جستجوی پیشرفته
بازدید
10300
آخرین بروزرسانی: 1393/01/23
خلاصه پرسش
منظور خداوند از محو باطل و اثبات حق به وسیله قدرت کلام چیست؟
پرسش
کدام آیه قرآن در مورد قدرت کلام خداوند اشاره دارد؟
پاسخ اجمالی
خدای متعال در آیه 24 سوره شوری در ارتباط با قدرت کلامش می‌فرماید: «أَمْ یَقُولُونَ افْتَرى‏ عَلَى اللَّهِ کَذِباً فَإِنْ یَشَإِ اللَّهُ یَخْتِمْ عَلى‏ قَلْبِک و یَمْحُ اللَّهُ الْباطِل وَ یُحِقُّ الْحَقَّ بِکَلِماتِه...»؛ بلکه می‌گویند که بر خداوند دروغ بسته است! (چنین نیست، زیرا کار در دست خدا است)، پس اگر مى‌‏خواست بر قلبت مهر مى‏‌نهاد (و توان بیان آیات را از تو مى‏گرفت). خداوند به وسیله کلمات خود (که به انبیا وحى مى‌‏کند، همواره طبق سنّت جاریه خویش) باطل را محو مى‏‌کند و حق را تحقق مى‏‌بخشد.
سبب نزول این آیه آن بود که چون خداى تعالى آیه مودت اهل البیت را فرستاد: «...قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى‏...»،[1] گروهى از افراد سست ایمان و منافق، رسول خدا(ص) را متهم کردند که او مى‌‏خواهد تا مردم را به اهل بیت خود علاقه‌مند کند. این‌جا بود که خداى تعالى این آیه را فرستاد و فرمود: مى‌‌‏گویند که محمد بر خداى تعالى دروغ و افترا بست، در حالی‌که خدا آیه مودت نفرستاد.[2] خداى متعال آیه را دلیل آورده بر صدق گفتار رسولش.
«أَمْ یَقُولُونَ افْتَرى‏ عَلَى اللَّهِ کَذِباً ...». سیاق کلام، سیاق توبیخ است، و لازمه‌‏اش انکار این معنا است که آن‌حضرت به دروغ چیزى را به خدا نسبت دهد.
«فَإِنْ یَشَإِ اللَّهُ یَخْتِمْ عَلى‏ قَلْبِکَ» (معناى جمله قبلى این بود که منافقان مى‌‏گویند تو از پیش خود گفتى که باید به خویشاوندانت مودت ورزند). و معناى این جمله با کمک سیاق این است که نه، تو به خدا نسبت دروغ نمی‌دهی و دروغ‌گو نیستى؛ چرا که زمام هیچ کاری به دست تو نیست تا بخواهى افترایى ببندى. تو آنچه مى‌‏گویى وحى است از ناحیه خداى سبحان، بدون این‌که خود دخالتى در آن داشته باشى، بلکه زمام کارها بسته به مشیت خداى تعالى است، اگر خواست مهر بر دلت مى‌‏زند، و باب وحى را به رویت مى‏‌بندد، ولى او خواسته تا به تو وحى فرستد، حق را بیان کند و سنت خویش را اجرا نماید؛ زیرا سنت او چنین است که همواره با کلمات خود باطل را محو و حق را محقق کند.
پس این‌که فرمود: «فَإِنْ یَشَإِ اللَّهُ یَخْتِمْ عَلى‏ قَلْبِکَ»، کنایه از این است که امر، به مشیت خدا برمى‏‌گردد و ساحت رسول خدا(ص) منزه از این است که از پیش خود چیزى بگوید. این معنا با سیاق مناسب‏تر است، بنابر این‌که گفتیم مراد از قربى، قرابت رسول خدا(ص)، و توبیخ متوجه به منافقان و بیماردلان است.
تعبیر به مضارع  - «یمحو» محو مى‏‌‌کند و «یحق» ثابت مى‌‏کند- براى این است که بر استمرار دلالت کند و بفهماند مسئله محو باطل و احقاق حق سنتى است که خداى تعالى آن‌را با کلمات خود جارى مى‌‏سازد.
منظور از «کلمات» همان وحى است که خداى تعالى به پیامبران می‌فرستد، و کلام ربوبى او است که مقاصد را به پیامبرانش تفهیم مى‏‌کند. البته امکان دارد، منظور از کلمات خدا، خود پیامبران باشند؛ چراکه این نفوس شریفه خاصیت کلام را دارند، کلام از منویات پرده برمى‏‌دارد، پیامبران هم رازهاى غیبى را هویدا مى‏‌سازند.[3]
 

[1]. شوری، 23. «بگو من هیچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى‌‏کنم جز دوست ‏داشتن نزدیکانم [اهل بیتم‏]».
[2]. ابوالفتوح رازى، حسین بن على، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق، یاحقی، محمد جعفر، ناصح، محمد مهدی، ج ‏17، ص 127، بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، 1408ق.
[3]. ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏18، ص 49- 50، دفتر انتشارت اسلامی، قم، 1417ق؛ موسوی همدانی، سید محمد باقر، ترجمه المیزان، ج ‏18، ص 70- 71، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1374ش؛ شریف لاهیجى محمد بن على، تفسیر شریف لاهیجی، تحقیق، حسینى ارموى( محدث)، میر جلال الدین ، ج ‏4، ص 48، دفتر نشر داد، تهران، چاپ اول، 1373ش.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • حکم خواهر برادر رضاعی چیست؟
    153914 محارم رضاعی 1387/12/07
    اگر منظور شما از خواهر برادر رضاعی خواهران پسر زنی است که شیر داده است، باید گفت که: تمام فرزندان زن به پسری که شیر خورده است محرم می شوند اگرچه شیر خوار با یکی از فرزندان زن، شیر خورده باشد که در عرف مردم فقط به او برادر ...
