جستجوی پیشرفته
بازدید
36587
آخرین بروزرسانی: 1398/05/15
خلاصه پرسش
آیا امام زمان(عج) ازدواج کرده و زن و فرزند دارد؟
پرسش
آیا امام زمان(عج) زن و فرزند دارد؟
پاسخ اجمالی

اگر چه محتمل است که امام مهدی(عج) زن و فرزند داشته باشد، و غیبت آن‌حضرت این لازمه را در پى ندارد که حتماً باید سنت الاهى ازدواج ترک گردد، اما در روایات نمی‌توان به دلیل قانع کننده‏اى در این باب برخورد کرد. شاید بتوان گفت: همان‌طورکه تقدیر الاهى بر این تعلق گرفته که وجود نازنین آن‌حضرت در پس پرده غیبت باشد، بر این هم تعلق گرفته که به جهت مصالحى این مسئله در پردۀ ابهام باشد.

پاسخ تفصیلی

زندگانى شخصى حضرت مهدى(عج) از جمله مسائلى است که نمی‌توان در آن به سادگى به علم و یقین رسید، ولى می‌توان با بررسى روایات، احتمالى را به واقع نزدیک‌تر دانست. در این موضوع که آیا امام زمان(عج) زن و فرزند دارد، سه احتمال وجود دارد:

الف) امام(عج) اساساً ازدواج نکرده است.

ب) ازدواج کرده اما فرزند ندارد.

ج) آن جناب ازدواج کرده و فرزند هم دارد.

لازمه‏ى پذیرش احتمال اوّل، این است که آن‌حضرت یکى از سنت‏هاى اسلامى را ترک گفته باشد و چنین امرى بعید به نظر می‌رسد.

البته گفته شده است که مسئلۀ غیبت امام زمان اهم است و ازدواج مهم؛ لذا مانعى ندارد که برای امر مهم‌تر، مسئلۀ مهم ترک شود، ولى این گفتار مورد پذیرش نیست؛ چون میان غیبت و ازدواج تزاحمى وجود ندارد، و این دو قابل جمع‌اند.

اما در احتمال دوم؛ اگر چه اشکال احتمال اوّل وجود ندارد، اما این سؤال بی‌پاسخ می‌‏ماند که آیا همسر آن‌حضرت هم عمر طولانى دارد، یا آن‌جناب در هر زمان همسرهاى متعددى بر می‌گزیند؟ دلیلى در این رابطه وجود ندارد که موضوع را بر ما روشن کند، اما می‌توان گفت که پذیرش ازدواج با همسرهاى متعدد، استبعادى ندارد. غیبت امام(عج) اقتضا ندارد که آن‌حضرت یک داشته همسر باشد، تا مانند وی داراى عمر طولانى باشد؛ زیرا از بعضى روایات به دست می‌آید که غیبت آن‌جناب غیبت عنوانى است نه شخصى؛[1] لذا می‌تواند با مردم به صورت ناشناس حشر و نشر داشته باشد و با آنها زندگى کند، اما کسى نداند که ایشان امام زمان(عج) است.

این سؤال در احتمال سوم هم مطرح می‌گردد. علاوه بر این‌که بعضى این احتمال را بعید شمرده‏اند؛ زیرا اگر امام زمان(عج) فرزندانى داشته باشد، بالاخره آنها روزى به جست‌و‌جوى اصل خود می‌پردازند و... و این با فلسفه‏ى غیبت سازگارى ندارد.

در میان روایات هم نمی‌توان به دلیل معتبرى دست یافت که یکى از این سه احتمال را تأیید نماید.

شیخ طوسى از امام صادق(ع) روایت کرد: "لایطَّلعُ على موضِعه احدٌ من وُلْدِه و لا غیره".[2] اما همین سخن را نعمانى به گونه‏ى دیگر نقل کرده است: "لایطلع على موضعه احدٌ من ولى و غیره".[3]

از این‌رو با وجود این اختلاف، استناد به نقل شیخ، اطمینان بخش نیست، بلکه از جهاتى مانند علو سند و لفظ حدیث، روایت نعمانى معتبرتر به نظر می‌رسد. مثلاً از یک‌سو در حدیث شیخ طوسى، ضمیر مفرد به جاى جمع آمده است. (به جاى این‌که گفته شود فرزندان او و دیگران، آمده است که فرزندان او و دیگرى) مگر این‌که یکى از این سه احتمال را بپذیریم:

الف) آوردن ضمیر "ه" در "ولده" از اشتباهات نسّاخ است.

ب) روایت خواسته است اشاره کند که امام یک فرزند دارد.

