جن در مقابل انس استعمال می‌شود و به عموم جنیان و نوع آنها اطلاق می‌گردد.[1] به عبارت دیگر، جن به جماعتی از فرزندان «جان» که پدر تمام جنیان است، اطلاق می‌شود،[2] چنان‌که «انس» نیز اسم جنس است که برای نوع و جماعت انسان‌ها استعمال می‌شود.[3]
 هر چند این دو کلمه از حیث لفظ، مفرد و مذکر هستند، اما گاهی به اعتبار آنکه معنای جمع در این دو کلمه نهفته است، فعل اسنادی و ضمیر ارجاعی به آنها، جمع آورده می‌شود. هم‌چنین گاهی نیز به اعتبار لفظ «جماعة» که مفرد مؤنث و حاکی از معنای جمعی این دو کلمه می‌باشد، فعل اسنادی و ضمیر ارجاعی به این دو کلمه مفرد مؤنث آورده می‌شود. مانند اسناد فعل جمع مذکر غایب «ظَنُّوا» و ارجاع ضمیر «هُم» و اسناد فعل جمع مذکر مخاطب «ظَنَنْتُمْ» و ارجاع ضمیر آن در آیه: «وَ أَنَّهُمْ ظَنُّوا کَما ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ یَبْعَثَ اللهُ أَحَداً»[4] به «انس» و جن،[5] و یا اسناد فعل «اجتمعت» که صیغه مفرد مؤنث مغایب است به «الانس» و «الجن» در آیه «قُل لَّئنِ‏ِ اجْتَمَعَتِ الْانسُ وَ الْجِنُّ عَلىَ أَن یَأْتُواْ بِمِثْلِ هَاذَا الْقُرْءَانِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کاَنَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیرًا».[6] هم‌چنین اسناد فعل مضارع «تقول» که صیغه مفرد مؤنث مغایب است به «الانس» و «الجن» به اعتبار لفظ مفرد مؤنث «جماعة» که حاکی از معنای جمعی این دو می‌باشد.^[7]
بنابراین اسناد فعل مذکر در برخی موارد و مؤنث در برخی موارد دیگر به این دو کلمه در آیات قرآن، به اعتبارات مختلف لفظی و معنایی بوده و در استعمالات عرب نیز نه تنها در لفظ جن و انس، بلکه در مطلق اسم جنس، هم مؤنث جایز است هم مذکر.[8] یعنی به اعتبار مختلف از حیث لفظ و معنا می‌توانیم فعل اسنادی به آنها را مذکر و مؤنث بیاوریم؛ مانند المرأة در مثال: «نعمت المرأة سعاد» و «نعم المرأة سعاد» که به اعتبار لفظ «المرأة» فعل «نعمت»، مؤنث آورده شده و به اعتبار معنایش که جنس است و مذکر، فعل «نعم» مذکر آورده شده است.[9]

---