جستجوی پیشرفته
بازدید
37866
آخرین بروزرسانی: 1399/08/12
خلاصه پرسش
فلسفۀ وجودی امام مهدی(عج) در عصر غیبت چیست؟
پرسش
فلسفۀ وجودی امام مهدی(عج) در عصر غیبت چیست؟
پاسخ اجمالی

اگرچه حضور امام معصوم(ع) دارای برکات بسیار زیادی است، اما وجود امام معصوم در حال غیبت نیز دارای برکات زیادی است که به طور اجمال بیان می‌شود:

  1. واسطۀ فیض الاهی بودن، 2. استفاده مردم از وجود ایشان، 3. افاضات علمی و عنایات ربانی ایشان که به مؤمنان اختصاص دارد، 4. حجت الاهی بودن که برای خدا با برهان روشن قیام می‌کند.

از این‌رو و به جهت صدها آثاری وجودی دیگر است که در روایات آمده است: زمین هیچ‌گاه از حجت خداوند، خالی نمی‌ماند.

پاسخ تفصیلی

وجود امامان معصوم(ع) دارای برکات بسیار زیادی است. تعدادی از این فواید مربوط به حضور و ظهور آنها در میان مردم است، اما چنین نیست که اگر یکی از آنها از نظرها غایب شود، دیگر وجود مبارکش برای مردم و کل عالم هستی فایده‌ای نداشته باشد. در زیر با الهام از احادیث و کلام بزرگان دین، بعضی از برکات وجود امام مهدی(عج) - در حال غیبت - شمرده می‌شود:

  1. قیام به براهین واضحه: امامان چه ظاهر باشند چه غایب، خود حجت‌های خداوند بر روی زمین و براهین آشکار الاهی‌اند، و برای خدا با برهان روشن قیام می‌کنند.

کمیل از یاران نزدیک امام علی(ع) در روایتی می‌گوید: با حضرت علی(ع) به صحرا رفتیم؛ آه سردى بر آورد و پس از سخنانی فرمود: «زمین از حجّتى که با دلیل و برهانش براى خدا قیام کرده باشد، خالى نمی‌ماند، آن حجّت یا ظاهر معلوم است و یا ترسان و پنهان تا حجّت‌هاى خدا و دلیل‌هاى روشنش باطل نشود».[1]

به این مضمون از دیگر امامان معصوم(ع) نیز روایاتی رسیده است که تأکید دارد زمین هیچ‌گاه از حجت خدا خالی نیست.[2]

  1. واسطۀ فیض الاهی بودن: امام سجاد(ع) می‌فرماید: ما (امامان)، امان اهل زمین هستیم؛ به واسطۀ ما است که آسمان بر زمین فرود نمی‌آید؛ به واسطۀ ما باران رحمت حق نازل و برکات زمین خارج می‌شود. ما اگر روی زمین نبودیم زمین اهلش را فرو می‌برد... تا به حال هیچ وقت زمین از حجت خالی نبود، ولی آن حجت گاهی ظاهر و گاهی غایب است.[3]

در زیارت جامعۀ کبیر هم به بعضی از این آثار اشاره شده است: خداوند به واسطه‌ی شما باران می‌فرستد و به خاطر شما است که آسمان بر زمین نمی‌افتد و به خاطر شما غم‌ها و ضررها برداشته می‌شود.[4]

به وسیلۀ ایشان نعمت‌های خاص و عام خداوند بر مردم و شیعیان نازل می‌شود.[5]

  1. استفادۀ مردم از وجود ایشان: از امام صادق‌(ع) سؤال شد، مردم چگونه از امام غایب استفاده می‌کنند؟ فرمود: همان‌گونه که از خورشید پشت ابر استفاده می‌کنند.[6]

همان‌طور که خورشید پشت ابر نور افشانی می‌کند، نور ولایت آن‌حضرت نیز پرتو افشانی کرده و مردم (آگاه یا ناخودآگاه) از برکات این روشنایی استفاده می‌کنند.[7]

محقق طوسی می‌گوید: وجود امام(ع) لطف است و تصرفش لطف دیگری است. این‌که ایشان حضور ندارد به دلیل اعمال ما است؛[8] یعنی برای همگان این وجود لطف است و وجودش دارای برکات و آثار است، اگر چه حضور امام در اجتماع لطف دیگری است و برکات بسیاری را در پی دارد که ما از آن محرومیم و عامل این محرومیت هم اعمال ناشایشت ما است.

علاوه بر این، اعتقاد به این‌که امام اگر چه غایب است، ولی از گفتار و رفتار مردم آگاه است و اصولاً غیبت او به این صورت که در میان مردم زندگی می‌کند، ولی کسی او را نمی‌شناسد، می‌تواند نقش مؤثری در گرایش انسان‌ها به سوی فضیلت و معنویت و دوری از معصیت داشته باشد.

  1. افاضات علمی و عنایات ربانی ایشان که به مؤمنان اختصاص دارد:[9]

امام مهدی به مؤمنان و شیعیان خود توجه کامل دارند و به واسطه‌ی ایشان بلاها از شیعیان برداشته می‌شود و به کمالات معنوی می‌رسند. آن‌حضرت می‌فرماید: ما ذکر شما را فراموش نمی‌کنیم و به وسیله ما است که خداوند بلا را از اهل و شیعیانم برطرف می‌کند.[10]


[1]. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص 136، تهران، مکتبة الصدوق، 1397ق.

[2]. ر. ک: کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 179، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[3]. طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمد باقر، ج 2، ص 317، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، 1403ق.

[4]. قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، زیارت جامعۀ کبیره.

[5]. برای آگاهی بیشتر، ر. ک: «مبانی فلسفی مهدویت»، 221.

[6]. شیخ صدوق، امالی، ص 186، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق.

[7]. ربانی گلپایگانی، مجله تخصصی انتظار، ش 5، ص 130.

[8]. «انحصار اللطف فیه معلوم للعقلاء و وجوده لطف و تصرفه آخر و عدمه منا»، علامه حلی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح، مقدمه، تحقیق و تعلیقات، حسن زاده آملی، حسن، ‏ص 362، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ چهارم، 1413ق. برای آگاهی بیشتر، ر. ک: «مبانی کلامی مهدویت»، 220.

[9]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 67، ص 368، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.

[10]. قطب الدین راوندی، سعید بن عبد اللّٰه، الخرائج و الجرائح، ج 2، ص 902 – 903، قم، مؤسسه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه، چاپ اول، 1409ق. «إِنَّا غَیْرُ مُهْمَلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ‏ وَ لَا نَاسِینَ‏ لِذِکْرِکُمْ‏ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاء». برای آگاهی بیشتر، ر. ک: «فلسفه‏ی عمر طولانی امام زمان(عج)»، 209؛ «حضور امام زمان (عج) میان غیر مسلمانان»، 1405؛ «دلایل عقلی زنده بودن امام زمان»، 534.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793911 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757585 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    681395 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659577 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649109 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    601155 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580287 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565114 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564405 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    562052 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود