در زبان و ادبیات عرب، دو نوع همزه وجود دارد. «همزه قطع» و «همزه وصل».
«همزه قطع» همزه‌ای است که همیشه به هنگام تلفظ کلمه، خوانده می‌شود، بر خلاف «همزه وصل» که اگر در وسط جمله باشد، هنگام تلفظ کلمه خوانده نمی‌شود، ولی اگر در ابتدا و شروع سخن گفتن قرار گیرد، خوانده می‌شود. هر کدام از این دو همزه، انواعی دارد که به آن اشاره می‌شود:
الف) همزه قطع
1. همزه متکلم که در ابتدای افعال مضارع در صیغه سیزدهم واقع می‌شود.
2. همزه اول فعل‌های ثلاثی؛ مانند «أمر» و فعل‌های رباعی که بر وزن «أفعل» و «فاعَل» هستند؛ مانند «أکرَم» و «آخذ».
3. همزه‌هایی که در ابتدای اسم‌ها و حروف قرار دارد به جز چند مورد خاص که در همزه وصل به آنها اشاره شده است؛ اسم‌هایی مانند «أحمد»، «إبراهیم» و «أُحد» و حروفی مانند همزه استفهام و حرف «إن».
ب) همزه وصل
همزه وصل در ابتدای کلماتی قرار می‌گیرد که حرف اول آنها ساکن است و امکان شروع کلام با آنها وجود ندارد. موارد همزه وصل عبارت‌اند از:
1. همزه کلماتی؛ مانند «ابن»، «ابنة»، «اثنان»، «اثنتان»، «امرؤ»، «امرأة»، «اسم»، «است»، «ابنم» و «ایمن»ی که مخصوص قسم است.
2. همزه «ال» و یا «الف و لام» که به صورت مستقل در ابتدای اسامی قرار می‌گیرد؛ چه «ال» برای تعریف باشد و چه زائده، همزه آن، همزه وصل خواهد بود.
3. همزه‌ای که در ابتدای فعل‌های ماضی پنج حرفی مانند «استمع» و شش حرفی مانند «استخرج» و مصدر و امر آنها قرار می‌گیرد.[1]
4. همزه فعل‌های امر ثلاثی مجردی که حرف دوم فعل مضارع آنها، لفظاً ساکن است؛ مانند «اخشِ» و «امضِ»، به استثنای «خُذْ»، «مُرْ» و «کُلْ».[2]
 
 

---