انسان موجودی است که به تدریج مراحل کمال را از مراتب ضعیف تا مراتب قوی طی ‌می‌کند؛ بنابراین وجود مراتب ضعیف لازمه تحقق شرایط رسیدن به مراتب قوی است؛ برای تبیین این موضوع از مثال‌های متعددی می‌توان بهره برد:
الف) بدن انسان، به تدریج مراحل کمال را طی ‌می‌کند و از مرتبه ضعف و کودکی به تدریج به مراحل قوت، جوانی و میان‌سالی می‌رسد؛ بنابراین وجود مرتبه‌ی ضعیف بدن نه تنها لغو و بیهوده نیست؛ بلکه لازمه‌ی تحقق مراتب قوی بدن است.
ب) تعلیم و آموزش ‌انسان‌ها به شیوه تدریجی و پلکانی صورت می‌پذیرد؛ و بر این اساس،‌ نمی‌توان گفت که برخورداری از مراتب بالای علمی در میان سالی، چه فایده‌ای برای دوران کودکی خواهد داشت؟!
ج) انسان‌ها در طول زندگی اجتماعی خود از لحاظ بهره‌مندی‌های مادی، همواره رو به پیشرفت بوده و هستند. و این‌که گذشتگان نمی‌توانند از پیشرفت‌های موجود در عصر حاضر استفاده کنند، دلیلی بر آن نیست که پیشرفت را متوقف کنیم. بر این اساس، نمی‌توان پیشرفت در امور مادی و معنوی را، موضوعی بدون حکمت ارزیابی کرد.
خلاصه این‌که انسان موجود برتر و خلیفه خدا در زمین است و باید همواره رو به کمال باشد و پایان حضور خود در زمین را با بهترین وجهی به پایان برساند.
در پایان باید گفت این‌گونه نیست که انسان‌های قبل از دوران ظهور، از برکت وجودی پیامبران و ائمه(ع) هیچ بهره‌ای نداشته باشند، بلکه برکت آن اولیای الهی در تاریخ زندگی بشری گسترده است.[1]

---