اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:طبقهبندی نشده)
-
اتحاد عاقل و معقول
2515 طبقهبندی نشده
«اتحاد عاقل و معقول» یکی از مباحث فلسفهی اسلامی است. در فلسفه ادراک کلیات، تعقل و معلومات کلی، معقول نامیده میشود. امّا مسئلهی اتحاد عاقل با معقول،اختصاص به معلومات کلی ندارد؛ بلکه طرفداران ا
-
برهان تقابل قطبین
1141 طبقهبندی نشده
منبع اصلی محتوای این برهان مطالبی است که اهل عرفان در کتابهای عرفانی بیان کردهاند. و تطبیق آن بر وجود برهان تمانع
- برهان فرجه
1502 طبقهبندی نشده«برهان فرجه» برگرفته از روایتی است كه هشام بن حكم از امام صادق(ع) نقل کرده و <
- برهان محبت
1443 طبقهبندی نشدهبرهان محبت، برهانی است که حضرت ابراهیم(ع) از طریق آن به نفى ربوبيت غير خدا و اث
- برهان نظم
4757 طبقهبندی نشدهیکی از براهین اثبات وجود خداوند، «برهان نظم» است که با استفاده از نظم موجود در جهان آفرینش، در صدد اثبات وجود آفریننده و نظمدهنده میباشد.
- برهان وجوب و امکان
1836 طبقهبندی نشدهتوضیح برهان وجوب و امکان به طور خلاصه این است که: به یقین در جهان خارج موجودی هست. این موجود اگر واجب الوجود باشد، ادعای ما (که وجود خداون
- پاسخ حلّی
1876 طبقهبندی نشده«پاسخ حلی» آن است که جهات نقص استدلال، اشتباهات و مغالطههایی که ضمن استدلال طرف مقابل رخ داده را برای او بازگو کرده و بر این اساس، استدلال او را به چالش بکشیم. مانند آنکه در پاسخ به فردی که دلایل
- پاسخ نقضی
2401 طبقهبندی نشدهاگر در برابر استدلال طرف مقابل، به بررسی اشکالات و مغالطههای موجود در استدلال او پرداخته نشده و در مرحله اول تنها به او گفته شود که با چنین استدلالی، باید موضوع دیگری که خودت آن را قبول داری نیز ب
- تسلسل، برهان تسلسل
4783 طبقهبندی نشده«تسلسل» در لغت به معنای روان شدن آب و هر امری است که وجود آن موقوف به وجود دیگری باشد.
تسلسل در اصطلاح فلسفه، یعنی ترتب و ادامۀ سلسلۀ علت و معلول تا بینهایت. به عبارت دیگر
- جبروت
2123 طبقهبندی نشده«جبروت» یا «عالم مجردات صرف» که از آن به «حضرت لوح المحفوظی» و «عالم ارواح مجرده» نیز تعبیر شده است، همان مرتبهی مفارقات تام در اصطلاح حکمت اسلامی است. موجودات این مرتبه بر دو قسماند:
ال
- جسم مثالی
1314 طبقهبندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- حبل المتین
- رجعت
- ریاضت
1786 طبقهبندی نشده«ریاضت» اصطلاحی عرفانی است که در اصل به معنای تمرین و ورزیده شدن در یک کار است. از همین رو به ورزش در زبان عربی، ریاضت میگویند. اما معنای اصطلاحی آن که در برخی از عرفانها اهمیت یافته و بر آن تأکی
- سبر و تقسیم ، برهان سبر و تقسیم
1572 طبقهبندی نشده"سبر" به معناى آزمودن است و "تقسیم" به معناى جمع کردن و شمردن است. این استدلال به این نحو است که فرضیهها و اقوال مختلف در یک موضوع را گردآوری کرده و سپس با کمک سوفسطایی ، سفسطه
3422 طبقهبندی نشده«سفسطه»، قیاسی است که در آن از قضایای وهمی(وهمیات) استفاده شود؛ و غرض از آن به غلط انداختن طرف مقابل و یا ساکتکردن او باشد.
در اواخر قرن پنجم پيش از ميلاد، جماعتى از اهل نظر در يونان پيدا
- سهل و ممتنع
1655 طبقهبندی نشدهاصطلاح «سهل و ممتنع»، در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که کار و یا موضوعی در مرحلهی نخست و در نگاه اول، آسان به نظر میرسد، اما در واقع با دشواریهای فراوانی روبرو شده و یا اساساً امکان انجام
- شرف الشمس
1978 طبقهبندی نشدهحرزی است که بر روی سنگهای قیمتی چون عقیق نگاشته میشود.
- طب سنتی، طب اسلامی
2462 طبقهبندی نشدهعلم طب و یا دانش پزشکی در طول زمان، پیشرفتهای فراوانی داشته و در گذشته که ارتباطات به شکل امروزین وجود نداشت، ممکن بود طبیبان هر منطقه، روشهای خاصی را برای درمان انواع بیماریها مورد استفاده قرار
- عاقله
1932 اصطلاحات فقهی - اصولی«عاقله»، در لغت جمع عاقل است و در اصطلاح، به مردانی از خويشاوندان پدری - مانند برادر، عمو و فرزندان آنان – گفته میشود كه به حكم شارع مقدس، ضامن ديۀ قتل و جراحت اشتباهی فرد جانیاند. فقها از این وا
- عالم مثال
1841 طبقهبندی نشدهرجوع کنید: «برزخ».
- عید فطر ، فطریه
3866 طبقهبندی نشده- غیبت صغری
2388 طبقهبندی نشدهغیبت صغری به مدت زمانی گفته میشود که امام مهدی (عج) گرچه وجود مقدسشان از نگاه نامحرمان پنهان بود، اما یاران خاص حضرتشان و به ویژه
- غیبت کبری
2759 طبقهبندی نشدهبعد از پایان «غیبت صغری» در سال 329 هجری، مرحله دیگری از غیبت امام زمان (عج) آغاز
- فشار قبر ، عذاب قبر
- لاهوت
1990 طبقهبندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژههایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ اینکه مشتمل بر صفات
- مدنی بالطبع
1490 طبقهبندی نشدهانسانها به صورت واضح و غیر قابل انکار، زندگی اجتماعی داشته و تعامل بسیار گستردهای میان آنان برقرار است، اما در تحلیل این نوع از زندگی برای انسان دو نظر وجود دارد:
الف . این ویژگی انسان، ا
- ناسوت
1791 طبقهبندی نشدهعرفا و فلاسفهی الهی برای عالم هستی مراتبی قائلاند و جهان را دارای مراتب میدانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کردهاند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نفس الأمر (دین نفس الأمری)
2909 طبقهبندی نشدهآنچه در علم الهى و مشيّت ربانى براى هدايت انسان به سوى رستگارى وجود دارد، دين نفس الامرى است. به ديگر سخن؛ دين نفس الأمرى مسير بين مبدأ و منتهاى آدمى است. مبدأ انسان به گفته قرآن معرفت صفر است:
- نکیر و منکر ، رومان، سؤال قبر
2087 طبقهبندی نشدهاز رخدادهاى مهم و حتمى عالم برزخ، سؤال دو فرشتهی «نكير» و «منكر»، از انسان بعد از نماز غفیله
1880 طبقهبندی نشدهيكى از نمازهاى مستحبّ نماز غفيله است كه بين نماز مغرب و عشا خوانده مىشود. نماز غفیله به دو رکعت نمازی گفته میشود که با آیات مشخصی از قرآن و قنوتی خاص بعد از نماز مغرب خوانده میشود. این نماز به ن
- وجود مقتضی و عدم مانع
1819 طبقهبندی نشدهحکیمان بر این باورند که هر چیزی برای به وجود آمدن نیاز به چهار علت دارد: 1. علت فاعلی، 2. علت مادی، 3. علت صوری، 4. علت غایی.
به عنوان مثال برای ساخت یک صندلی، «نجّار» علت فاعلی است، «چوب»
- ورزش
3762 طبقهبندی نشدهدر تعالیم اسلام عنوان «ورزش» به طور مستقل مورد بحث قرار نگرفته؛ اما موضوع سلامت بدن، از جنبههای مختلف مورد توجه قرار گرفت و به آن اهمیت داده شده است؛ از اینرو ورزش
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
کدام زن مسلمان بود که سالها با آیات قرآن سخن می گفت؟
25315 تاريخ بزرگان 1386/01/28این زن مسلمان، فضه کنیز حضرت زهرا (س) بوده است که طبق روایات معتبر سالهای زیادی با آیات قرآن سخن گفت. ...
-
منظور از درمان حقنه چیست؟ آیا اهلبیت(ع) نیز از این درمان استفاده میکردند؟
29811 حدیث 1399/04/10واژهی «حُقنه» از ریشهی «حقن» نوعی درمان برای بیماران بود[1] و گاهی به دردی که در بدن به وجود میآید نیز حقنه گفته میشود.[2] حقنه مترادف با تنقیه[3] و اماله است، اما در روایات بیشتر از واژهی اول استفاده شده است. حقنه ...
