فقه و احکام(طبقه بندی موضوعی:احکام اخلاقی)
-
چرا «توریه» که تفاوت چندانی با «دروغ» ندارد، در فقه اسلامی مجاز اعلام شده است؟!
60 1403/08/14 احکام اخلاقیمراد از سخن راست و دروغ تقریبا مشخص است ؛ اما در این میان ، نوع دیگری وجود دارد که در اصطلاح فقهی به ان توریه می‌گویند. توریه در لغت به معنای پنهان کردن معنای اصلی و ظاهر کردن معنای دیگری غیر از ان ا
-
مشاهده و بازنشر کلیپ‌هایی که به افشاگری علیه افراد مشهور سیاسی و یا غیر سیاسی می‌پردازد، چه حکمی دارد؟
2171 1401/03/09 سؤالات متفرقهتولید و انتشار متن ، صوت ، فیلم و ... برای از بین‌بردن ابروی افراد محترم جایز نیست ، ولی مشاهده انها به خودی خود حرام نمی‌باشد ، مگر اینکه انسان بداند منجر به هتک یا بدبینی نسبت به فرد مؤمن خواهد شد.
-
آیا بوسیدن لب، اشکالی دارد؟
96087 1399/10/24 گوناگونروشن است که بوسیدن نامحرم -مطلقا- حرام است ، و در مورد محارم نیز ، در صورتی جایز است که از روی شهوت و لذت جنسی نباشد. [ 1 ] اما در خصوص بوسیدن از لب ، امام صادق ع فرمود: بوسیدن لب ، جز از همسر و بچه
-
اگر کسی از فساد اخلاقی فردی باخبر باشد و بداند که او تصمیم به ازدواج دارد، آیا واجب است که فاسد‌بودن او را به اطلاع خانواده طرف مقابل برساند؟
3652 1399/09/17 غیبت، توهین و تجسسدر چنین مواردی ، تا از فرد ، مشورتی نخواستند ، چیزی بر عهده‌ی او واجب نیست ، ولی چنانچه عدم اطلاع انها از این موضوع ، موجب مشکلات و تباهی زندگی گردد ، اگاه‌سازی انان اشکالی نخواهد داشت. ضمائم: پاسخ دف
-
استراق سمع(شنود)، چه حکمی دارد؟
7529 1399/05/01 غیبت، توهین و تجسسشنود مخفیانه گفت‌وگوهای دیگران جایز نیست ، مگر اینکه موجب جلوگیری از ضرر قابل توجهی شود ، که در این صورت نیز با مراعات قانون ، در حد دفع ضرر و استیفای حق می‌توان عمل نمود. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظا
-
آیا افراد غیر سیّد می‌توانند از پوشش مخصوص سادات - مانند شال و کلاه سبز و یا عمامه سیاه - استفاده کنند؟
17393 1398/12/08 گوناگوندر روایات اهل‌بیت ع ، لباسی به عنوان لباس ویژه سادات - که دیگران حق استفاده از ان‌را نداشته باشند - معرفی نشده است ، اما اگر عرفی شکل گرفته باشد که پوشیدن لباسی نشانگر وابستگی به گروهی خاص باشد ، استف
-
مطالعه و نقل مطالب و جوک‌های مستهجن، چه حکمی دارد؟
5753 1398/11/21 گوناگوناگرچه شاید نتوان مطالعه و بازگو نمودن اینگونه امور را حرام دانست ، اما در شان یک مسلمان دین‌دار نیست که فرصت خود را در اینگونه موارد تلف نماید ؛ بر این اساس ، احتیاط در ترک ان است. البته چنانچه پردا
-
آیا معرفی سارق به دیگران - جهت حفظ اموالشان از سرقت - از مصادیق غیبت به شمار می‌آید؟
6074 1398/11/13 غیبت، توهین و تجسساگر انسان مطمئن است که شخصی سارق است و عدم اگاهی دیگران از این موضوع ، به احتمال زیاد ، موجب ضرر قابل توجهی برای انها می‌شود ، مطلع ساختن انها جایز است و چنین غیبتی از مصادیق غیبت حرام نیست. البته اگر
-
اگر برای مشغول شدن به کار در فضای مجازی، مجبور باشم جایی را محل زندگی‌ام اعلام کنم که در آن‌جا سکونت ندارم، در این صورت، درآمدی که به دست می‌آورم حلال است یا خیر؟
3120 1398/11/10 گوناگوندروغ گفتن در این باره جایز نیست ، مگر اینکه هیچ راه دیگری برای امرار معاش نداشته باشید. در هر حال ، درامد حاصل از عضویت در سایت حلال است ، به شرطی که فعالیت ان سایت مجاز باشد. ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع
-
اسلام در مورد خوار کردن افراد با استفاده از توهین به پدر و مادرشان چه نظری دارد؟!