  • مختصری از زندگی أرقم بن ابی أرقم از اصحاب رسول الله را بیان فرمایید؟
    8493 صحابه در نگاهی کلی 1392/05/23
    أرقم بن ابی أرقم، نامش به صورت کامل چنین است؛ أرقم بن أبى الأرقم (عبد مناف) بن أسد بن عبد الله بن عمر ... بن لؤيّ قریشی مخزومی.[1] مادرش أميمه بنت عبد الحارث از قبیله خزاعه بوده است.[2] او جزو ...
  • یک مربی خوب از نگاه قرآن دارای چه ویژگی‌های است؟
    25334 تبلیغ و گفتگو 1392/09/24
    در آیات متعددی از قرآن، در توصیف ویژگی­های پیامبران، صفاتی برای آنان نقل شده است. با توجه به این‌که این بزرگواران برترین و والاترین مربیان و معلمان بشریت هستند، این صفات می‌‌تواند سرمشق خوبی برای دیگر افراد، در امر تربیت مردم باشد. مهم‌ترین ویژگی یک مربی خوب، دلسوز ...
  • آیا در روایات گوشت مرغ به گوشت خوک تشبیه شده است؟!
    19288 حدیث 1396/07/17
    در ارتباط با پرسش مطرح شده باید گفت؛ روایتی در این زمینه وجود دارد که به معنای حرام بودن گوشت مرغ نیست: «ذَکَرْتُ اللُّحْمَانَ عِنْدَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ عُمَرُ حَاضِرٌ فَقَالَ عُمَرُ إِنَّ أَطْیَبَ اللَّحْمَیْنِ لَحْمُ الدَّجَاجِ فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع کَلَّا إِنَّ ذَلِکَ ...
  • در دانش اصول، تفاوت «وضع تخصصی» و «وضع تخصیصی» در چیست؟
    4556 General Terms 1398/02/31
    «وضع» در لغت عبارت است از: نهادن چیزى بر جایى.[1] و در اصطلاح فلسفى عبارت است از: 1. هیئتى که به اعتبار نسبت برخى از اجزاى شى‏ء به برخى دیگر و نسبت مجموع آن اجزا به امور خارج بر آن شى‏ء عارض مى‏شود. به ...
  • نظر اسلام در مورد تکدی‌گری چیست؟
    33318 مانع شناسی 1391/11/01
    تکدی‌گری(گدایی کردن) و درخواست کمک مالی از مردم، اگر از روی نیاز و حاجت ضروری باشد از نظر اسلام اشکال ندارد، اما در عین حال اصرار بر درخواست و تقاضای کمک، اگر همراه با سماجت و پافشاری باشد مورد تأیید نیست. ضمن این‌که تکدی‌گری و درخواست کمک مالی ...
  • آیا مجامعت در ایام سوگواری جایز است؟
    18565 عزاداری و زیارت 1386/11/23
    مجامعت با همسر در غیر از ایام حیض و نفاس و در حال احرام و روزه یا موارد ثانوی دیگر حرام نمی باشد. «مجامعت در ماه های محرم و صفر و ایام شهادت و سوگواری حرمت شرعی ندارد، بلی این یک نوع احترام به پیشوایان دینی محسوب می شود، همچنان ...
  • در سفارش امام علی(ع) به فرزندشان چرا امام حسن 35 ساله را جوان خطاب کرده و مرادشان از عبارات «پدران پرهیزگارت» و «علم غیر سودمند و غیر ضروری» چیست؟
    10846 روایات و دعاهای برجای مانده 1393/02/14
    1. امام علی(ع) در فرازی از نصایح خود به فرزندشان می‌فرماید: «پسرم! آگاه باش محبوب‌ترین برنامه‏اى که از وصیتم به آن چنگ مى‏زنى تقواى الهى، و اکتفا کردن به وظایفى است که خداوند بر تو واجب نموده، و رفتن به راهى است که پدران و شایستگان خاندانت آن‌را ...
  • آیا پیامبر اکرم(ص) به جهت زمین خوردن حسنین(ع) و شنیدن صدای گریه آنان، سخنرانی خود را قطع کرده و از منبر پایین آمدند؟
    11096 گوناگون 1393/02/09
    پیامبر گرامی اسلام(ص)، به کودکان توجه خاصی داشت و در میان کودکان نیز امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بیش از کودکان دیگر مورد توجه پیامبر بودند. شواهدی بر این نوع برخورد پیامبر(ص) با حسنین(ع) در منابع شیعه و سنی نقل شده است. در یکی از این موارد، روایتی ...
  • آیا پناهنده‌شدن و حقوقی که از این راه بدست می‌آید حرام است؟
    5590 گوناگون 1394/02/07
    اگر پناهنده‌‌شدن به شیوه‌ای باشد که موجب تضعیف دین و یا تقویت کفر نگردد اشکالی نداشته و طبیعتاً حقوق مرتبط نیز حلال خواهد بود. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):

پربازدیدترین ها