ج) مراد از لفظ "ولد" اسم جنس است.

لذا عده‏اى گفته‏اند که روایت شیخ طوسى در مقام بیان، مبالغه‏ى در خفا است، نه این‌که آن‌حضرت فرزندى دارد، بلکه در صدد بیان این نکته است که بر فرض اگر آن‌حضرت فرزندى می‌داشت، آن فرزندان هم از جایگاه و سرّ او آگاه نبودند.[4] از سوى دیگر، اگر از اشکال سندى بعضى از متون که در این باب وجود دارد، صرف نظر کنیم، صراحتى در آنها مشاهده نمی‌شود و قابل حمل بر عصر ظهور می‌باشند. مثلاً ابن طاووس از امام رضا(ع) نقل کرده است: "اللهم اعطه فى نفسه و اهله و ولده و ذریته".[5] از امام صادق (ع) هم روایت شده است: "کانى ارى نزول القائم فى مسجد السهلة باهله و عیاله".[6]

عده‏اى با تمسک به داستان جزیره‏ى خضرا، گفته‏اند که امام(عج) فرزندانى دارد که بر آن جزیره با نظارت آن امام، حکومت می‌کنند و... . اما باید گفت که این داستان، افسانه‏اى بیش نیست.[7] و بیشتر به داستان تخیلى شبیه است تا داستان واقعى.

علامۀ مجلسى‏ در این باب می‌گوید: چون این داستان را در کتاب‏هاى معتبر نیافتم، آن‌را در فصلى جداگانه آورده‏ام.[8] شیخ آقا بزرگ تهرانى آن‌را یک داستان تخیلى شمرده است.[9]

نتیجه: این‌که اگر چه داشتن همسر و فرزند محتمل است، اما در این باب نمی‌توان به روایت معتبرى استناد کرد.[10] از سوى دیگر دلیل محکم و معتبرى هم بر ترک سنت الاهى ازدواج از طرف امام زمان(عج) وجود ندارد.


[1]. مثلاً امام صادق(ع) می ‏فرماید: «صاحب الزمان(عج) در میان مردم رفت و آمد می‌کند، در بازار قدم می‌نهد و گاهى بر فرش منزل‏هاى دوستان می‌نشیند، لکن او را نمی‌شناسند". ابن أبی زینب(نعمانی)، محمد بن ابراهیم، الغیبة، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 164، تهران، صدوق، چاپ اول، 1411ق.

[2]. شیخ طوسی، کتاب الغیبة، محقق، مصحح، تهرانی، عباد الله، ناصح، علی احمد، ص 102، قم، دار المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1411ق.

[3]. نعمانى، الغیبة، ص 172.

[4]. محمد، صدر، تاریخ الغیبة الکبرى، ج 2، ص 65، اصفهان، مکتبة الامام امیرالمؤمنین(ع) العامة.

[5]. سید ابن طاووس، رضی الدین علی، جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع، ص 510، قم، دار الرضی، چاپ اول، بی تا.

[6]. قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، قصص الانبیاء علیهم السلام، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلامرضا، ص 80، مرکز پژوهش های اسلامی، چاپ اول، 1409ق.

[7]. براى آگاهى بیشتر ر. ک: مرتضى عاملى، سید جعفر، دراسة فى علامات الظهور و الجزیرة الخضرا، ص 263.

[8]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 52، ص 159، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.

[9]. تهرانی، شیخ آقا بزرگ، الذریة الى تصانیف الشیعه، ج 5، ص 108، بیروت، دارالاضواء.