5239 1398/07/07 حدیثدر ارتباط با موضوع پرسش باید گفت سیره معصومان ع این نبود که اساسا بی‌جهت به خوارکردن دیگران پرداخته و از ان بالاتر به پدر و یا مادر افراد - حتی دشمنان و یا غیر مسلمانان - توهینی را روا دارند ، [ 1 ] ب
-
تربیت فرزند شامل چه مواردی می‌شود و این تربیت تنها بر عهده پدر است؟ یا مادر هم باید در این موضوع سهیم باشد؟
13743 1398/05/14 گوناگونتربیت فرزند ، وظیفه مشترک والدین است و شامل موارد مختلفی از جمله اموزش مسائل دینی ، اداب معاشرت ، برنامه‌ریزی اموزشی و اقتصادی و ... می‌شود. البته در مواردی که اختلاف سلیقه در سبک تربیتی پیش می‌اید ،
-
ناسزا گفتن در تنهایی و خلوت خود به دیگران چه حکمی دارد؟
11421 1398/01/15 غیبت، توهین و تجسسدشنام و ناسزاگویی و استفاده از الفاظ رکیک در شان مؤمن نیست و اگر مخاطب با شنیدن ان مورد اهانت قرار گیرد ، حرام است. البته برخی از مراجع ، [ 1 ] ناسزاگویی را به طور مطلق - چه در خلوت و چه در حضور مخاطب
-
اگر کسی اعلام کند که دیگران در ساعت‌های خاصی مزاحم استراحت یا کار او نشوند، تماس تلفنی یا رفتن به خانه او در آن ساعات چه حکمی دارد؟
4791 1397/11/27 گوناگوندر فرض سؤال که ما می دانیم تماسمان موجب ازار طرف مقابل شده و یا ورود ما به منزلش بدون رضایت وی است ، این کار جایز نیست. البته این حکم نیز مانند دیگر احکام شرعی در مواقع ضرورت برداشته می شود. و به عبا
-
سلام کردن به چه اشخاصی مکروه یا حرام است؟
5429 1397/08/14 گوناگونسلام کردن از جمله مستحباتی است که در دین بر ان تاکید فراوانی شده است. [ 1 ] اما در برخی موارد ، این عمل ، استحباب خود را از دست داده و مکروه به شمار می رود. از جمله مواردی که سلام کردن مکروه است عبارت
-
آیا جواب خداحافظی واجب است؟
11210 1397/07/09 گوناگونقران کریم در توصیه ای کلی سفارش می کند پاسخ هر تحیتی را به همان اندازه و یا بهتر از ان جبران کنید ، [ 1 ] اما این توصیه را نمی توان دلیلی بر وجوب فقهی چنین رفتاری دانست ؛ از این رو بیشتر فقها معتقدند
-
سلام کردن به چه اشخاصی مکروه یا حرام است؟
20611 1397/05/24 گوناگونسلام کردن از جمله مستحباتی است که در دین بر ان تاکید فراوانی شده است. [ 1 ] اما در برخی موارد ، این عمل ، استحباب خود را از دست داده و مکروه به شمار می رود. از جمله مواردی که سلام کردن مکروه است عبارت
-
آیا از غذاهایی که برای تبلیغات انتخاباتی اشخاص توزیع می‌شود، می‌توان استفاده کرد؟
5083 1396/12/12 گوناگونخوردن غذاهایی که کاندیداهای انتخاباتی توزیع می کنند حرام نیست ، مگر این که خلاف قانون بوده یا مفسده دیگری داشته باشد. البته برخی از مراجع [ 1 ] معتقدند که احتیاط در استفاده نکردن از چنین غذاهایی می با
-
مقصود از حدیثی که غیبت کننده را حلال‌زاده نمی‌داند چیست؟
9753 1396/06/21 حدیثغیبت ؛ از گناهان بزرگ اخلاقی و اجتماعی است که در قران ، از ان به عنوان خوردن گوشت برادر ، یاد شده ، [ 1 ] و در روایات معصومان ع نیز بسیار مورد نکوهش قرار گرفته است. [ 2 ] از جمله این روایات ، حدیثی
-
اگر کسی به شخص دیگری دروغ بگوید، آیا گفتن حقیقت بر ما واجب است؟
