گفتنی است که میان علم، ایمان و عمل یک ارتباط دائمی وجود دارد، انسان زمانی به عقل دینی می رسد که آن مقداری را که می فهمد و می داند به آن عمل کند. در روایات وارد شده است: "به آنچه که می دانید عمل کنید، تا از آنچه که نمی دانید بی نیاز شوید" [i] بسیار اتفاق می افتد که انسان می پرسد فلان مسئله چه طور می شود؟ فلان چیز حکمش چیست؟ اما خیلی وقت ها خیلی چیزها را می دانیم؛ مانند این که می دانیم دروغ گفتن بد است، غیبت کردن بد است، خیلی چیزها حرام است، چیزهایی واجب است. اگر همان را که می دانیم به آن عمل کنیم، این گام اول برای رسیدن به آن عقل است. در گام نخست به طور ساده انسان باید دانسته هایش را فهرست کند. آن چیزهایی را که حرام است اجتناب کند و چیزهایی را که واجب است، انجام دهد و بعد اثرش را ببیند، به تعبیر آیت الله بهاء الدینی تجربه بهترین راه علم است، وقتی که انسان ملتزم به انجام تکالیف خدا شد، بصیرت پیدا می کند، نوری در قلبش پیدا می شود که پس از آن چیزهای دیگر را می تواند بهتر از این بفهمد، درک عمیق تری پیدا می کند. وقتی این درک بالاتر رفت باور انسان قوی می شود. ایمان یک فعل اختیاری غیر از علم است، ممکن است یکی علم داشته باشد و ممکن است یکی یقین داشته باشد، انسان اگر به آنچه که علم پیدا می کند باور پیدا کرد، این فعل اختیاری است آن موقع است که زمینه علم بیشتر می شود و این امر در پرتو عمل صالح شکوفا می شود و انسان به آن عقل کل می رسد و قدم به قدم به آن نزدیک می شود و با نزدیک تر شدن به آن، زمینه فهم و معرفتش بیشتر می شود. بنابراین، راه، عملی و ساده است. کسانی که نزد آیت الله بهاء الدینی می آمدند و برای کمال نسخه می خواستند، ایشان یک نسخه خیلی ساده می فرمود. او می فرمود: از گناه اجتناب کنید این یعنی به تکلیف عمل کردن؛ زیرا از گناه اجتناب کردن؛ یعنی واجبات را انجام دادن؛ چون خود ترک واجبات حرام است. می فرمود: این انجام بدهید بقیه اش درست می شود.

نمایه مرتبط:

راه کار های مناسب برای یکی شدن علم و با عمل، 5756 (سایت: 6155).