[10]. مسعودى در اثبات الوصیة، ص201، از امام رضا(ع) روایتى نقل کرده است که اگر در روایات آمده است هیچ امامى از دنیا نمی ‏رود تا فرزندش را ببیند، مربوط به قائم(ع) نمی‌شود. ر. ک: صافى گلپایگانى، امامت و مهدویت پاسخ به ده پرسش، ص 56 – 53.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • متن کامل دعای غریق چیست؟
    62500 ذکر 1394/02/19
    دعای مورد پرسش در روایت زیر با این سند نقل شده است: وَ بِهَذَا الْاِسْنَادِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ وَجَدْتُ بِخَطِّ جَبْرَئِیلَ بْنِ اَحْمَدَ حَدَّثَنِی الْعُبَیْدِیُّ مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَى عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ‏ قَالَ اَبُو عَبْدِ الله(ع):‏ «سَتُصِیبُکُمْ شُبْهَهٌ فَتَبْقَوْنَ ...
  • آیا حدث اصغر در حین غسل جنابت، غسل را باطل می کند؟
    36670 کیفیت و احکام غسل 1387/04/09
    اگر در بین غسل، حَدَث اصغر از او سر زند، مثلًا بول کند (یا باد معده از وی خارج شود)، غسل باطل نمى‏شود.[1] و لازم نیست که غسل را از نو شروع کند، ولى چنین غسلى کفایت از وضو براى نماز و سایر اعمال مشروط به طهارت از ...
  • از نگاه قرآن چه عواملی باعث نابودی جوامع می‌شود؟
    6192 تفسیر 1395/02/01
    یکی از سنت‌های الهی که در قرآن کریم بیان شده، سنت مرگ و حیات جوامع و ملت‌ها است. براساس آنچه در تعالیم دینی آمده، جوامع نیز بسان افراد دارای حیات و مرگ هستند. این مرگ و حیات از نگاه قرآن به عوامل مختلفی بستگی دارد. قرآن کریم شروع ...
  • صاحب بهشت رضوان بودن چگونه با شفاعت ملائکه براى آنها سازگار است؟
    18490 کلام قدیم 1387/04/18
    خداوند از کسانى که داراى ایمان و عمل صالح‌اند راضى است، اما چون ایمان و عمل صالح داراى شدت و ضعف و مراتب متفاوت است، رضایت خداوند از آنها نیز متفاوت می‌گردد.بهشت نیز به تبع مراتب ایمان و کیفیت و کمیت عمل صالح بهشتیان داراى مراتب متفاوتى است ...
  • چرا ما شیعیان در طول ماه محرم و صفر نام ائمه را بیشتر از نام خدا بر زبان می آوریم؟
    10448 محبت و اطاعت امامان 1388/02/21
    جواب سؤال شما را با یک سؤال شروع می کنیم، اگر در این مدت، نام ائمه را چند برابر نام خداوند ببریم، چه اشکالی پیش می آید؟ آیا خداپرستی فقط با بردن نام خداوند تحقق می یابد؟ در مکتب ما، ذکر و نام ...
  • آیا ماهیت وکالت از نگاه شیعه منطبق با نگاه مذاهب چهارگانه اهل سنت است؟
    4416 General Terms 1395/11/07
    «وکالت» از نگاه فقه شیعه، عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را بر انجام امری نایب خود قرار می‌دهد. به بیان دیگر، «وکالت» آن است که انسان کارى را که می‌‌تواند در آن دخالت کند، به دیگرى واگذار نماید تا از طرف او ...
  • مال حرام چیست؟
    5883 بیشتر بدانیم 1391/07/12
    هر کار و فعالیتی که شرع مقدس اسلام آن‌را مجاز شمرده باشد و برای انجام دهنده آن سودی در پی داشته باشد، مال و منفعت حاصل از آن فعالیت - در صورت پرداخت مالیات‌های شرعی - برای صاحب آن حلال است، و در غیر این صورت مال حرام ...
  • نظر اسلام و امام خمینی(ره) نسبت به تفریحات، سرگرمی‌ها و شوخی چیست؟
    22999 حدیث 1387/02/18
    از نظر اسلام هدف اصلی خلقت، تکامل انسان است و تمام موجودات عالم در راستای این هدف بزرگ آفریده شده‌اند؛ زیرا انسان اشرف مخلوقات است. قرآن می‌فرماید: "ما جن و انسان را تنها برای عبادت خلق کردیم".[1] بنابر نظر مفسران مراد از عبادت در این آیه عبودیت انسان ...
  • قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء چه کسانی هستند؟
    37290 اصطلاحات 1394/12/27
    عناوین نامبرده شده(قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء) از اصطلاحاتی است که در برخی کتاب‌های عرفانی آمده است و اشاره به مقاماتی دارد که اهل عرفان در مورد اهل سیر و سلوک و عرفان عملی بر می‌شمارند. اصرار و تأکید بر روی این اصطلاحات هر چند در کتاب‌های ...
  • اگر شخصی قرآن بخواند اما تعالیم و دستورات آن را نادیده بگیرد دچار چه عذابی خواهد شد؟
    10378 گناه و رذائل اخلاقی 1386/12/01
    قرآن، آخرین و کاملترین نسخه هدایت بشری، خالصترین ناصح و صادق ترین خیرخواه و راهنما است، قرآن به حکم «هذا بصائر للناس» پاسخی جامع و کامل، به خواسته های انسان سرگشته و جویای معرفت است. اگر چه خواندن قرآن بعنوان بزرگترین ذکر، فضیلت بسیاری داشته و به ...

پربازدیدترین ها