جستجوی پیشرفته
بازدید
23581
آخرین بروزرسانی: 1393/05/09
 
کد سایت fa38460 کد بایگانی 46801 نمایه بردن نام امام حسین(ع) در مداحی‌ها به قصد آهنگین کردن مداحی
طبقه بندی موضوعی گوناگون
خلاصه پرسش
آیا حضرت عباس(ع) تنها هنگام شهادت از امام حسین(ع) با عنوان برادر یاد کردند؟ و آیا ذکر نام معصومان بدون القاب احترام آمیز – بویژه در مداحی‌ها – توهین به آن حضرات است؟
پرسش
با توجه به این‌که حضرت عباس(ع) در مدت عمر شریفشان همواره سید الشهدا(ع) را با کلمات مولای و سیدی خطاب می‌کردند (البته به‌جز لحظات آخر عمر شریفشان) آیا مناسب است نام گرامی حضرت حسین(ع) به صورت ممتد و پشت سرهم (آن‌گونه که امروزه در مجالس مذهبی مرسوم است) برده شود؟ آیا این به دور از ادب نیست؟
پاسخ اجمالی
1. این‌باور مشهور که «حضرت عباس(ع) تنها در لحظه شهادت، امام حسین(ع) را با عنوان "برادر" مخاطب قرار داده، ولی قبل از آن، تنها ایشان را با عباراتی؛ مانند "مولای" و "سیدی" خطاب می‌کردند»، نه تنها منشأ روایی و تاریخی معتبری ندارد، بلکه در نقلی معتبر آمده است که ایشان در گفت‌وگوی خود با امام حسین(ع) در عصر تاسوعا از خطاب «یا اخی» و یا همان «برادرم» استفاده کردند.[1]
اساساً استفاده از عناوینی؛ نظیر «برادرم»، «پدرم» و ... در میان اعضای خانواده، عاطفی­تر از عناوین و القاب احترام­آمیز و تشریفاتی است.
روایت ذیل نیز شاهدی بر این مدعا است:
از حضرت فاطمه زهرا(س) نقل است: هنگامی که آیه 63 سوره نور نازل شد که شما پیامبر(ص) را مانند دیگران مخاطب قرار نداده، (بلکه با احترام از ایشان یاد کنید)، برایم دشوار بود که به پدرم بگویم «پدر جان»! و حضرتشان را با عبارت «یا رسول الله» صدا می‌کردم.
روزی پدرم رو به من کرده و فرمود: دخترم! این آیه در مورد تو و مانند تو نازل نشده است. تو از من هستی و من از تو هستم! این آیه خطاب به افراد جفاکار و متکبر است! از این بعد با همان «پدر جان» صدایم کن، چون هم بیشتر به دلم می‌نشیند و هم خدا از آن راضی‌تر است. [2]
2. گرچه احترام به ائمه اطهار(ع) امری واجب و پسندیده است، اما ذکر نام امام بدون عناوین احترام‌آمیز، همواره دلالت بر بی‌احترامی نمی‌کند. برای نمونه؛ در روایات بسیاری، اصحاب ائمه از سید الشهداء(ع) تنها با نام «حسین» یاد می‌کردند و واکنشی منفی از امامان مشاهده نشده است: «عَنْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ مَا لِمَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ قَالَ ...»؛ زید بن شحام می‌گوید: از امام صادق(ع) پرسیدم: کسى که قبر حسین! را زیارت کند ثوابش چیست؟
آن‌حضرت فرمود:«مثل کسى است که خدا را در عرش زیارت نماید». زید شحام گفت: براى کسى که یکى از شما اهل بیت را زیارت کند، چه پاداشی در نظر گرفته شده؟ فرمودند: «مثل کسى است که رسول خدا را زیارت نموده است».[3]
3. استفاده امروزه مداحان از نام مبارک امام حسین(ع) را می‌توان از دو منظر بررسی کرد:
الف. در بسیاری موارد این اسم تنها برای ایجاد آهنگ در مداحی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ نفس آهنگین کردن مداحی‌ها، عمل مناسبی بوده و طبیعتاً در جذب بیشتر افراد مؤثّر خواهد بود، اما این‌که از این نام به گونه‌ای استفاده گردد که تنها نوع آهنگ، برجسته شده و خود نام، تحت الشعاع آهنگ قرار گیرد، مورد پذیرش نیست.
ب. امام صادق(ع) فرمود: «إِنَّ ذِکْرَنَا مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ إِنَّا إِذَا ذُکِرْنَا ذُکِرَ اللَّه»‏؛ همانا ذکر ما از اذکار الهی است و زمانی که ما یاد شویم (چون برگزیده خداییم) خدا نیز یاد شده‏ است؛[4] بر این اساس، اگر مداحی نام امام حسین(ع) را به این قصد، بر زبان آورده و تکرار کند، ایرادی متوجه او نخواهد بود، اگرچه با صدایی زیبا باشد.
 

[1]. «و قال العبّاس بن علی [علیه السّلام‏]: یا اخی: أتاک القوم!»؛ برادرم: لشکر به طرف شما آمده است. ابو مخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، محقق و مصحح: یوسفی غروی، محمد هادی‏، ص 193، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، 1417ق؛ شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‏2، ص 90، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.
[2]. شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم، ص 462، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1420 ق.
[3]. ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص 147، نجف، دار المرتضویة، چاپ اول، 1356ش.
[4]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 2، ص 186، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها