پرسش، ناظر به این روایت پیامبر اکرم(ص) است که به امام علی(ع) فرمود:

«یا علی! هیچ خانه‌‌ای نیست که شادمانی و سُروری در آن باشد مگر آن‌که غم و اندوهی در پی‌ آن خواهد آمد. و نیز هیچ غم و اندوهی نیست، مگر آن‌که گشایشی را در پی خواهد داشت، به جز غم و اندوه دوزخیان که آن‌را پایانی نیست؛ بنابراین هر وقت مرتکب کار بدی شدی، در پی آن، کار نیکی انجام بده تا به ‌سرعت اثر آن‌را محو کند(و از اهل دوزخ نباشی)».^[1]

این سخن رسول خدا(ص) در بیان و تفسیر آیه‌ای است که می‌فرماید:

کلَّما أَرادُوا أَنْ یخْرُجُوا مِنْها مِنْ غَمٍّ أُعِیدُوا فِیها وَ ذُوقُوا عَذابَ الْحَرِیقِ

هرگاه بخواهند از غم و اندوه دوزخ خارج شوند، آنها را به آن‌جا بازگردانده و به آنان گفته می‌شود :بچشید عذاب آتش را.[2]

ظاهر این آیه آن است که عذاب جسمی دوزخیان هیچ گاه قطع نخواهد شد و غم و اندوه جهنمیان از ناحیه این عذاب آتشین،‌ همواره و ابدی خواهد بود و از آن خلاصی ندارند.

البته طبیعی است که آنان علاوه بر این عذاب جسمی، عذاب روحی دیگری هم دارند که چرا بهشتى نشده و در جوار پروردگارشان قرار نگرفته‌اند.

 بنابر این، حتی اگر فرض را بر آن هم بگذاریم که روزی دوزخیان از عذاب جسمی رهایی خواهند؛ اما غم دوری از جوار الهی و نعمت‌های حضرتش در بهشت، همچنان دل های آنها را خواهد سوزاند، مگر آنانی که بعد از تحمل مدتی عذاب، وارد بهشت شوند.

[1]. قمى، على بن ابراهیم، تفسیر قمی، تحقیق، موسوى جزایرى، سید طیب، ج ‏1، ص 364، قم، دار الکتاب، چاپ چهارم، 1367ش. «وَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ حَمَّادٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِعَلِیٍّ یَا عَلِیُّ مَا مِنْ دَارٍ فِیهَا فَرَحَةٌ إِلَّا تَبِعَهَا تَرَحَةٌ وَ مَا مِنْ هَمٍّ إِلَّا وَ لَهُ فَرَجٌ إِلَّا هَمُّ أَهْلِ النَّارِ فَإِذَا عَمِلْتَ سَیِّئَةً فَأَتْبِعْهَا بِحَسَنَةٍ تَمْحُهَا سَرِیعاً وَ عَلَیْکَ بِصَنَائِعِ الْخَیْرِ- فَإِنَّهَا تَدْفَعُ مَصَارِعَ السَّوْء».

[2]. حج، 22.