بر اساس برخی از نقل‌های تاریخی یکی از کسانی که روز عاشورا در دفاع از امام حسین(ع) به فیض شهادت نائل شد،[1] ادهم بن امیه است.[2] وی از شیعیان بصره[3] و از قبیله‌ بنی عبدالقیس‏ بود.[4]

اطلاعات زیادی از ایشان را در میان کتاب‌های متقدم و مقاتل کهن نیافتیم، اما برخی از متأخرین - بدون ذکر منبع - نام پدرشان را امیه مخشی خزاعی دانستند که از اصحاب پیامبر(ص) بود و توانست یک حدیث از حضرتشان نقل کند.[5]

هم‌چنین ایشان را از کسانى به شمار ‌آورده که در خانه‌ی ماریه دختر سعد و یا منفذ عبدى، برای بیعت با امام حسین(ع) اجتماع کرده بودند[6] و همراه یزید بن ثبیط نزد امام حسین(ع) در مکه حاضر شد[7] و با حضرتشان بود تا در روز عاشورا در حمله‌ی اول به شهادت رسید.[8]

همان‌گونه که گفته شد، این گزارش‌ها را در منابع کهن نیافتیم. و هم‌چنین در زیارت‌نامه‌ها نامی از وی نیست و در کتاب‌ها رجزی از او ثبت نشده است.

[1]. «شهدای قیام عاشورا»، 28614.

[2]. رسان، فضیل بن زبیر، تسمیة من قتل مع الحسین ع‏، ص 153، قم، آل البیت ع‏، چاپ دوم‏، 1406ق.

[3]. همان.

[4]. محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیة فی مناقب الأئمة الزیدیة، مصحح، محطوری، مرتضی بن زید، ج 1، ص 210، صنعا، مکتبة بدر، چاپ اول، 1423ق.

[5]. الحسینی الحائری الشیرازی‏، السید عبد المجید،ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین ع و اصحابه‏، ص 469، قم، زمزم هدایت‏، بی‌تا.

[6]. همان. با این وجود در کتاب‌های متقدم از پیوستن تنها دو نفر به نام عبدالله و عبیدالله بن یزید بن ثبیط به امام حسین(ع) مطرح شده است و نامی از ادهم بن امیه دیده نمی‌شود؛ ر. ک: ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج 4، ص 21، بیروت، دار صادر، 1385ق.

[7]. ‏ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین ع و اصحابه‏، ص 469.

[8]. سماوی، شیخ محمد بن طاهر، ابصار العین فی أنصار الحسین(ع)‏، ص 192، قم، دانشگاه شهید محلاتی‏، چاپ اول، 1419ق.