جستجوی پیشرفته
بازدید
148
آخرین بروزرسانی: 1404/04/22
خلاصه پرسش
حرف جر «ربّ» به چه معنا است و چه کاربردی دارد؟
پرسش
حرف جر «ربّ» به چه معنا است و چه کاربردی دارد؟
پاسخ اجمالی

«حروف جر» یا «حروف جاره» حرف‌هایی هستند که تنها بر سر اسم‌ها درمی آیند و آنها ‌‌را مجرور می‌کنند.

حروف جر بنابر نظر مشهور، هفده حرف‌اند که یکی از آنها، حرف جر «ربّ» است که در میان حروف جر، به نسبت کاربرد کمتری دارد. به عنوان نمونه در قرآن کریم از آن تنها یک‌بار و آن هم به صورت کافه و مکفوفه «ربما» استفاده شده است که در این وضعیت نیز، حرف جر «رب» توانایی مجرور کردن کلمه بعدی را ندارد:

«رُبَمَا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ کَانُوا مُسْلِمِینَ»؛کافران «هنگام مرگ و یا در روز رستاخیز» چه بسا آرزو می‌کنند که کاش مسلمان بودند!

به هر حال، در زبان عربی، این حرف جر در دو معنای متضاد کاربرد دارد:

  1. تقلیل(کم و اندک نشان دادن)، مانند: «ربّ رجل کریم لقیته»؛ (اندک مردی را دیدم که از کرامت برخوردار باشد).
  2. تکثیر(زیاد و فراوان نشان دادن)، نظیر: «ربّ رجل فقیر اغنیته»؛ (چه بسیار فقیرانی که بی‌نیازشان کردم).

از ویژگی‌های «ربّ» این است که باید در ابتدای کلام و آن هم بر سر اسم نکره موصوفه درآید.

در مثال‌های بالا «رجل» اسم نکره‌ای است که به همراه صفات «کریم» و «فقیر» آمده است.

به چنین ترکیبی، «نکره موصوفه» می‌گویند.

البته گاهى مدخول «رب» ضمیر مبهمى است که پس از آن تمییز منصوب می‌آید.[1]


[1]. ر . ک: ذهنی تهرانی، سید محمد جواد، قواعد صرف و نحو و روش تجزیه و ترکیب، ج 1، ص 144- 145، قم، مؤلف، چاپ اول، 1371ش.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها