نخست باید گفت که انسان در آغاز پیوند ازدواج باید دقت لازم را در انتخاب شریک زندگی خود به عمل آورد تا گزینه‌ی مناسب و مورد پذیرش خود را - البته بدون وسواس بیش از اندازه - به دست آورد. با توجه به مجاز بودن چنین انتخابی، اما بعد از آن‌که انتخابی صورت گرفت و مهر و محبتی در دل افتاد، سزاوار نیست که انسان با بهانه‌های گوناگون در صدد جدایی باشد و شاید از همین‌رو، طلاق بدترین حلال اعلام شده است.

با توجه به آنچه گفته شد، این پرسش به وجود می‌آید که اگر فردی بعد از ازدواج به هر دلیل، علاقه‌ی اولیه‌ی خود نسبت به همسرش را از دست داد، آیا ادامه‌ی رفتار خوب و جدا نشدن پاداشی خواهد داشت؟!

از آیات قرآن و مضمون روایات می‌توان استفاده کرد که ادامه‌ی زندگی در این شرایط، مورد تأیید آموزه‌های دینی بوده و صبر و تحمل این وضعیت نیز پاداش دارد.

خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ کَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى‏ أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ یَجْعَلَ اللَّهُ فیهِ خَیْراً کَثیراً»؛[1]  و با همسرانتان خوش‌رفتاری کنید و حتی اگر علاقه‌مند به آنان نیستید، چه بسا چیزهایی که شما را از آن خوش نمی‌آید، اما خداوند خیر فراوانی را برای آن در نظر گرفته است.

اگر مدارا و زندگی با چنین همسری مورد رضایت خداوند نبود، خداوند چنین آیه‌ای را نازل نمی‌فرمود.

در روایات نیز به رفتار نیک با همسران توصیه شده و ثواب زیادی برای آن اعلام شده است:

رسول خدا(ص) فرمود: «... هر مردی که بر بداخلاقی همسرش به نیت ثواب الهی صبر کند و (مقابله به مثل ننماید) خداوند ثواب شاکران را به او می‌دهد و هر زنی هم که با شوهر با رفق و مدارا رفتار ننماید و او را وادار به کاری کند که از عهده‌اش بر نمی‌آید، خداوند هیچ حسنه و کار خوبی را از او قبول نمی‌کند، و در حالی خداوند را ملاقات می‌کند که بر او خشمناک باشد...».[2]

همچنین حضرت‌شان(ص) فرمود: «هر مردی که بر بداخلاقی همسرش صبر نماید، خداوند ثوابی که به ایوب(ع) در مقابل بلایا عطا نمود، به او خواهد داد و هر زنی هم که در قبال بداخلاقی شوهر صبر نماید، خداوند ثواب و پاداش آسیه بنت مزاحم(همسر فرعون) را به او می‌دهد».[3]

گفتنی است؛ زمانی که در مورد مسائل اخلاقی و معنوی توصیه به سازش و مدارا شده است، تحمل در عیوب ظاهری و جسمانی نیز اولویت خواهد داشت.

به قول سعدی در توصیف زن سروده است:

«... اگر پارسا باشد و خوش سخن              نگه در نکویی و زشتی مکن

زن خوش منش دل نشان تر که خوب            که آمیزگاری بپوشد عیوب».[4]

[1]. نساء، 19.

[2]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 431، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، 1412ق.  

[3]. همان، ص 213 – 214.

[4]. سعدی، بوستان، باب هفتم در عالم تربیت، بخش بیست و یکم، گفتار اندر پرورش زنان و ذکر صلاح و فساد ایشان.