جستجوی پیشرفته
بازدید
3906
آخرین بروزرسانی: 1400/10/19
 
کد سایت fa111594 کد بایگانی 129763 نمایه فلسفه پرسش خداوند از عیسی(ع) با توجه به علام الغیوب بودن
طبقه بندی موضوعی تفسیر
خلاصه پرسش
با توجه به علام الغیوب بودن خدا؛ چرا از حضرت عیسی(ع) پرسید که آیا تو به مردم گفتی که تو و مادرت را بپرستند؟!
پرسش
سلام در مورد آیه شریفه 116 سوره مبارکه مائده سوال داشتم که خلاصه اش این است که خداوند جل جلاله به حضرت عیسی (ع) فرمود آیا تو به مردم گفتی که من و مادرم را دو خدا جدای از الله بگیرید؟ و حضرت عیسی می‌گوید پاک و منزهی تو من نگفته‌ام و اگر می‌گفتم پس تو می‌دانستی آنچه در من است می‌دانی و من آنچه در توست نمی‌دانم. حال سؤال این‌جاست که خود حضرت عیسی در این آیه می‌گوید خدا از اسرار خبر دارد (انت علام الغیوب) پس این پرسشی که از حضرت عیسی شده چه معنی دارد خدا که همه چیز را می‌داند چرا پرسیده که آیا تو به مردم گفتی من و مادرم را خدا بگیرند. با تشکر از زحمات شما
پاسخ اجمالی

«وَ إِذْ قالَ اللَّهُ یا عیسَى ابْنَ مَرْیَمَ أَ أَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونی‏ وَ أُمِّیَ إِلهَیْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ...»؛[1] و به یاد آور زمانى که پروردگار فرمود: ای عیسى بن مریم! آیا تو به مردم گفتى که من و مادرم را به عنوان دو خدای کوچک‌تر از خدای بزرگ بپرستید؟!

در این آیه بر حسب ظاهر، خداوند از حضرت عیسی(ع) در مورد اعتقاد مسیحیان نسبت به الوهیت وی و مادرش حضرت مریم(س) می‌پرسد.

البته میان مفسران اختلاف نظر است که آیا این گفت‌وگو در گذشته انجام شده است که قرآن از آن با فعل ماضی(قال) خبر می‌دهد، و یا این‌که در آینده و در روز رستاخیز واقع خواهد شد و این آیه خبر از آینده می‌دهد.

برخی ظاهر آیه را ملاک قرار داده و می‌گویند این گفت‌وگو هنگامی رخ داد که خداوند، عیسی(ع) را از میان مردم به سوی خود برد، و این آیه خبر از آن گذشته می‌دهد.[2]

اما بیشتر مفسران معتقدند این گفت‌وگویى است که در قیامت انجام خواهد گرفت؛ اما این‌که آیه به لفظ ماضی آمده است که گویا این گفت‌وگو در گذشته انجام گرفته، از آن جهت است که قرآن کریم وقوع قیامت را قطعی می‌داند به گونه‌ای که گویا قیامت واقع شده است؛ لذا قرآن کریم در آیات بسیارى وقتى راجع به قیامت سخن می‌گوید از فعل‌‏هاى ماضى که دلالت برگذشته دارد استفاده می‌کند.[3] آیات بعدى هم گویای این است که این گفت‌وگو در روز قیامت خواهد بود.

امام باقر(ع) نیز در این‌باره ‌می‌فرماید: خدا این سخن را نفرمود، بلکه در آخرت خواهد فرمود، خدا چون بداند چیزى واقع خواهد شد از آن به صورت رخدادی واقع شده خبر می‌دهد.[4]

و اما در پاسخ به این پرسش که با توجه به علام الغیوب بودن خداوند، دیگر چه جای سؤال از عیسی است که خداوند از او می‌‌پرسد: آیا تو به مردم گفتی من و مادرم را به عنوان دو خدا مورد پرستش قرار دهند؟!