-
آیا خواندن برخی دعاها - مثلا دعای عهد - کمتر یا بیشتر از میزان تعیین شده، اثر خاصی خواهد داشت؟
20943 حدیث 1385/12/08هر عمل نیکی از دو جنبهی حسن فعلی(اصل عمل) و حسن فاعلی(نیت صحیح) تشکیل شده است؛ یعنی فعلی مورد قبول خداوند واقع میشود که هم کار صحیحی باشد و هم به نیّت و انگیزه خدایی و برای رضای خداوند انجام گیرد. در روایات اسلامی بر نیّت فعل بسیار ...
-
چرا شیعیان بعضی از روایات صحیح بخاری را که با عقیده آنها سازگاری دارد قبول میکنند و بعضی دیگر را به جهت همخوان نبودن رد میکنند؟
27117 درایه الحدیث 1386/11/24یکی از جوامع حدیثی مسلمانان؛ الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله صلى الله علیه و سلم و سننه و أیامه، معروف به صحیح بخاری، از اهلسنت است.به رغم دفاع بخاری از صحّت روایات کتاب خود و نیز تأکید بسیاری از عالمان اهلسنّت بر «اصح ...
-
شیعه که به امامت معتقد است، چگونه از طریق قرآن قابل اثبات است که باید از امامان پیروی نمود؟ همچنین چگونه آنها از طرف خداوند منصوب شده اند؟
48714 کلیات 1387/12/21امامت در لغت به معنای پیشوایی، مقتدایی و رهبری است و امام به معنای چیزی است که از آن پیروی شود؛ چه انسان باشد یا غیر آن و چه حق باشد یا باطل؛ یعنی مطلق پیشوا، مقتدا و رهبر. امامت، در اصطلاح عبارت است از: رهبری عمومی ...
-
حکم نماز دانشجو چیست؟
36026 Laws and Jurisprudence 1389/11/04پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر سفرهاى دانشجویان [یا طلاب علوم دینی] بهگونهاى باشد که در خلال هر ده روز یک سفر تحصیلى دارند، با توجه به اینکه مسأله ...
-
آیا قالیچه حضرت سلیمان(ع) واقعیت دارد؟
2878 تفسیر 1402/09/23قرآن کریم به این واقعیت تصریح میکند که حضرت سلیمان(ع) در زمان حکومتش با استفاده از نیروی باد، مسیرهای بسیار طولانی را با سرعتی به مراتب بیشتر از وسایل حمل و نقل آن روزگار میپیمود:«وَ لِسُلَیْمانَ الرِّیحَ عاصِفَةً تَجْری بِأَمْرِهِ إِلى الْأَرْضِ...»؛[1] و باد تند ...
-
چرا امامان(ع) با اینکه به زمان شهادت خود، علم غیب داشتند در جهت جلوگیری از آن اقدامی صورت ندادند؟!
53869 حدیث 1386/11/25در اینکه آیا ائمه(ع) به صورت تمام و مطلق علم غیب به تمام وقایع و حوادث آینده، از جمله زمان و مکان شهادت خود داشتند، محل بحث و بررسی است. بر فرض ثبوت علم امامان از طریق غیب به زمان و مکان شهادتشان باید گفت:اوّلاً: هر ...
-
چرا علما و اندیشمندان محترم شیعه در تقابل با هجمه وهابیت، اقدام مشابهی نمی نمایند و از تبیین و تفهیم اصول عقاید خویش، خودداری می کنند؟
7781 شیعه و دیگر مذاهب 1389/03/05هیچ مسلمان اندیشمند و دلسوزی نسبت به اصل وحدت در جامعه اسلامی تردید نمی کند؛ چرا که تفرقه و تشتّت موجب گسستگی و از هم پاشیدگی اساس دین خواهد شد. وحدت عبارت است از: تقویت و پافشاری نسبت به مشترکاتی که بین فرق و ...
-
مسلمانان چگونه و در چه زمانی دریافتند که حج سال دهم، آخرین حج پیامبر(ص)، و یا همان «حجة الوداع» است؟ و آیا ارتباطی میان سوره نصر و رحلت حضرتشان وجود دارد؟
6087 تاریخ 1396/08/11بر اساس منابع تاریخى و روایى، پیامبر خدا(ص) در سال دهم هجرى، به زیارت خانه خدا مشرّف شد، و آخرین حج خود را به نام «حجة الوداع» ثبت و ضبط نمود. روایات متعددی وجود دارد که پیامبر خدا(ص) در منا (اواسط ایّام تشریق[1]) دریافت ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
888644 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
771811 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
746358 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
666880 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
652683 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
644993 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
590729 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
578549 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
562183 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
562175 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
- برهان فرجه