جستجوی پیشرفته
بازدید
10502
آخرین بروزرسانی: 1396/04/25
خلاصه پرسش
فقه اطلاعاتی(فقه الأمن) چیست و چه کاربردی دارد؟
پرسش
فقه اطلاعاتی(فقه الأمن) چیست و چه کاربردی دارد؟ به‌طور کلی، یک مأمور اطلاعاتی بسیج، سپاه یا وزارت اطلاعات باید چه مسائلی را در کار خود در نظر بگیرد؟ آیا مراجع معظم تقلید در این‌باره فتاوا یا کتابی دارند؟
پاسخ اجمالی
«فقه الامن»، دانشی است که در آن به کشف و استخراج نظر شرع در محدوده‌های مربوط به امنیت (به‌طور عام) مبادرت می‌شود. در این دانش به دنبال کشف نظر شارع در موضوعات مرتبط با امنیت هستند.[1]
این علم، مانند «فقه الطهاره» یا «فقه الصلاه» در روش استنباط، اشتراکاتی از جمله مراجعه به اَسناد چهارگانه دارد؛ با این وجود، در روش استنباط آن تفاوت‌هایی هم وجود دارد؛ از جمله، بحث مجال عدم تعبد در فقه الامن؛ یعنی در فقه الأمن نمی‌توان نگاه تعبدگونه‌ای - که در ابواب طهارت و صلاة و صوم وجود دارد - را داشت.
البته بیان تمام اشتراکات و فرق‌ها و خصوصیات علمی و روشی در این باب فقهی، احتیاج به مجال بیشتری دارد.
موضوعات مختلفی برای فقه الامن بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می‌شود:[2]
1. رابطه بین امنیت و آزادی‌های فردی؛
2. ضوابط و قوانین مشروع امنیتی؛
3. شرعیت تفتیش منازل و بازجویی از افراد برای استقرار امنیت؛
4. صفات مجریان امنیت در اسلام؛
5. رابطه آزادی عقیده و بیان با مقوله امنیت در اجتماع؛
6. حکم شرعی دستگیری و ترور جهت حفظ امنیت؛
با توجه به تعریف و موضوعات قابل بررسی در این محدوده می‌توان آشنایی اجمالی با این علم و موارد قابل بررسی در آن پیدا کرد.
این‌که یک مأمور اطلاعاتی چه نکاتی را باید در نظر بگیرد، یک بحث پردامنه و گسترده است و در زمینه‌های مختلف می‌توان پاسخ‌های متعددی به این سؤال داد. به عنوان مثال؛ مأمور اطلاعاتی در هنگام تجسّس، در هنگام تفتیش، در هنگام جمع‌آوری اطلاعات و... وظایف مختلفی دارد و نکات و دستورات شرعی گوناگونی را باید رعایت کند که در این مختصر نمی‌گنجد. برای آشنایی با برخی از این نوع وظایف، پاسخ 10125 (احادیثی در مورد، حراست، رازداری، نگهبانی، تجسس)، را مطالعه کنید.
 

[1]. برای آگاهی بیشتر نک: علیدوست، ابوالقاسم، روش شناسی اجتهاد در فقه امنیت و فقه امنیتی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره 78.
[2]. این موضوعات غالباً از کتاب «الامن و المخابرات فی الفقه الامامی»، اثر حسین خزاعی، انتشارات محبین، استفاده شده است.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا اگر در دهانم خونی ایجاد شود، روزه‌ام باطل می‌شود؟
    27908 خوردن و آشامیدن 1392/04/23
    چنانچه خون دهان عمداً از گلو پایین نرود، روزه باطل نمی‌شود.[1] ولی اگر خون را عمداً فرو دهد، روزه‌اش باطل است و فرقى نمی‌کند که در فرو بردن آن ضرورتی باشد یا خیر. بلى، در صورتی‌که ضرورت ایجاب کند، کفّاره ندارد.
  • دلیل روایی وحدت ولی فقیه چیست؟
    10333 System 1389/01/22
    در پاسخ باید گفت: وحدت ولی فقیه از ادله و روایات اثبات ولایت فقیه، استفاده نمی شود. این روایات تنها به ارائۀ معیارها بسنده می کند و به وحدت و یا تعدد ولی فقیه، اشاره ای ندارد، بلکه هر دو گزینۀ وحدت و تعدد ولی فقیه، می ...
  • لطفا تفسیر آیات ابتدایی سوره انشراح را بیان کنید؟
    612 تفسیر 1403/03/05
    آیات ابتدایی سوره انشراح شامل بیان برکاتی است که شامل حال پیامبر اسلام(ص) شد، و پایان آن نیز توصیه‌هایی به آن‌حضرت است.«أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ»؛آیا ما سینه‌ات را گشاده نساختیم؟منظور آیه از «شرح صدر» در این آیه، باز شدن و گستردگى سینه رسول خدا(ص) به نور ...
  • آیا نماز در کربلا مثل نماز در مکه به صورت کامل خوانده می شود؟
    84568 Laws and Jurisprudence 1390/02/19
    در ارتباط با تمام و یا شکسته ­بودن نماز در حرم امام حسین (ع) باید گفت:مسافر مى‏تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر (ص) و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. ولى اگر بخواهد در جایى که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به این مساجد اضافه ...
  • اعلام هفت تن از آیات عظام از طرف جامعه مدرسین به چه معنا است؟
    13937 Laws and Jurisprudence 1388/12/16
    از جمله شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمی­توان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد. و این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در ...
  • کلمه‌ی قلب در قرآن چند بار و در چه سوره‌هایی آمده، و معانی آن چیست؟
    82043 تفسیر 1391/11/01
    با بررسی تمام مواردی که در قرآن، مفهوم قلب و معانی مشابه آن به کار رفته است، چنین به دست می‌آید که بی‌گمان مفهوم «قلب»، در برخی آیات، در مورد قلب روحانی و معنوی، یعنی «روح و نفس» انسان استعمال شده است. اما در مورد آیات دیگری که گاه ...
  • حشر انسان هایی که خارج از زمین مثلا کره ماه فوت می کنند چگونه است؟
    15859 معاد و قیامت 1390/06/15
    در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشت که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و ...
  • آیا دود کردن اسفند برای جلوگیری از چشم زخم، سند دینی دارد؟
    181331 Laws and Jurisprudence 1388/05/03
    برای درک برخی از حقایق و واقعیات، علم و عقل بشری ناتوان است. چشم زخم یکی از این پدیده­ها است که دست کم تا به امروز، عقل و علم بشری نتوانسته آن را اثبات کند هم چنان که دلیلی بر ردٌ و نفی آن ...
  • معنای اطاعت از ولی فقیه چیست؟
    12042 System 1389/06/28
    پاسخ آیت الله هادوی تهرانی به این شرح است:اگر فقیه عادل دارای کفایت، حکمی را با شرایط آن صادر کند، بر همگان حتی سایر فقهای عادل با کفایت و حتی خود شخص این فقیه، عمل به آن حکم لازم است و این امر همان اطاعت از ولی فقیه ...
  • در روایات؛ هنگام سحر و افطار قرائت کدام سوره سفارش شده است؟
    23953 حدیث 1393/04/26
    در روایتی از امام صادق(ع) به خواندن سوره قدر(انا انزلناه فی لیلة القدر) در وقت سحر و افطار سفارش شده است: «مؤمن روزه‌داری نیست که وقت سحر و افطار "انا انزلناه" را بخواند مگر آن‌که در بین آن دو وقت مانند کسی است که در راه خداوند، در ...

پربازدیدترین ها