فقهای شیعه در باره نجاست کفار تقریبا اتفاق نظر دارند[1]؛ اما موضوع نجاست اهل کتاب از موارد اختلافی میان فقهای است.

توضیح: این که ریشه نظریه نجاست کفار و اهل کتاب، آیه 28 سوره توبه است که به نجاست مشرکان تصریح می نماید و آن را دلیل جلوگیری از ورودشان به محوطه مسجد الحرام دانسته است.

از روایات و تفاسیری که در مورد این آیه وارد شده است، برداشتهای مختلفی شده که یکی از آنها، نجاست تمام کفار و از جمله اهل کتاب است که مرحوم آیت الله گلپایگانی از طرفداران این نظریه بوده و در کتاب خود (نهایه الافکار فی نجاسه الکفار) به بیان نظریة خودشان پرداخته اند. چنان که مرحوم امام خمینی نیز معتقد به نجاست اهل کتاب بوده اند.[2]

نظریه دیگر، پاک بودن اهل کتاب و نجاست سایر کفار می باشد که این نظریه نیز طرفداران بسیاری دارد[3] . روایتی از امام رضا (ع) نیز می تواند تأیید کننده این نظریه باشد[4] .

نظریه سومی وجود دارد که برخی فقهای معاصر طرفدار آن بوده بدین بیان که تمام انسانها را پاک دانسته، نجاست آنها را بدین دلیل می دانند که آنها از نجاساتی همانند گوشت خوک و شراب استفاده نموده و به دلیل تماس با آن نجاسات، نجس می شوند و بر این اساس اگر اطمینان یابیم که آنها بعد از تماس با این نجاسات، اقدام به شستشو و پاکیزه نمودن خود نموده اند، دیگر نمی توان خود آنها را نجس دانست[5] .

برخی دانشمندان، دلیل حکم اسلام به نجاست کفار را امری سیاسی دانسته تا این که در حد امکان، مانع معاشرت مسلمانان با آنها شده و از نفوذ افکار مخرب آنها در بین افرادی از مسلمانان که توانایی های علمی کمتری در بحث با آنان دارند، جلوگیری به عمل آورد .

همانگونه که بیان شد، دلیل این اختلاف نظرها، برداشتها و استنباطات متفاوتی است که از جمع بندی روایات و تفاسیر موجود به عمل آمده است که بحثی تخصصی و فقهی است .

بنابر این برای یافتن پاسخ این پرسش، یا باید مجتهد بوده تا خود به جمع بندی آیات و روایات موجود برسید و یا این که اگر از مجتهدی تقلید می نمایید، به فتوای ایشان عمل نمایید و یا این که در این مورد احتیاط نمایید و احتیاط هم بدین گونه است که در صورت لزوم معاشرت با آنان، برای نماز و سایر اموری که پاک بودن بدن و لباس در آن لازم است، اقدام به شستشوی آنها و یا تعویض لباسها نمایید. طبیعتا این کار هرچند مشکلاتی را در پی خواهد داشت ولی به مضمون روایاتی که با فضیلت ترین کارها را دشوارترین آنها می داند[6]، ثواب بیشتری نصیبتان خواهد شد.