نفقه‌اش واجب نیست).زن در مواردی که اطاعت از مرد واجب است (مثل تمکین در مسائل زناشویی)، مطیع ...
  • «اصالة اللزوم» یا «قاعده لزوم» چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟
    1106 1402/06/12
    اصالة اللزوم(قاعده لزوم) قاعده‌ای از قواعد فقهى است که در معاملات و «هنگام شک در لزوم یا جواز عقد» مورد استفاده قرار می‌‏گیرد. این اصل یا قاعده فقهى، کمتر در کلمات فقها به صورت مستقل مورد بحث و بررسى قرار گرفته، ولى معمولا در ابتداى بحث معاملات - به خصوص ...
  • انصار چه کسانی بودند؟
    38247 تاريخ بزرگان 1388/12/03
    "انصار" جمع ناصر، از ریشه "نصر" به معنای یاوران است. در صدر اسلام به ساکنانمسلمانمدینهو اطرافآن، به ویژه افراد دو قبیلهاوسوخزرج،انصار گفته می‌شد؛ چرا که آنان به یاریپیامبر اسلام (ص)ومسلمانان مهاجر مکیو نقاط دیگر پرداختهبودند و در نشر ...
  • آیا انجام عمل حج با غسل مستحب جایز است؟
    9973 Laws and Jurisprudence 1388/08/03
    در ابتدا باید متذکر شد؛ هر طهارتی (وضو، تیمم، غسل مستحب،..) که برای نماز کفایت کند، برای اعمالی از حج که باید همراه طهارت باشد کفایت می کند. بنابراین ابتداءً باید چند بحث را مطرح کرد: 1- آیا با غسل واجب می توان اعمالی مانند نماز یا اعمال حج ...
  • چرا نیروهای یزید در همان لحظات اول امام حسین(ع) را شهید نکردند؟
    13695 حوادث روز عاشورا 1391/02/28
    1. اگرچه در جنگ‌ها معمولاً نیروهای مهاجم برای ضربه زدن به طرف مقابل، از هر حیله و وسیله‌ای کمک می‌گیرند، تا دشمن را از پای در آورند، اما در تمام زمان‌ها حتی در بدوی ترین قبیله‌ها که بویی از تمدن و فرهنگ نبرده بودند، جنگ و نبرد دارای ...
  • آیا «أصالة»(به فتح) صحیح است یا «إصالة»(به کسر)؟ تفاوت میان اصالة الحقیقه با تبادر چیست؟
    9721 مبانی فقهی و اصولی 1393/06/04
    «أصالة» -به فتح- مصدر ثلاثی مجرّد از ماده «أصُلَ»، «یَأصُل» است.[1] اما کلمه «إصالة» -به کسر- که در سخن فارسی‌زبانان شایع است، در لغت عرب وجود ندارد. بنابراین، تعبیر «أصالة الحقیقة» -با حرکت فتحه-، صحیح است. أصالة الحقیقة قاعده «أصالة الحقیقة» در اصطلاح یکی ...
  • «تأنّی» در آموزه‌های اسلامی به چه معنا است؟
    10811 آرامش و اطمینان 1392/04/24
    «تأنّی» در لغت به معنای درنگ کردن و آهستگی در انجام عمل، نیز وقار و متانت آمده است.[1] در زبان دین هم احادیثی که در آنها واژۀ «تأنّی» و مشتقات آن آمده، همین معنا را می‌رساند؛ مانند: ۱. «التَّأَنِّی‏ حَزْمٌ»؛ تأنّى در کارها دور ...
  • علت حسادت قابیل به هابیل چه بوده است؟
    56657 تفسیر 1391/02/28
    داستان هابیل و قابیل؛ پسران آدم (ع) از جمله داستان های معروف در نزد پیروان ادیان الاهی است. این داستان در تورات و قرآن کریم ذکر شده است که هر کدام قسمت هایی از این داستان را نقل کرده اند. آنچه را ...
  • حکم پرورش قورباغه و جلبک و فروش آن به غیر مسلمانان چیست؟
    21481 Laws and Jurisprudence 1388/01/17
    سؤال شما به دفاتر مراجع ارسال گردید و تا کنون جواب های زیر دریافت گردید:دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):فی نفسه اشکال ندارد ولی فروش آنها برای استفاده های غذایی انسان، جایز نیست هرچند خریدار خوردن آن را حلال بداند.دفتر حضرت آیت الله العظمی ...

پربازدیدترین ها