جستجوی پیشرفته
بازدید
198099
آخرین بروزرسانی: 1391/08/21
خلاصه پرسش
با سلام. دعای "امّن یجیب المضطرّ" در کجا آمده است؟
پرسش
با سلام. دعای "امّن یجیب المضطرّ" در کجا آمده است؟ خیلی‌ دوست دارم آن را یاد بگیرم.
پاسخ اجمالی

جملۀ "أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوء" در قرآن سورۀ نمل آیۀ 62 آمده است که می فرماید: یا کسى که دعاى مضطرّ را اجابت مى‏کند و گرفتارى را برطرف مى‏سازد.

اگرچه خداوند دعاى همه را -هر گاه شرائطش مهیا باشد- اجابت مى‏کند ولى در آیه روى عنوان "مضطرّ" تکیه شده است، به این دلیل که یکى از شرائط اجابت دعا آن است که انسان چشم از عالم اسباب به کلى بردارد و تمام قلب و روحش را در اختیار خدا قرار دهد، همه چیز را از آن او بداند و حل هر مشکلى را به دست او ببیند، و این درک در حال اضطرار دست مى‏دهد. اگرچه چنین حالتی برای افرادی در غیر حالت اضطرار نیز وجود دارد، اما عموم افراد این گونه نیستند. آرى اگر انسان به این مرحله برسد مهم ترین شرط اجابت دعا را فراهم ساخته است.

پاسخ تفصیلی

جملۀ "أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوء" در قرآن سورۀ  نمل آیۀ 62 آمده است که می فرماید: یا کسى که دعاى مضطرّ را اجابت مى‏کند و گرفتارى را برطرف مى‏سازد.

توضیح اینکه از امام صادق و امام باقر (ع) نقل شده در تفسیر این آیۀ شریفه فرمودند: آن خدائى که مضطرّ را اجابت می نماید؛ یعنى آن کس که از شدت گرفتارى و مشکلات به خدا پناهنده شده و آن چه که انسان را ناراحت می کند برطرف می فرماید.[1]

گرچه خداوند دعاى همه را -هر گاه شرائطش مهیا باشد- اجابت مى‏کند، ولى در آیۀ بالا مخصوصاً روى عنوان "مضطرّ" تکیه شده است، به این دلیل که یکى از شرائط اجابت دعا آن است که انسان چشم از عالم اسباب به کلى بردارد و تمام قلب و روحش را در اختیار خدا قرار دهد، همه چیز را از آن او بداند و حل هر مشکلى را به دست او ببیند، و این درک و دید در حال اضطرار دست مى‏دهد. اگرچه چنین حالتی برای افرادی در غیر حالت اضطرار نیز وجود دارد، اما عموم افراد این گونه نیستند.

درست است که عالم، عالم اسباب است، و مؤمن نهایت تلاش و کوشش خود را در این زمینه به کار مى‏گیرد ولى هرگز در جهان اسباب گم نمى‏شود، همه را از برکت ذات پاک او مى‏بیند و در پشت حجاب اسباب ذات" مسبب الاسباب" را مى‏بیند و همه چیز را از او مى‏خواهد.

آرى اگر انسان به این مرحله برسد مهم ترین شرط اجابت دعا را فراهم ساخته است.

جالب این که در بعضى از روایات این آیه تفسیر به قیام حضرت مهدى (ع) شده است.

در روایتى از امام باقر (ع) مى‏خوانیم که فرمود: "به خدا سوگند گویا من مهدى (ع) را مى‏بینم که پشت به حجرالاسود زده و خدا را به حق خود مى‏خواند سپس فرمود: به خدا سوگند مضطرّ در کتاب اللَّه در آیۀ "أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ ..." او است".

در حدیث دیگرى از امام صادق (ع) چنین آمده: " این آیه در مورد مهدى از آل محمد (ع) نازل شده، به خدا سوگند مضطرّ او است، هنگامى که در مقام ابراهیم دو رکعت نماز بجا مى‏آورد و دست به درگاه خداوند متعال بر مى‏دارد دعاى او را اجابت مى‏کند، ناراحتى‏ها را بر طرف مى‏سازد، و او را خلیفه روى زمین قرار مى‏دهد"[2].

البته بدیهی است که منظور از این تفسیر، منحصر ساختن مفهوم آیه به وجود مبارک مهدى (ع) نیست، بلکه آیه مفهوم گسترده‏اى دارد که یکى از مصداق هاى روشن آن وجود مهدى (ع) است، در آن زمان که همه جا را فساد گرفته باشد، درها بسته شده، کارد به استخوان رسیده و بشریت در بن بست سختى قرار گرفته، حالت اضطرار در کل عالم نمایان است در آن هنگام در مقدس‏ترین نقطه روى زمین دست به دعا برمى‏دارد و تقاضاى کشف سوء مى‏کند و خداوند این دعا را سرآغاز انقلاب مقدس جهانى او قرار مى‏دهد و به مصداق وَ یَجْعَلُکُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ[3] او و یارانش را خلفاى روى زمین قرار می دهد.[4]

در پایان تذکر نکته ای ضروری به نظر می رسد.

اگرچه تعدادی از بزرگان فرموده اند: خوب است انسان هنگامی که با سختی ها و مشکلات روبرو شد این آیۀ شریفه را بخواند[5] و در زبان عموم مردم از این آیۀ شریفه به عنوان دعا تعبیر می شود، اما دقت بیشتر و دقیق تر ما را به این نکته رهنمون می کند که این آیۀ شریفه سبک و سیاق دعایی ندارد و از این جهت امامان ما وقتی که از این آیه ارادۀ دعا می کردند این گونه قرائت می کردند: یَا مَنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوء َ ارْحَمْنِی وَ اکْشِفْ مَا بِی مِنْ غَمٍّ وَ کَرْبٍ وَ وَجَعٍ وَ دَاء.[6] ( ای کسى که دعاى مضطرّ را اجابت مى‏کند و گرفتارى را برطرف مى‏سازد به من رحم فرما و هرگونه ناراحتی، اندوه، درد و رنج را از من برطرف ساز).

 


[1] مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار ، ج ‏68، ص 118، مؤسسه الوفاء، بیروت، 1404 هـ ق.

[2] مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 51، ص 48.

[3] نمل، 62.

[4] مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏15، ص 520 – 522، ناشر: دار الکتب الإسلامیة، چاپ تهران، چاپ اول، 1374 ش‏.

[5] حاج میرزا جواد آقا، ملکى تبریزى، المراقبات، ص 261.

[6] مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج 92، ص 103.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها