جستجوی پیشرفته
بازدید
18375
آخرین بروزرسانی: 1394/05/21
خلاصه پرسش
مجازات اعدام برای متجاوز به عنف، آیا حدی الهی است یا مانند قصاص با گذشت شاکی لغو می‌شود؟
پرسش
از لحاظ کیفری، تجاوز به عنف جزو جنایات حد یا جنایات قصاص؟ طبق چه معیارهایی مسئولیت‌های افراد دخیل (مرد و زن) ارزیابی می‌شود؟
پاسخ اجمالی
تجاوز به عنف عنوانی عام است که هم شامل زنای به عنف می‌شود هم شامل لواط به عنف که به استناد ماده 224 و 234 قانون مجازات اسلامی، در هر دو صورت مجازاتش اعدام فاعل و مرتکب جرم است و در این حکم فرقی بین محصن و غیر محصن وجود ندارد.
اما متبادر به ذهن و ارتکازات عرفی از تجاوز به عنف، بیشتر زنای به عنف است؛ از این‌رو بحث را معطوف به آن نموده و به بررسی ماهیت زنای به عنف و تعیین نوع مجازات آن می‌پردازیم.
با استناد به مفاد مواد 224، 225، 230، 231 و 234 قانون مجازات که به صراحت از مجازات تجاوز به عنف، تعبیر به حد نموده و هم‌چنین از تعریف قصاص به مجازات اصلی جنایات عمدی بر نفس، اعضاء و منافع در ماده 16 همان قانون، روشن می‌شود که ماهیت تجاوز به عنف از جنایات حدی بوده نه از جنایات موجب قصاص.
علاوه بر آن قاعده کلی برای تشخیص حدی بودن یک مجازات یا از نوع قصاص بودن، این است که حدود جنبه الاهی داشته، در صورت توبه مرتکب، و احراز آن برای قاضی با وجود شرایط مقرره در دین و قانون، موجب سقوط یا تبدیل و تخفیف مجازات می‌شوند، بر خلاف قصاص که جنبه حق الناسی داشته و با توبه مرتکب، برداشته نمی‌شود و قاضی مجاز به تخفیف و تبدیل آن بدون رضایت مجنی علیه یا اولیای نمی‌باشد، و در تجاوز و زنای به عنف به صراحت ماده 114 قانون مجازات اسلامی، اگر مرتکب زنای به عنف قبل از اثبات جرم و در برخی از موارد حتی بعد از اثبات جرم، توبه نماید و توبه‌اش برای قاضی محرز شود، حتی بدون کسب اجازه از شاکی، قاضی‌ می‌تواند مجازات حدی اعدام او را ساقط نماید، هر چند به استناد تبصره 2 همان قانون نسبت به جنبه عمومی جرم باید این متجاوز به حبس یا شلاق تعزیری درجه شش یا هر دو آنها محکوم ‌شود.[1]
با توجه به آنچه بیان شد، در زنای به عنف، اصل فعل و ماهیت آن از جنایات حدی است، اما نکته قابل توجه این است که در تجاوز و زنای به عنف، اگر علاوه بر فعل ارتکابی از سوی متجاوز و  زانی، صدمه و آسیب جسمی نیز بر زن وارد شود، در این صورت هر چند اصل فعل ارتکابی از جنایات حدی محسوب می‌شود، ولی صدمات و آسیب‌‌هایی که ضمن ارتکاب زنا بر زن وارد شده، عنوانی مستقل به خود گرفته و می‌تواند از مصادیق جنایات قصاصی یا تعزیری و یا موجب دیه محسوب شود. مثلاً اگر زانی برای تسلیم زن بر زنا او را سیلی بزند که منجر به کبودی یا سیاهی یا شکستگی گردد و یا چشمش را کور نماید، در این فرض علاوه بر مجازات زنای به عنف به پرداخت دیه و قصاص عضو نیز محکوم می‌شود.
چنانچه در ماده 231 قانون مجازات مقرر شده است: «در موارد زنای به عنف و در حکم آن، در صورتی که زن باکره باشد مرتکب علاوه بر مجازات مقرر، به پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل نیز محکوم می‌شود و درصورتی که باکره نباشد، فقط به مجازات و پرداخت مهرالمثل محکوم می‌گردد».
در زنای به عنف، زن دارای هیچ‌گونه مسئولیت کیفری نیست، به استناد تبصره 2 ماده 224 قانون مجازات، حتی در جایی که زن ابتدا راضی به زنا نبوده ولی به سبب تهدید یا ترساندن یا ربایش و حتی اغفال، تسلیم شود و رضایت به زنا بدهد ، مسئولیتی نداشته و مجازات نمی‌شود.
گفتنی است صرف ادعای اکراه، ربایش، تهدید و ارتکاب فعل به عنف از سوی زن پذیرفته نمی‌شود، بلکه موارد ذکر شده باید در دادگاه ثابت شود.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا شیعیان معتقدند که خداوند توسط جبرئیل به امام علی وحی نازل کرد، ولی اشتباهاً به پیامبر اکرم رسیده؟
    14304 شیعه آماج تهمتها 1388/12/19
    در پاسخ به این پرسش، توجه به نکاتی ضروری به نظر می رسد. الف. مهم ترین چیزی که برای یک محقق فرق و مذاهب لازم است این است که نخست از ...
  • قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء چه کسانی هستند؟
    54384 انسان کامل 1394/12/27
    عناوین نامبرده شده(قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء) از اصطلاحاتی است که در برخی کتاب‌های عرفانی آمده است و اشاره به مقاماتی دارد که اهل عرفان در مورد اهل سیر و سلوک و عرفان عملی بر می‌شمارند. اصرار و تأکید بر روی این اصطلاحات هر چند در کتاب‌های ...
  • آیا ارزش معنوی صدقه، متناسب با توانایی مالی فرد سنجیده می‌شود؟
    12575 انفاق و قرض الحسنه 1393/08/22
    در ارزش‌گذاری یک عمل، عوامل بسیاری دخالت دارند؛ مانند اخلاص، کمیت، سختی عمل و... بنابر این اگرچه کمیت و مقدار عمل نیز در ارزش‌گذاری اعمال دخالت دارد، امّا بدون شک میزان و ارزش واقعی بر اساس اخلاص و پاکی خود عمل است. خداوند می‌فرماید: آن‌کس که مرگ و ...
  • در صورتی که چند نفر به زنا کردن مردی شهادت داده و پس از اجرای حکم از شهادت خود برگردند دیه فرد معدوم بر عهده کیست؟
    9117 Laws and Jurisprudence 1388/08/10
    سؤال شما به دفاتر مراجع ارسال گردید و تا این لحظه پاسخ های زیر دریافت گردید:دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):باید دیه کامله در میان چهار نفر تقسیم شود و به صاحبان خون داده شود.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):این ...
  • آیا در روایات توصیه شد که بدن خود را با روغن‌های گیاهی ماساژ دهیم؟
    3012 حدیث 1402/06/20
     چرب‌کردن بدن با روغن‌های گیاهی، و مالش و یا ماساژ بدن با آنها، روشی است که از گذشته‌های دور در میان بسیاری از جوامع یکی از روش‌های درمان و یا کاهش‌دهنده بیماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته و برخی موارد آن امروزه نیز در پزشکی نوین مورد تأیید قرار گرفته است.در ...
  • معنای «رجب» چیست؟
    39644 دیگر موارد 1397/03/19
    «رجب»؛ نام نهمین ماه از ماه‌های قمری است. بر اساس آنچه در کتب لغوی آمده، این ریشه در موارد «بزرگ‌داشت چیزی از روی هیبت آن» مورد استفاده قرار می‌گیرد. و این ماه را نیز از آن رو رجب نامیده‌اند که در دوران جاهلیت، آن‌را بزرگ شمرده و جنگ ...
  • تفسیر آیات 97 تا 99 سوره نساء چیست؟
    15089 تفسیر 1391/12/07
    در شأن نزول آيه 97 سوره نساء،[1] مفسران گفته‌‏اند؛ عده‌ای از مسلمانان كه به ظاهر شهادتين گفته بودند، با وجود این‌که قدرت داشتند از مكه به مدينه هجرت كنند، اما مهاجرت نكردند! زمانی كه رؤساى قريش به طرف بدر براى جنگ با مسلمانان می‌آمدند ...
  • نقش خانواده در گسترش آسیب‌‌های اجتماعی چگونه است؟
    18639 روش شناسی 1392/02/29
    خانواده، کوچک‌ترین نهاد اجتماعى است که اساس و زیرساخت واحدهاى بزرگ‌تر به شمار می‌رود. میزان موفقیت و سهمى که افراد براى ایفاى نقش در واحدهاى بزرگ اجتماعى ایفا می‌کنند بستگى تام به نحوه رشد و تربیت و شکوفایى‏استعدادهاى آنها در کانون مقدس خانواده دارد. خانواده در مسیر ...
  • آیا خلاف قانون کشور عمل کردن مشکل شرعی دارد؟
    28822 رعایت مقررات و قوانین 1391/12/10
    تخلف از قوانین و مقررات نظام اسلامی جائز نیست اما در فرض مثال، چنانچه شرایط معامله رعایت گردد معامله باطل نیست (یعنی فروشنده مالک پول شده و خریدار هم صاحب آن جنس می‌شود)، اما کسی که اقدام به این عمل می‌کند، مرتکب گناه شده است.ضمائم:پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به ...
  • معنای شعایر اسلامی چیست؟ و شعایر اسلامی از دیدگاه قرآن چگونه است؟
    39427 تفسیر 1389/12/26
    شعایر اسلامی، مکان ها و نشان هایی می باشند که خدا آنها را برای عبادت قرار داده و انسان را به یاد خدا می اندازد. برای نمونه، صفا و مروه در قرآن کریم، دو مکان و علامت برای عبادتند که در مراسم حج خدا در آن ...

پربازدیدترین ها