جستجوی پیشرفته
بازدید
186250
آخرین بروزرسانی: 1400/10/13
خلاصه پرسش
آیا دختر باکره‌ای‌ که رشیده است، برای صیغه عقد، اجازه پدرش لازم است؟
پرسش
آیا دختری که پدر و جد پدری و مادری وی فوت کرده‌اند برای ازدواج موقت نیاز به اذن کس دیگری دارد؟
پاسخ اجمالی

بیشتر مراجع تقلید، عقد ازدواج -موقت یا دائم- دختر باکره‌ای که رشیده است را صرفا با رضایت پدر یا جد پدری او صحیح دانسته‌اند، ولی اگر باکره نبوده و یا پدر و جد پدری نداشته باشد، این شرط ساقط می‌شود.

پاسخ تفصیلی

در عقد ازدواج -موقت یا دائم- دختر باکره(دوشیزه) نظر بیشتر مراجع تقلید، آن است که اذن پدر یا جد پدری دختر او شرط است،[1] ولی اگر زن، باکره نباشد و یا پدر و جد پدری نداشته باشد، این شرط ساقط می‌شود.

نظر تفصیلی مراجع تقلید در این زمینه، چنین است:

آیات عظام: امام خمینی(ره)، سیستانی، مکارم ‌شیرازی، شبیری زنجانی، نوری همدانی، مظاهری،  سبحانی و فیاض: دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است (یعنی مصلحت خود را تشخیص می‌دهد)، اگر بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد،[2] باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد و اجازه مادر و برادر لازم نیست.[3]

آیات عظام خویی، اراکی، گلپایگانی، فاضل لنکرانی، صافی گلپایگانی، وحید خراسانی، تبریزی، خامنه‌ای و علوی گرگانی: بنابر احتیاط واجب، باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد.[4]

آیات عظام روحانی، شاهرودی و هادوی تهرانی: چنانچه دختر بالغه و رشیده باشد؛ یعنی صلاح و فساد این کار را تشخیص بدهد، ازدواج موقت و دائم، بدون اذن پدر جائز است و اشکالی ندارد.[5]

حضرت آیت الله بهجت: بنابر احتیاط تکلیفا؛ اجازه شرط است.[6] (یعنی هر چند عقد بدون اجازه ولیّ باطل نیست، اما گناه و معصیت است).

حال اگر پدر و جدّ پدرى در دسترس نباشند، به طورى که نشود از آنان اذن گرفت و ازدواج براى دختر لازم باشد یا در ازدواج نکردن، ضرر یا حرج (یعنى مشقّت شدیدى) باشد و همچنین اگر پدر یا جدّ پدرى از ازدواج او با کسى که هم کفو او است، با وجود تمام مقدمات و شرایط ممانعت کنند و او نیز تمایل به ازدواج دارد و ازدواج هم به مصلحت او باشد با اجتماع تمام شرایط می‌تواند ازدواج نماید.[7]

همان‌طور که ملاحظه می‌فرمائید برخی از مراجع رشیده بودن دختر را کافی نمی‌دانند؛ اما عده‌ای آن‌را کافی می‌دانند.

رشیده به دختری اطلاق می‌گردد که مصلحت خود را تشخیص می‌دهد و به دور از فشار هیجانات و تحریکات شهوانی تصمیم می‌گیرد و به آینده‌ی خود و خانواده و حیثیت خانوادگی توجه دارد. اما دختری که از بلوغ عقلی برخوردار نیست و نمی‌تواند راجع به آینده تصمیم بگیرد و خیر و صلاح خود و خانواده اش را نمی‌داند، هر چند سنّش زیاد باشد، رشیده نخواهد بود و بدون اذن پدر یا جد پدری نمی‌تواند ازدواج کند.

گفتنی است؛ اکثر فقها در این مسئله اتفاق نظر دارند در مواردی که پدر و جدّ پدری در دسترس نباشد به طوری که نشود از آنان اجازه گرفت و دختر نیاز مبرم به ازدواج داشته باشد، یا همسر مناسبى براى دختر پیدا شده که شرعاً و عرفاً هم کفو او است و پدر و جد پدرى، بدون جهت مانع مى‏شوند و سخت‌گیرى مى‏کنند[8]، لازم نیست از پدر و جد پدری اجازه بگیرد.[9]،[10]


[1]. ظهور این عبارات در آن است که این هم شرط تکلیفی است و هم شرط وضعی یعنی هم عقد دختر باکره بدون اذن پدر حرام و هم باطل است.

[2]. آیت الله سیستانی: (و متصدى امور زندگانى خویش نباشد).

[3]. ر. ک: امام خمینی، توضیح المسائل(محشّی)، گردآورنده، بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 2، ص 458، مسئله 2376، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق؛ سبحانى، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 448، مسئله 2023، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام، سوم، 1429ق؛ فیاض، محمد اسحاق، رساله توضیح المسائل، ص 540، م 2538، قم، انتشارات مجلسى، چاپ اول، 1426ق؛ ر. ک: پایگاه اینترنتی دفتر آیت الله نوری همدانی، مسئله 2372؛ پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مظاهری و پایگاه اینترنتی اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.

[4]. توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 458، م 2376؛ وحید خراسانى، حسین، توضیح المسائل، ص 494، مسئله 2440، قم، مدرسه امام باقر علیه السلام، چاپ نهم، 1428ق. ر. ک: نمایه 31799 (ازاله بکارت دختر و اذن پدر جهت ازدواج) و پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله علوی گرگانی، مسئله 2392.

