معنای «قاعده اضطرار» آن است که با پیدایش اضطرار، برخی احکام شرعی تغییر می‌یابند و به عنوان نمونه با آنکه تصرف بدون اجازه در اموال دیگران در حالت عادی حرام است، اما در حالت تشنگی شدیدی که ترس مرگ در آن وجود دارد، چنین تصرفی واجب خواهد شد. هم قرآن، هم روایات و هم عقل انسان بر این قاعده مهر تأیید می‌گذارند. البته در استفاده از این قاعده باید به گونه‌ای عمل کرد که اگر عقلا در مقام قضاوت قرار گیرند رفتار او را تأیید کنند. در ضمن این قاعده گرچه حرمت را از فرد مضطر برمی‌دارد، اما اگر رفتار او به دیگران خسارتی زد، ضمان او پابرجا خواهد بود.