6826 1396/05/11 غیبت، توهین و تجسسدر اینگونه موارد ، وظیفه شخص صرفا با وجود شرایط نهی از منکر است و اعلام حقیقت لازم نیست ، مگر در مواردی مهم ؛ مثل اینکه اعلام حقیقت موجب حفظ جان یا ابروی فردی شود. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسب
-
حکم سرزنش دیگران(تعییر) چیست؟
8261 1396/04/15 گوناگونهر چند این کار دارای موارد مختلفی است ، ولی به طور عادی سرزنش دیگران جایز نیست ، مگر اینکه وجهی شرعی داشته باشد ؛ مثل اینکه برای امر به معروف و نهی از منکر باشد و یا انکه عرفا بگونه ای باشد که ازار طر
-
اگر طنزها و لطیفه‌های مرتبط با قومیتها را به فردی کافر از همان قوم نسبت دهیم، آیا نقل آن جایز می‌شود؟
5750 1396/04/10 غیبت، توهین و تجسساگر این گونه لطیفه ها موجب توهین ، تمسخر یا ازار گروه یا قومیت خاصی باشد ، گفتن ان جایز نیست و انتساب ان به کفار ، موجب جواز ان نخواهد بود. در غیر این صورت اشکالی ندارد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید
-
اگر شاهدی بداند که در صورت گواهی‌دادن در دادگاه، نزاعی بزرگ بین دو طایفه در می‌گیرد، چه وظیفه‌ای خواهد داشت؟
5879 1396/04/07 احکام قضاییدر فرض سؤال ، شاهد باید سکوت کند یا توریه [ 1 ] نماید و در صورت عدم امکان ، برخی [ 2 ] معتقدند که برای جلوگیری از فساد بزرگتر ، این گواه می تواند دروغ بگوید. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این
-
آن دسته از داستان‌سرایی‌های دینی که در آن از شخصیت‌ها و حوادث خیالی استفاده می‌شود، چه حکمی دارد؟
4713 1395/11/16 گوناگونبسیار می بینیم که نویسندگان در داستان سرایی های خود برای ارسال یک پیام از مطالبی خیالی و زاییده ذهن ، بهره می جویند. در طرف مقابل ، مخاطبان این داستانها با انکه پیام های نویسنده را به خوبی دریافت می
-
در برخی روایات، انجام مستحبات از ویژگی‌های مؤمنان یاد شده، پس چگونه بر اساس روایات دیگری، تنها با انجام واجبات و ترک محرمات می‌توان به درجات بالای ایمان رسید؟
5561 1395/11/07 حدیثهمانگونه که در پرسش امده ، در برخی از روایات ، نشانه های مومن پنج چیز شمرده شده است که یکی از انها خواندن پنجاه و یک رکعت نماز در شبانه روز است ؛ [ 1 ] در حالی که در روایات دیگر امده که عابدترین مردم
-
آیا با استناد به قاعده «لاضرر» می‌توانیم برای جلوگیری از هر ضرر بزرگ و کوچکی دروغ بگوییم؟ آیا گفتن دروغ کوچک برای اموری که ضرری به دیگران نمی‌رساند هم حرام است؟
5595 1395/11/06 گوناگون1. با توجه به اموزه های اسلامی ، هرگاه قواعدی ، مانند قاعده اضطرار یا قاعده لا ضرر ، با احکام الزامی وجوب و حرمت تنافی پیدا کند ، تنها در صورتی حکم الزامی برداشته می شود که ضرر یا اضطرار بسیار قابل تو
-
اگر در برابر توهین به پیامبر(ص) و تمسخر شعائر دینی ساکت بوده و واکنشی نشان ندهیم، گناهکار خواهیم بود؟!
14052 1395/09/22 غیبت، توهین و تجسسیک فرد با ایمان نباید در روبرو شدن با این موقعیت ها ، کاملا بی تفاوت باشد ، بلکه باید در مقابل این گونه توهین ها واکنش نشان دهد. البته این واکنش ها در شرایط مختلف می تواند متفاوت باشد ؛ به عنوان نمونه
-
اگر خانمی در زندگی مشترک زناشویی‌اش نخواهد صاحب فرزند شود، آیا گناهی مرتکب شده و آیا شوهرش می‌تواند از او شکایت کند؟!
