برای روشن شدن پاسخ به چند نکته باید توجه داشت:

الف) انسان به سبب دو چیز جنب می‌شود: 1. بیرون آمدن منی، 2. دخول به مقدار ختنه‌گاه.[1]

ب) خروج منی در صورتی موجب غسل می‌شود که دارای شرایط ذیل باشد:

1. همراه با شهوت باشد. 2. با جستن بیرون آید. 3. بدن سست شود.[2]

ولی در زن و مریض لازم نیست منی با جستن بیرون آمده باشد، بلکه اگر با شهوت بیرون آمده باشد، در حکم منی است و لازم نیست بدن او سست شود.[3]

ج) در صورتی که علم به خروج منی دارد، هر چند شرایط مذکور را نداشته باشد؛ مثلا به صورت تدریجی خارج شود و جستنی در کار نباشد، حکم به جنابت می‌شود. بلکه اگر کسی بعد از خروج منی و قبل از خروج بول،[4] غسل جنابت انجام دهد و بعد از غسل مایعی از او خارج شود و نداند منی است یا رطوبت دیگر، در این صورت حکم به جنابت می‌شود و باید دوباره غسل جنابت انجام دهد.[5]

گفتنی است؛ آبی که بعد از ملاعبه و بازی‌کردن از انسان خارج می‌شود پاک است. همین‌طور آبی که گاهی بعد از منی و یا گاهی بعد از بول(ادرار) از انسان خارج می‌شود، اگر بول به آن نرسیده باشد پاک است.[6]

[1]. توضح المسائل مراجع، ج 1، ص 208، مسئله 345.

[2]. البته بعضی ار مراجع مثل آیت الله بهجت دو شرط اول(شهوت و جستن)، بعضی مثل آیت الله مکارم، یکی از دو شرط اول و بعضی دیگر مثل آیت الله صافی، جستن را لازم می‌دانند. همان، مسئله 346.

[3]. همان، مسئله 346.

[4]. حضرت آیت الله بهجت می‌فرماید: اگر نمی‌تواند بول کند، بنابر احوط باید استبراء کند به کیفتی که در احکام تخلی بیان شد. (همان، مسئله 348). امام خمینی می‌فرماید: اگر بول ندارد، و به گونه‌ای استبراء کند که یقین به عدم بقای منی در مجرا پیدا کند، اعاده‌ی غسل لازم نیست. امام خمینی، تحریر الوسیله، ج 1، ص 38.

استبراء» عمل مستحبّى است که مردها بعد از بیرون آمدن بول انجام می‌دهند و آن داراى اقسامى است و بهترین آنها این است که بعد از قطع شدن بول، اگر مخرج غائط نجس شده، اول آن‌را تطهیر کنند، بعد سه دفعه با انگشت میانه دست چپ از مخرج غائط تا بیخ آلت بکشند و بعد شَست را روى آلت و انگشت پهلوى شست را زیر آن بگذارند و سه مرتبه تا ختنه‏گاه بکشند و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار دهند. توضیح المسائل مراجع، ج1، ص62، مسئله 72.

[5]. همان، مسئله 348.

[6]. همان، ص 63، مسئله 73؛ برای آگاهی بیشتر، ر. ک: «احتلام و نشانه های منی در مردان»، 781؛  «جنابت زنان»، 676؛ «شرایط جنابت»، 445.