ورزش چوگان ورزشی است که در آن، ورزش‌کار بر اسب سوار می‌شود و با چوب‌دستی که سر آن دارای انحنا است، به چیزی(توپ) ضربه می‌زند.[1] این بازی به خودی خود و بدون در نظر گرفتن برخی مسائل پیرامونی، اگر تنها برای ورزش و تقویت جسم باشد مشکلی ندارد.[2] اما از آن‌جا که در گذشته، هدف از بازی‌هایی مانند چوگان، ورزش و بدن‌سازی نبود، بلکه تنها نوعی خوش‌گذرانی مخصوص پادشاهان و ثروت‌مندان و نوعی قماربازی به شمار می‌آمد، که علاوه بر غافل کردن انسان از یاد خدا و معنویات و ایجاد نفاق،[3] بدون آن‌که فایده‌ای داشته باشد،[4] خطراتی جسمانی نیز برای ورزش‌کاران به دنبال داشت؛ و چه بسا به دلیل استاندارد نبودن زمین ورزشی، گاه منجر به مرگ بازیکنان می‌شد؛ از این جهت در برخی از روایات توصیه شده تا افراد باایمان به دنبال این بازی نروند:

امام صادق(ع) فرمود: «در بازی چوگان، شیطان به دنبال انسان می‌آید و فرشته‏ها از او دور می‌شوند، و اگر کسی در این بازی از اسب خود بر زمین افتاده و از دنیا برود، در آتش قرار می‌گیرد».[5]

مشابه همین روایت با اندکی تغییر از امام رضا(ع) نیز نقل شده است.[6]

با این وجود می‌توان گفت که اگر شرایط برای اجرای این ورزش مهیا باشد و خطرات موجود در این ورزش رفع شود، و هدف از ورزش، بدنسازی باشد و نه تلاشی برای دور شدن از خدا و واقعیت‌ها و نیز قماری در این ورزش رخ ندهد، این بازی حرام نیست.[7]

[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال الدین،‏ ج 2، ص 310، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.

[2]. «اهمیت ورزش در اسلام»، 59279؛ «پیاده‌‌روی از نگاه روایات»، 33760؛ از این‌رو برخی علما آلت قمار بودن این بازی را رد نموده و وجهی برای حرمت این بازی ندانسته‌اند؛ تبریزى، جواد، إرشاد الطالب إلى التعلیق على المکاسب، ج ‌1، ص 77، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ سوم، 1416ق؛ شیرازى، سید محمد، إیصال الطالب إلى المکاسب، ج ‌1، ص 246، تهران، منشورات اعلمى، چاپ اول، بی‌تا.

[3]. عده‌ای از علماء، الأصول الستة عشر، ص 51، قم، دار الشبستری للمطبوعات، چاپ اول، 1363ش.

[4]. «زندگی دنیا بازی و سرگرمی از نگاه قرآن»، 49926.

[5]. همان؛ شیخ صدوق، المقنع، ص 458، قم، مؤسسة امام مهدی عج، چاپ اول، 1415ق.

[6]. علی بن موسی (امام هشتم)، الفقه المنسوب للإمام الرضا ع، ص 284، مشهد، مؤسسة آل البیت ع، چاپ اول، 1406ق.

[7]. «پرداختن به ورزش کاراته»، 9064.