جستجوی پیشرفته
بازدید
12635
آخرین بروزرسانی: 1391/12/21
خلاصه پرسش
آیا دلیلی بر افضلیت اشک برای امام حسین(ع) نسبت به اشک از خوف خدا داریم؟
پرسش
آیا دلیلی بر افضلیت اشک برای امام حسین(ع) نسبت به اشک از خوف خدا داریم؟
پاسخ اجمالی
روایات زیادی در فضیلت اشک خوف و گریه بر امام حسین(ع) که از روی شعور و معرفت باشد، وارد شده است و برای هر دو آثار زیاد فردی و اجتماعی بیان شده است، اما روایتی که صراحت بر افضلیت اشک بر امام حسین(ع) نسبت به اشک خوف از خدا داشته باشد مشاهده نشده، ولی می‌توان گفت: همه اعمال انسان در راستای رسیدن آدمی به مقام عبودیّت و بندگی الهی است، چنان‌که بهترین تاج افتخار برای رسول اکرم(ص) عبد بودن و بندگی ایشان است و در تشهد نماز می‌خوانیم: «اشهد انّ محمداً عبده و رسوله». رسیدن به خوف و رجای الهی و اشک مخلصانه از خوف و خشیت خدا، یکی از مراتب عبودیت و بندگی و مقام کمال انسانی است. بنابراین، اشک برای امام حسین(ع) نیز یکی از اسباب و راه‌های رسیدن به آن کمال و مرتبه والای بندگی است.
 
پاسخ تفصیلی
از شیوه‌هاى معمول در عزادارى و سوگوارى، اشک ریختن است که به طور طبیعى هر انسانى در غم فراق عزیزى اندوهگین می‌شود و اشک می‌ریزد.
در روایات نقل شده است که رسول خدا(ص) در مرگ فرزندش «ابراهیم» و یکی از صحابه جلیل القدر بنام «عثمان بن مظعون»[1] و در شهادت «جعفر بن ابى‌طالب» و «زید بن حارثه»گریه کرد.[2]
گریه کردن بر مصائب امام حسین(ع) نیز از شیوه‌هاى معمول عزادارى است، که امام رضا(ع) فرمود: «فَعَلَى مِثْلِ الْحُسَیْنِ فَلْیَبْکِ‏ الْبَاکُونَ‏‏.»؛[3]پس بر همانند حسین باید گریه‌کنندگان، گریه کنند.
گریه خوف از خدا دارای آثار فردی و اجتماعی فراوان است که به برخی از آن آثار که در روایات بیان شده‌اند اشاره می‌کنیم:
1. نجات از آتش جهنم، 2. پاداشی چون بهشت، 3. بخشیده شدن گناهان، 4. محشور شدن با پیامبران، صدّیقین، شهدا و صالحان، 5. جلب رحمت الهی، 6. نورانی شدن قلب و... .[4]
یکی از آثار اجتماعی اشک خوف، این است که اگر شخصی در یک گروه و امتی باشد و از ترس خداوند متعال اشک بریزد، خداوند به خاطر اشک او بر آن امت، نیز رحم می‌کند و اگر مستحق عذاب باشند از عذابشان صرف نظر می‌کند و آنان را می‌بخشد.[5]
اما گریه بر امام حسین(ع)، نیز هر گاه از روی شعور و معرفت باشد، علاوه بر داشتن آثار فردی که به آن اشاره خواهیم نمود، دارای آثار اجتماعی نیز می‌باشد که به عنوان نمونه به برخی از آثار فردی و اجتماعی آن اشاره می‌کنیم.
الف. آثار و فواید فردی
1. سرور و شادی در روز قیامت و هم‌نشینی با امامان معصوم(ع)؛ امام رضا(ع) می‌فرماید:«مَنْ کَانَ یَوْمُ عَاشُورَاءَ یَوْمَ مُصِیبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکَائِهِ یَجْعَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَوْمَ فَرَحِهِ وَ سُرُورِهِ وَ قَرَّتْ بِنَا فِی الْجِنَانِ عَیْنُه‏»؛[6]هرکس روز عاشورا روز مصیبت و اندوه و گریه‌اش باشد خداوند -عزَّ و جلَّ-روز قیامت را روز شادی و خوشحالی او قرار می‌دهد و چشمش با دیدن ما در بهشت روشن می‌شود.
۲. بخشیده شدن گناهان؛ چنان‌که امام رضا(ع) می‌فرماید: «فَإِنَّ الْبُکاءَ عَلَیْهِ یَحُطُّ الذُّنُوبَ الْعِظامَ»؛[7] گریه بر امام حسین(ع) گناهان بزرگ را از بین می‌برد.