در مورد این‌که دلیل این پرسش چیست و خداوند با چه هدفی آن‌را مطرح کرده، مفسران احتمالاتی را مطرح کرده‌اند که برخی از آنها از این قرار است:

  1. غرض از طرح این پرسش از سوی خدای متعال، آگاه کردن عیسی(ع) به این واقعیت است که پیروانش بعد از او دچار انحراف شده و به پرستش او و مادرش پرداختند، چیزی که هرگز عیسی آن‌را نگفته بود و به آن راضی نبود؛[5]زیرا ممکن است که عیسى از آن بی‌‏خبر باشد.[6]

چون عیسی(ع) تا زمانی که زنده بود نگذاشت این تفکر انحرافی شکل بگیرد: «وَکُنْتُ عَلَیْهِمْ شَهِیدًا مَا دُمْتُ فِیهِمْ»، و تنها بعد از عروج حضرتشان بود که سه‌گانه پرستی در مسیحیت رواج یافت.

  1. این آیه اگرچه به صورت سؤال است، ولى در واقع به منظور اقرار گرفتن و محکومیت و توبیخ مسیحیانى است که مدعى خدایى عیسى و مریم شدند. درست مانند این‌که کسى نسبت به دیگرى ادعایى داشته باشد و به او بگویند: تو به او گفته‌‏اى که چنین ادعایى کند؟! و او پاسخ دهد: نه. چنین بیانى در حقیقت به منظور نشان‌دادن زشتى ادعاى کسانى است که گمراه شده، عیسى و مادرش را خدا پنداشته‌‏اند.[7]

این آیه می‌تواند کنایه‌ و هشداری باشد به مسلمانانی که به الوهیّت ائمه(ع) قائل شدند.[8]

 


[1]. مائده، 116.

[2]. ر. ک: اندلسی، ابو حیان محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، تحقیق، محمد جمیل، صدقی، ج 4، ص 416، بیروت، دار الفکر، 1420ق.

[3]. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج 6، ص 375، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، 1364ش.

[4]. عیاشی، محمد بن مسعود، کتاب التفسیر، محقق، مصحح، رسولی محلاتی، هاشم، ج 1، ص 351، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق. «إن الله إذا علم أن شیئا کائن أخبره عنه خبر ما قد کان».

[5]. الجامع لأحکام القرآن، ج ‏6، ص 375.

[6]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏3، ص 414، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[7]. همان.