9479 1395/05/03 گوناگونهمان گونه که می دانید اصل ازدواج از نظر اسلام واجب نبوده ، بلکه مستحب مؤکد است و اگر کسی ازدواج نکند - به شرط این که در اثر مجرد ماندنش به گناه نیفتد - هیچ معصیتی مرتکب نشده است. همین طور است فرزند دا
-
بر اساس تعالیم قرآنی در برابر رفتارهای تحقیر کننده و تبعیض‌آمیز در خانواده‌ها چه واکنشی باید نشان دهیم؟
7001 1395/04/15 غیبت، توهین و تجسسهمان گونه که می دانید تعالیم و اموزه های دینی به ما می گوید که جواب بدی را نباید با بدی داد. قران کریم در این باره می فرماید: و لا تستوی الحسنه و لا السیئه ادفع بالتی هی احسن فاذا الذی بینک و بینه عد
-
آیا غیبت کردن پشت سر مرده گناه است؟
25054 1394/12/12 غیبت، توهین و تجسسگاه تصور می شود که مفهوم غیبت [ 1 ] و همچنین روایاتى که درباره غیبت وارد شده ناظر به افراد زنده است و مردگان را شامل نمی شود ، و غیبت کردن پشت سر مرده اشکالى ندارد ، ولى این اشتباه بزرگى است ؛ زیرا طب
-
گاهی ناخودآگاه و بدون عمد، شنونده غیبتی می‌شویم و به هر دلیل نمی‌توانیم مجلس را ترک و یا از غیبت‌شونده دفاع کنیم. آیا در این شرایط نیز به جرم شنیدن غیبت، گناهکار خواهیم بود؟
22214 1394/09/16 غیبت، توهین و تجسسروشن است که شنیدن غیبت - مانند بیان ان - جایز نیست. [ 1 ] و این امر بدین معنا است که نباید شرایط را برای شنیدن غیبت فراهم نمود. ولی اگر فرد به صورت غیر اختیاری غیبت به گوشش خورد ، از این بابت مرتکب گن
-
آیا هنگام نقل جوک و لطیفه، استفاده از الفاظ رکیک مانند نام بردن صریح اعضای تناسلی حرام بوده و شخص را از عدالت ساقط می‌کند؟
25410 1394/07/29 گوناگوناستفاده از این الفاظ اگر توهین به اشخاص نباشد ، اثبات حرام بودن ان دشوار خواهد بود ، ولی بکارگیری چنین الفاظی در گفتگوها ، شایسته مؤمن نیست. البته برخی از مراجع تقلید [ 1 ] استفاده از الفاظ قبیح در فر
-
کارمند اداره‌ای هستم و گاه به دستور رئیس اداره، در گزارش‌ها اعدادی را به صورت نادرست جابجا می‌کنم. این عمل چه حکمی دارد؟ آیا حقوقی که می‌گیرم حرام است؟
7798 1394/03/17 گوناگونحقوق دریافتی شما اگر در برابر این کار نباشد ، اشکال ندارد و حلال است. اما این کار جایز نیست و اگر کارمزد یا پاداشی برای این گزارش خلاف واقع می گیرید ، حرام است. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به
-
اگر کسی از ما مبلغی قرض بخواهد و ما احتمال قوی بدهیم که برنخواهد گرداند، آیا جایز است به دروغ بگوییم که این مبلغ را نداریم؟
17629 1394/03/11 گوناگوندروغ جایز نیست ، و در چنین مواردی می توان توریه کرد ؛ یعنی به گونه ای صحبت کند که شنونده معنای ظاهری را بفهمد ولی گوینده معنای خلاف ظاهر را اراده کند. در هر حال قرض دادن واجب نیست و فرد می تواند امتن
-
قطع درختان در شرایط عادی، چه حکمی دارد؟
40579 1394/03/03 گوناگونبیشتر مراجع تقلید می گویند قطع درخت به خودی خود اشکال ندارد ، مگر اینکه در این زمینه مقرراتی باشد ، ولی برخی از فقها [ 1 ] انجام بدون دلیل این کار را جایز ندانسته اند. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلی
-
آیا گفتن کلمه حاجی یا کربلایی به کسی که به حج یا کربلا نرفته جایز است؟
37851 1394/02/17 گوناگونگرچه معنای اصلی حاجی و کربلایی شامل افرادی می شود که به حج و زیارت مشرف شده باشند ، اما عرف جامعه ، این کلمات را منحصرا به معنای فردی که واقعا حج و کربلا رفته قلمداد نمی کند ، بلکه امروزه از لحاظ عرفی