۳. پاداشی چون بهشت؛ ائمه اطهار(ع) می‌فرمایند: «مَنْ بَکى وَ أَبْکى واحِدَاً فَلَهُ الْجَنَّةُ»؛[8] هر کس گریه کند و یا یک نفر را بگریاند پس بهشت برای او است. و «مَنْ تَباکى‏ فَلَهُ الْجَنَّةُ»؛[9] هر کس خودش را در مصیبت آل رسول به صورت گریه کننده در بیاورد پاداش او بهشت است.
ب. آثار و فوائد اجتماعی
احیاى نهضت عاشورا و حفظ مکتب اهل بیت(ع) و تداوم بقای اسلام و تعظیم بزرگ‌ترین شعائر الهی از جمله آثار اجتماعی اشک بر امام حسین(ع) می‌باشد.
به اعتراف دوست و دشمن، مجالس عزاى امام حسین(ع) فوق العاده نیرومندى براى بیدارى مردم است و راه و رسمى است که آن‌حضرت آن‌را به پیروان خود آموخته تا ضامن تداوم و بقاى اسلام باشد.[10] به همین دلیل، برپایى این مجالس در روایات به عنوان «احیاى امر اهل‏بیت(ع)» تعبیر شده است؛ امام صادق(ع) در مورد این‌گونه مجالس فرمود: «إِنَّ تِلْکَ الْمَجالِسَ أُحِبُّها فَأَحْیُوا أمْرَنا»؛[11] این‌گونه مجالس (شما) را دوست دارم، از این طریق مکتب ما را زنده بدارید.
همچنین تردیدی نیست، امام حسین(ع) که تمام هستى خویش را یک‌جا با خداوند معامله کرد و با تمام اهل‏بیت(ع) و فرزندان در قربان‌گاه عشق قدم نهاد و مخلصانه از همه چیزش در راه خدا گذشت، از عظیم‌ترین شعائر الهى است و برپایى مجالس عزا و گریه براى آن‌حضرت، علاوه بر تجلیل از مقام شامخ آن امام همام، تعظیم یکى از بزرگ‌ترین شعائر الهى محسوب مى‏شود، که خداوند متعال می‌فرماید: «وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ»؛[12] هر کس شعائر الهى را بزرگ‏ دارد، این کار نشانه تقواى دل‌ها است.
نتیجه‌گیری
با بررسی روایات در باب اشک خوف و اشک بر امام حسین(ع)، روایتی مشاهده نشده که صراحت در برتری اشک بر امام حسین(ع) نسبت به اشک از خوف خداوند متعال داشته باشد، اما می‌توان گفت: همه اعمال انسان در راستای رسیدن آدمی به مقام عبودیّت و بندگی الهی است چنان‌که بهترین تاج افتخار برای رسول اکرم(ص) عبد بودن و بندگی ایشان است و در تشهد نماز می‌خوانیم: «أشهد انّ محمداً عبده و رسوله».[13] اشک مخلصانه از خوف و خشیت خدا، یکی از مراتب عبودیت و بندگی و مقام کمال انسانی است؛ چنان‌که در روایتی از امام علی(ع) آمده است: «عبودیت و بندگی خداوند متعال، در پنج چیز است که یکی از آن پنج چیز، «گریه از ترس خداوند»[14] می‌باشد.[15] بنابراین، اشک برای امام حسین(ع) نیز یکی از اسباب و راه‌های رسیدن به آن کمال و مرتبه والای بندگی است.
 

[1]. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار،ج 79، ص 91، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق.
[2].همان، ص 104.
[3]. شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 14، ص 504، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1409ق.
[4]. ر.ک: نورى، حسین بن محمد تقى، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 11، ص 241 - 247، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1408ق.
[5]. کلینى، محمد، الکافی، محقق، مصحح، غفارى على اکبر - آخوندى، محمد، ج 2، ص 482، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407 ق.
[6]. وسائل الشیعة، ج 14، ص 504.
[7]. همان.
[8]. بحار الأنوار، ج ‏44، ص 288.
[9].همان.
[11]. وسائل الشیعة، ج 14، ص 501.
[12]. حج، 32.
[13]. شهادت می دهم به درستی که محمد(ص) بنده و فرستاده خداست.
[14]. «الْبُکَاءُ مِنْ خَشْیَةِ اللَّه».
[15]. شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص 178، مطبعة حیدریة، نجف، چاپ اول، بی‌تا؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 11، ص 244.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • پدرم مبتلا به بیماری روانی بوده و برای مدتی نامعلوم در آسایشگاه بستری هستند. و جد پدری ام از دنیا رفته است. آیا با این شرایط، می‌توانم بدون اجازه پدر ازدواج کنم؟
    7392 اجازه ولی 1392/06/20
    اکثر مراجع تقلید می‌گویند، عقد ازدواج دختر باکره _هر چند رشیده_لازم است با اذن ولی دختر باشد، ولی چنانچه پدر شرایط دادن اذن را نداشته باشد، اجازه از وی لازم نیست و طبیعتاً اگر بعدها هم شرایط اذن را دارا شود، عقد آنان مشکلی نخواهد داشت. البته برخی ...
