آنچه در پرسش مطرح شده با مقداری اختلاف، در چند روایت آمده است؛ مانند:
1. «عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) قَالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ وَ ذَکَرَ مِصْرَ فَقَالَ قَالَ النَّبِیُّ (ص) لَا تَأْکُلُوا فِی فَخَّارِهَا وَ لَا تَغْسِلُوا رُءُوسَکُمْ بِطِینِهَا فَإِنَّهُ یَذْهَبُ بِالْغَیْرَةِ وَ یُورِثُ الدِّیَاثَةَ»؛[1] امام رضا(ع) می‌فرماید: پیامبر اسلام(ص) فرمود در ظرفی که از خاک مصر درست شده چیزی نخورید. سرتان را با گل آن نشویید؛ چرا که غیرت را از بین می‌برد و... .
2. «وَ لَقَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: لَا تَغْسِلُوا رُءُوسَکُمْ بِطِینِهَا، وَ لَا تَأْکُلُوا فِی فَخَّارِهَا، فَإِنَّهُ یُورِثُ الذِّلَّةَ وَ یَذْهَبُ الْغَیْرَة»؛[2] رسول خدا(ص) می‌فرمود سرتان را با گل آن] مصر[ نشویید، در ظرفی که از خاک مصر درست شده چیزی نخورید؛ زیرا ذلت را به دنبال دارد و غیرت را از بین می‌برد.
دلیل این موضوع، یعنی نهی پیامبر(ص) در «استفاده از خاک مصر»، نیز در روایات بیان شده است. و آن این است که خاک مصر به دلیل بی‌غیرتی بنی اسرائیل که در آن سرزمین ساکن بودند، ممکن است اثری وضعی داشته باشد و آن بی‌غیرتی از طریق خاک به دیگران نیز سرایت کند.
امام صادق از پدر بزرگوارش امام باقر(ع) نقل می‌کند: چه سرزمین خوبی است شام، و بد مردمانی امروز در آن سکنا گزیدند. بدترین دیار سرزمین مصر است؛ خداوند آن‌جا را زندان کسانى از بنى‌اسرائیل قرار داد که مورد غضب الهى واقع شدند؛ چون خداوند متعال مى‌‏فرماید: به زمین مقدسى که خدا برایتان مقرر کرده است داخل شوید»،[3] امّا بنى‌اسرائیل از ورود به ارض مقدس سرپیچى نمودند و چهل سال در بیابان سرگردان شدند و خروج آنها از مصر و ورودشان به شام تنها بعد از توبه آنها و رضایت الهى از آنان محقّق شد. سپس امام باقر(ع) فرمود: من کراهت دارم از خوردن چیزی که در ظروف سفالى مصر پخته شده، و هرگز سرم را با گل‌سرشور آن‌جا نمى‏‌شویم؛ چون بیم دارم از خاک آن‌جا، ذلت عارضم شود و غیرتم زایل شود.[4]
لذا برخی فقها استفاده از خاک مصر را برای شستن سر مکروه دانسته‌اند.[5] البته، این به معنای بی‌احترامی به مردم مصر نیست، بلکه مقصود –مثلاً- خود شستن سر با خاک مصر و استفاده از آن است.[6]     

---