9402
از دیدگاه اسلام جمال و زیبایی، به زیبایی مادّی و زیبایی معنوی تقسیم شده و زیبایی معنوی انسانها، به وسیله اموری معنوی، مانند نماز به دست میآید، اما زیبایی مادی و ظاهری چهره، به صورت طبیعی در طبیعت، از جمله در شکل و شمایل انسانها وجود داشته و قابل آراستهتر شدن با وسائل مادی نیز میباشد.
واژه فارسی «زیبا» در لغت از مصدر «زیبیدن» و دارای معانی گوناگونی مانند شایسته، نیکو، جمیل و خوشنما میباشد، و زیبایی نیز یعنی حالت و کیفیت زیبا که عبارت است از: نظم و هماهنگی که همراه عظمت و پاکی در شیء وجود دارد و عقل و تخیل و تمایلات عالی انسان را به تحسین وا دارد و لذّت و انبساط پدید آورد.
در اصطلاح نیز، بنابر تعریفی، زیبایی یک هماهنگی و هارمونی است که لذات ما را در یک خط سیر معین متشکل میکند و سبب اندیشهی زیبا میشود.
گفتنی است که به طور کلی چهار نوع زیبایی اساسی وجود دارد:
- زیبایی محسوس؛ مانند گلها و جنگلها
- زیبایی نامحسوس طبیعی؛ نظیر زیبایی آزادی، علم و...
- زیبایی معقول ارزشی؛ مانند حکمت، عدالت و دیگر وارستگیهای روحی،
- زیبایی و جمال مطلق لم یزلی و لایزالی.
قرآن در آیات خود زیباییها را برمیشمرد و انسانها را به تأمل در آن فرا میخواند. علاوه بر آن اکتساب زیباییها را توصیه میکند؛ اعم از زیبایی معنوی و برخی زیباییهای مادی و محسوس. آنگونه که از آیات استنتاج میشود، قرآن نه تنها زیبایی را مجاز، بلکه تحصیل زیباییها را به عنوان نیاز روحی بشر مطلوب و محبوب میداند.
در تعالیم دینی، علاوه بر زیبایی معنوی، به زیبایی ظاهری و مادی هم اهمیت داده شده است که از راههای مادی به دست میآید.