  • زید بن ثابت که بود و چه جایگاهی در میان مسلمانان داشت؟
    7369 تاريخ بزرگان 1398/08/19
    زید بن ثابت بن ضحاک، مادرش، نوار بنت مالک بن معاویه است.کنیه‌های زید عبارت بود از: ابوسعید، ابوعبدالرحمن و ابوخارجه. [1]او هنگام نبرد بعاث (که بین قبایل اوس و خزرج رخ داد) تنها شش سال داشت که پدرش در همین نبرد کشته شد.
  • ویژگی ها و امتیازات و نقدهای کتاب بحارالانوار چیست؟
    17173 تألیفات شیعی 1390/04/11
    مجموعه روایی بحار الانوار، مهم ترین اثر علامه محمد باقر مجلسی است. این کتاب دائرة المعارف بزرگ حدیث شیعه است که تمام مسائل دینی؛ نظیر تفسیر قرآن، تاریخ، فقه، کلام و... را در بر گرفته است. برخی از مهم ترین ویژگی های بحار الانوار از این قرار است: ذکر ...
  • آیا در نیت نماز جماعت باید تعداد رکعات نماز را مشخص کرد؟
    15968 گوناگون 1388/11/04
    پیش از آنکه به اصل پاسخ پرداخته شود لازم است به این نکته تذکر داده شود که در نیت دو بحث اساسی مطرح است: 1. آیا در نیت تلفظ لازم است؟ 2. بعد از آنکه روشن شد لازم نیست آنچه در نیت معتبر است را به زبان آورد
  • فرق میان نذر، عهد و قسم چیست؟
    30405 بیشتر بدانیم 1391/09/30
    نذر، عهد و قسم پیمانی با خداوند است که باید - با توجه به شرایطی که برای هر یک قرار داد شده- به آن عمل شود؛ لذا از این جهت با هم شباهت دارند. در ذیل ابتدا تعریف هر یک سپس تفاوتشان بیان می‌شود. 1. «نذر» در اصطلاح ...
  • آیا آب لوله کشی به جز در حمام، حکم آب جاری دارد؟
    16098 انواع آبها 1388/12/04
    آن چه در توضیح المسایل آمده است عکس مطلبی است که بیان کرده اید. متن توضیح المسایل این چنین است: "  آب لوله هاى حمام که از شیرها و دوشها مى‏ریزد اگر متصل به کُر باشد مثل آب جارى است، و آب لوله‏هاى عمارات اگر متصل به کر باشد ...
  • آیا حکومت حق دارد مقدار مهریه بانوان را تعیین کند؟
    6072 مهریه 1392/09/20
    اگرچه تعیین مقدار مهریه خانم‌ها بر اساس قوانین و احکام دین اسلام، بر عهده حکومت قرار داده نشده، و حکومت حق ندارد برای مهریه سقف خاصی را مشخص کند، اما اگر در جامعه‌ای مهریه ابزاری شده باشد در دست عده‌ای، برای سودجویی و برهم زدن اساس خانواده و ...
  • در ابتدای نماز آیا باید تکبیرة الاحرام را با صدای بلند بگوییم؟
    17924 تکبیرة الإحرام 1396/02/16
    نمازگزار در نماز فرادا – مرد باشد یا زن – اختیار دارد تکبیره الاحرام نماز را با صدای بلند (نه به حالت فریاد) یا آرام بگوید،[1] ولی در نماز جماعت، مستحب است، امام جماعت، تکبیرة الاحرام را طورى بلند بگوید که افراد پشت سر ...
  • زندگی‌نامه «حمزه بن محمد طیار» را بیان کنید؟
    3273 تاريخ بزرگان 1398/06/23
    حمزه فرزند «محمد طیار»، فرزند «عبدالله» بود که به کنیه «ابو عماره» نیز نامیده می‌شد.[1]با آن‌که «طیار» لقب پدرش بود، اما گاهی این لقب در مورد خود حمزه نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت.[2]حمزه از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) ...
  • تفاوت «جعل» با «بدل»، در چیست؟
    3488 لغت شناسی 1397/03/28
    «جعل»، دارای معانی مختلفی است؛ مانند: 1. معنایی نزدیک به تقدیر، تقریر و تدبیر که پس از خلق و ایجاد شیء، انجام می‌گیرد. البته گاهی همراه با «خلق» است که اعتباراً متأخّر از آن تلقّی می‌شود؛[1] مانند: «هُوَ الَّذی جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیاءً وَ الْقَمَرَ ...

پربازدیدترین ها