جستجوی پیشرفته
بازدید
9452
آخرین بروزرسانی: 1399/05/04
خلاصه پرسش
آیا در اسلام شکنجه کردن متهمان و مجرمان جایز است؟
پرسش
در فقه شیعه شکنجه‌ی متهم وجود دارد؟ از شکنجه با چه عناوینی گفته شده است؟ نظر اسلام در مورد آن چیست؟ حد و حدود شکنجه چقدر؟ آیا اصلاً در اسلام شکنجه مطلقاً حرام است؟ تفاوت شکنجه با تعزیر در چیست؟
پاسخ اجمالی

در اصطلاحات فقهی از شکنجه با واژه‌ی «التعذیب» به معنای «زدن»[1] بحث می‌شود.[2] و در اصطلاح به معناى آزار دادن شدید کسى براى تنبیه یا وادار کردن او به انجام دادن کارى و نیز به معناى آنچه موجب ناراحتى و آزار جسمى یا روحى مى‏شود، آمده است‏.[3]

از نظر اسلام همۀ انسان‌ها حتی مجرمان و گناه‌کاران دارای احترام و ارزش خاص خود هستند؛ از این‌رو در روایات، شکنجه‌ی متهم قبل از اثبات جرم، ممنوع اعلام شده است.[4]

  1. پیامبر اسلام(ص): «کسى به دیگرى از روی ظلم تازیانه نمى‏زند، مگر این‌که در آتش جهنم به همان اندازه تازیانه مى‏خورد».[5]
  2. پیامبر اسلام(ص): «سرکش‌ترین بنده نسبت به خدا کسی است که به قتل کسی که قاتل نیست کمر بندد و کسی را بزند که او را نزده است».[6]
  3. امام علی(ع): «هر کسی مردم را در دنیا شکنجه‏ کند، خدا در آخرت او را شکنجه خواهد کرد...».[7]

بر این اساس، هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار و یا کسب اطلاع ممنوع است.[8] و اقرار به این نحو، اعتبار ندارد.[9]

اما شکنجه به معنای عام آن - که شامل مجازات‌های حد، تعزیر و قصاص می‌شود-[10] در مورد مجازات برخی جرم‌های اثبات‌شده وجود دارد.[11]

البته آنچه در ارتباط با مجازات مجرمان رخ می‌دهد را نباید شکنجه به معنای مصطلح آن دانست، و گرنه تمام کشورها با هر شیوه تفکری که داشته باشند، از مجازات زندان بهره می‌برند که اگر بخواهیم تعزیر اعلام شده در فقه اسلامی را شکنجه بدانیم، زندانی‌کردن مجرمان نیز نوعی شکنجه روانی خواهد بود؛ زیرا چه بسا افرادی که حاضرند چند تازیانه بخورند و از مجازات زندان رها شوند.


[1]. حمیری، نشوان بن سعید‌، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم‌، محقق، عمری، حسین بن عبد الله، اریانی، مطهر بن علی، عبد الله‌، یوسف محمد، ج 7، ص 4441، دمشق، دار الفکر، چاپ اول، 1420ق.

[2]. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ج 2، ص 528، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، چاپ اول، 1426ق.

[3]. فرهنگ و معارف قرآن‏، برگزیده فرهنگ قرآن‏، ج 3، ص 126، قم، موسسه بوستان کتاب‏، چاپ دوم، 1387ش.

[4]. «داغ زدن بر پیشانی یا بدن مجرم»، 4967.

[5]. شیخ مفید، امالی، محقق، مصحح، استاد ولی، حسین، غفاری، علی اکبر، ص 216، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.

[6]. شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الأعمال، ص 278، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق.

[7]. ثقفی، ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال، الغارات أو الإستنفار و الغارات، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین،‏ ج 2، ص 458، تهران، انجمن آثار ملی، چاپ اول، 1395ق.

.[8] «لغو مجازات اعدام و ممنوعیت شکنجه در ایران»، 3059.

[9]. مجلسی، محمد باقر، حدود و قصاص و دیات، محقق، مصحح، فاضل، علی، ‌ص 87، قم، مؤسسة نشر الآثار الإسلامیة، چاپ اول، بی‌تا.

[10]. «تعریف حد و تعزیر و حکم استمنا»، 35745؛ «فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام»، 13138.

[11]. «اصل قانونی بودن جرم و مجازات»، 64237؛ «جایگزینی برخی مجازات‌های دنیوی با عذاب‌های اخروی»، 49279؛ «سنگسار در زمان پیامبر (ص)»، 8263؛ «حضرت علی و تعزیر در بازار»، 10045؛ «پیشینه ی تاریخی حکم سنگسار (رجم)»، 1548

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    774249 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    747653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    668729 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    653325 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    645419 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    592080 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    578767 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    562503 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    562418 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    556982 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...