[5]. ر. ک: پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله سید محمد صادق روحانی؛ پایگاه اینترنتی دفتر آیت الله سید محمد شاهرودی، مسئله 2384؛ پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله هادوی تهرانی.

[6]. بهجت، محمد تقى، استفتائات، ج ‌4، ص 142، س 5083، قم، دفتر حضرت آیة الله بهجت، چاپ اول، 1428ق.

[7]. توضیح المسائل(محشّی)، ج 2، ص 458، مسئله 2377.

[8]. آیات عظام فاضل، نورى، بهجت، سیستانى و مکارم؛ ر. ک: همان.

[9]. همان، مسئله 2377.

[10]. برگرفته از نمایه: 610 (ازدواج موقت با دخترباکره).

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • امیدبخش‌ترین آیه قرآن کدام است؟
    19920 تفسیر 1393/12/26
    قرآن کریم سرشار از آیات مژده و امید است. اما در این‌که کدام‌یک از آیاتش امید بیشتری به مؤمنان می‌دهد، سخن پیشوایان دین در این زمینه متفاوت است که شاید این تفاوت، ناظر به جنبه‌های مختلف امیدبخشی‌ باشد: ۱. ابوحمزه ثمالی می‌گوید؛ از امام باقر(ع) یا امام صادق(ع) ...
  • انصار چه کسانی بودند؟
    38930 تاريخ بزرگان 1388/12/03
    "انصار" جمع ناصر، از ریشه "نصر" به معنای یاوران است. در صدر اسلام به ساکنانمسلمانمدینهو اطرافآن، به ویژه افراد دو قبیلهاوسوخزرج،انصار گفته می‌شد؛ چرا که آنان به یاریپیامبر اسلام (ص)ومسلمانان مهاجر مکیو نقاط دیگر پرداختهبودند و در نشر ...
  • منظور از مباحات عامه، اباحه تملک و اباحه انتفاع چیست؟
    19535 General Terms 1393/04/17
    مباح بودن به معنای حلال بودن است. اموالى که متعلق حق هیچ‌کس نیست، در فقه از آنها با عنوان «مباحات عامّه» یا «مشترکات و منافع عامّه» تعبیر شده است. چیزهایى که شارع آنها را براى همه مشترک یا مباح قرار داده است، دو قسم است: 1. ...
  • هجوم‌آورندگان به خانه حضرت فاطمه(س) چند نفر بودند و چه افراد سرشناسی در میان آنان حضور داشتند؟
    31035 تاریخ 1394/07/14
    بنابر تحقیق و جست‌وجو در منابع حدیثی و تاریخی؛ به صورت پراکنده در نقل‌های مختلفی که درباره این بی‌حرمتی نقل شده است، نام تعدادی از افراد که به خانه حضرت فاطمه(س) هجوم آورده، یا دستور هجوم دادند وجود دارد. البته مشخص نیست که تعداد دقیق آنان چند نفر ...
  • گزارش‌های تاریخی موجود پیرامون شخصیت حر بن یزید ریاحی که در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را ارائه کنید؟
    33792 تاريخ بزرگان 1394/07/21
    یکی از افرادی که نامش در میان شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) جاودانه ماند، و مُهر شهادت وی در درگاه الهی ثبت شد، «حُرّ بن یزید ریاحی» است.نسب حر بن یزیدنسب حر را چنین ذکر کرده‌اند: «حر بن یزید بن ناجیة بن قَعنَب،
  • حدیث حارث همدانی در مورد حاضر شدن امام علی(ع) بر بالین محتضر را چگونه ارزیابی می¬کنید؟
    26219 درایه الحدیث 1392/04/27
    حاضر شدن پیامبر اسلام(ص) و امامان معصوم(ع) از جمله حضرت علی(ع)، هنگام مرگ، نزد تمامی انسان‌ها حتی کسانی که بر دین‌های دیگر می‌باشند از اموری است که اخبار مستفیضه بر آن دلالت دارد.[1] البته در نحوه و چگونگی این حضور سخنانی بیان شده است ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    23986 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • فرق بین «صراحت» و «ظهور» چیست؟
    15284 مبانی فقهی و اصولی 1390/12/22
    دلالت یک عبارت بر مقصود گوینده، گاهی آن قدر صریح است که احتمال خلاف در آن منتفی است. در این جا می گویند عبارت نص و صریح است، اما گاهی دلالت یک عبارت بر قصد گوینده صریح نیست، بلکه معانی متعدد از آن محتمل است، ولی در ...
  • آیا کلمه «حضرت» در روایات نیز به کار برده شده است؟
    14525 لغت شناسی 1394/01/22
    کلمه «حضرت» در لغت به معنای «حضور» و «نزد» می‌باشد.[1] این کلمه در عربی به صورت «حضرة» نوشته می‌شود. مثلاً وقتی می‌گوییم: «حضرت امام صادق(ع)» در روایات نیز به کار برده شده است که فارسی زبانان به عنوان احترام و ادب قبل از اسامی ...
  • افطاری دادن در کدام روز برابر مهمان کردن صد هزار پیامبر، امام و شهید است؟
    23611 حدیث 1392/10/28
    اطعام نمودن و غذا دادن به برادران دینی از کارهایی است که در اسلام مورد تأکید قرار گرفته و برای آن اجر و پاداش فراوانی قرار داده شده است. اما متن موجود در پرسش، تلفیق و خلط دو روایتی است که هر کدام دارای خاستگاه مخصوص به خود ...

پربازدیدترین ها