[8]. گنابادی، سلطان محمد، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، ج 2، ص 119، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، 1408ق.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا «اخلاق فضیلت» ارتباطی با «فضیلت‌مندی» به معنای دینی آن دارد؟
    5977 انسان شناسی 1396/11/03
    اخلاق فضیلت، به عنوان شاخه‌ای از اخلاق هنجاری،[1] بر رفتار فضیلت‌مندانه با دیدگاهی غایت‌اندیشانه و کمال‌طلبانه تأکید دارد و در آن تلاش می‌شود مبنایی عقلانی و کامل برای گزاره‌ها و کنش‌های رفتاری وضع شود که مبتنی بر سعادت‌محوری با توجه به «خیر» است.
  • «ضروری دین» و «ضروری مذهب» یعنی چه؟
    1467 1402/06/21
    در پاسخ به این پرسش، توضیح مختصری در مورد این دو اصطلاح که کاربرد فراوانی در متون اسلامی دارد، ارائه می‌کنیم:ضروری دین: آنچه تمام فرقه‌ها و گروه‌های اسلامى آن‌‏را جزو آموزه‌های قطعی و تردیدناپذیر دین اسلام می‌دانند؛ ضروری دین نامیده می‌شود. اموری مانند توحید و یگانگی پروردگار، ...
  • فلسفه انفاق به فقیران چیست؟
    17933 تفسیر 1389/03/05
    گاهی گفته می‌شود: اگر فلانى فقیر است لابد کارى کرده که خدا می‌خواهد فقیر بماند، و اگر ما غنى هستیم لابد عملى انجام داده‌ایم که مشمول لطف خدا شده‌ایم، بنابراین نه فقر آنها و نه غناى ما هیچ‌کدام بی‌حکمت نیست! در حالی که دستور الهی به انفاق به ...
  • آیا ارتباط جنسی جن‌ها برای زاد و ولد مثل انسان‌ها است؟
    89185 تفسیر 1391/11/03
    از آیات متعدد قرآن کریم، استفاده می‌شود که، جنّیان چون انسان‌ها با یکدیگر سخن می‌گویند و یکدیگر را به نیکوکارى دعوت کرده و از عذاب خدا می‌ترسانند. همچنین همانند انسان‌ها تکلیف، زندگی، مرگ و عقاب و ثواب دارند. اما این‌که تکثیر و زاد و ولد جنّیان چگونه است ...
  • آیا دعای نوری که بر روی کفن می‌نویسند، دارای سند معتبر است؟
    32609 درایه الحدیث 1392/06/14
    آنچه با عنوان «دعای نور» در برخی سایت‌های اینترنتی آمده، در منابع حدیثی و ادعیه یافت نشد، بلکه آنچه سفارش شده که بر روی کفن نوشته شود، «دعای جوشن کبیر» است که سید ابن طاوس و دیگران از پیامبر اکرم(ص) و امام کاظم(ع) نقل کرده‌اند و فقها نیز ...
  • آیا علت انکار خدا نارسائی در دلایل اثبات خداست؟
    14477 Islamic Philosophy 1390/09/05
    این حقیقت که انبیای الاهی با همه حکمت و براهین قاطع خود، باز هم مورد انکار افراد کافر در زمان خود قرار گرفته اند، نشانگر عناد منکران است؛ چرا که نمی خواهند حق را تصدیق کنند، نه این که دلایل کافی ارائه نشده، یا دلایل منکران همگی رد نشده ...
  • آیا باید در ازدواج موقت عده نگه داشت؟ آیا زنان فاحشه هم باید عده نگه بدارند؟
    62475 Laws and Jurisprudence 1387/04/30
    زن (غیر باکره) که به خاطر طلاق یا مرگ همسر، از او جدا شد، حتما باید عدّه نگه دارد (مگر این که یائسه باشد) و در زمان عده، نمی تواند به عقد دیگری در آید. حال اگر زن بگوید عدّه‏ام تمام شده است، با دو شرط از او قبول مى‏شود:
  • کسی که نمی دانسته سیگار روزه را باطل می کند، روزه هایی که با کشیدن سیگار گرفته، علاوه بر قضا کفاره هم دارد یا نه؟
    66938 Laws and Jurisprudence 1387/06/23
    نظرحضرت امام خمینی (ره) و سایر مراجع معظم تقلید این است که:"اگر (روزه دار) به واسطه ندانستن مسئله کارى انجام دهد که روزه را باطل مى‏کند، چنانچه مى‏توانسته مسئله را یاد بگیرد، بنابر احتیاط واجب کفاره بر او ثابت مى‏شود و اگر نمى‏توانسته مسئله را یاد بگیرد، یا اصلًا ملتفت ...
  • آیا با وجود فقیر، می‌توان زکات فطره را جهت سایر موارد پرداخت کرد؟
    13847 زکات فطره 1393/05/06
    فطریه را می‌توان در یکی از هشت موردی که در بحث زکات مال بیان می‌شود مصرف نمود (که جهت اطلاع از آن می‌توانید به نمایه 6221 (موارد مصرف زکات) مراجعه نمایید)، ولى احتیاط مستحبّ[1] آن است که فقط به فقراى شیعه پرداخت شود.
  • «العلّة تعمّم و تخصص» به چه معنا است؟
    12958 مبانی فقهی و اصولی 1392/08/21
    عبارت «العلة تعمم و تخصص»؛ اصطلاحی مرتبط با علم اصول فقه است؛ اگرچه در دیگر علوم و حتی در بیانات عرفی نیز به کار گرفته می‌شود. اگر حکمی بیان شود که علت واقعی نیز در آن آمده باشد، می‌توان با توجه به علت ذکر شده، موارد مشابهی که ...

پربازدیدترین ها