جمله: «وَ مَعْرِفَةٍ یَفْرُقُ بِهَا بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِل»،[1] قسمتی از خطبه اول نهج البلاغه است که امام علی(ع) در چگونگی خلقت حضرت آدم(ع) آن‌را بیان فرمود. معنای سخن آن‌حضرت این است که خداوند شناختی به حضرت آدم(ع) عنایت فرمود که به وسیله آن حق را از باطل شناسایی کند.
امام علی(ع) در این‌جا به وجه امتیاز انسان بر حیوانات اشاره می‌کند؛ یعنی «قوه عاقله» در وجود انسان. خداوند پس از آن‌که کار خلقت انسان را از نظر ظاهر به پایان رساند، در وجودش قوه عاقله را قرار داد، و آن چیزی است که حیوانات فاقد آن هستند. این قوه عاقله همان چیزی است که انسان با آن کلیات را درک می‌‎کند و به وسیله آن حق و باطل را تشخیص می‌‎دهد.

---