عقل و اندیشه بشری قادر بر شناخت دقیق و جزئی چگونگی خلقت و پیدایش موجودات نیست. آنچه برای انسان امکان دارد شناخت قواعد کلی چگونگی خلقت است؛ مثلاً عقل انسان می‌‌فهمد که فیض از سوی خداوند از راه واسطه یا وسائط به صورت مخلوقات در می‌آید و به این شکل بروز و ظهور می‌کند. اما این‌که فیض مطلق چگونه از حالت اطلاقی به صورت خاص و مقید در می‌آید؟ از دسترس علم بشری خارج است. البته در مورد این‌که اولین واسطه چیست؟ نیز نظریات مختلفی ارائه شده است؛ شاید بهترین نظریه در میان نظریات این است که نور وجود پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) اولین واسطه فیض هستند.[1]
علاوه بر این‌که عقل انسان می‌‌فهمد جهان هستی بر اساس علت و معلول، سبب و مسبب بنا شده است و خلقت انسان نیز مانند خلقت موجودات دیگر دارای مراحل است.[2] اما چگونگی وساطت این واسطه‌ها در هر مرحله برای ما معلوم نیست و اطلاع دقیقی از آن نداریم.

---