یکی از داستان هایی که مورد توجه قرآن کریم قرار گرفته، و ائمه (ع) و مفسران مسلمان، به تفسیر آن پرداخته اند، داستان "اصحاب السبت" است.

عده ای از یهودیان به جهت برخی اعمال خلاف از صید ماهیان در روز شنبه منع شدند. آنان با مکر و فریب از فرمان خداوند سرپیچی کردند؛ از این رو گرفتار لعن و عذاب گردیده و به صورت بوزینگان در آمدند.

داستان اصحاب سبت در تعدادی از سوره های قرآن آمده است از جمله: آیه 65 سوره بقره، نساء 47 و 154، اعراف 163، نحل 124. [1]

خلاصه داستان اصحاب سبت بنا بر روایتی که امام باقر (ع) ،از قول علی (ع) نقل کرده چنین است:

"اصحاب سبت طایفه ای از یهود ایله و از قوم ثمود بودند، خداوند به جهت آزمایش و مقدار فرمان برداری آنان، صید کردن ماهیان در روز شنبه را بر ایشان حرام کرد. آنان برای توجیه کار خلاف خویش، در بستر رودخانه، حوضچه هایى ایجاد کرده، و بعد از داخل شدن ماهیان در آن، با شبکه هایی که درست کرده بودند، از برگشتن ماهیان به رودخانه جلوگیری می کردند و در روز بعد به صید آنها می پرداختند. مدتى بر این منوال گذشت و کسى آنها را از این حیله‏ گرى و امر خلاف منع ننمود، شیطان به یک عده از ایشان القا کرده بود که خداوند شما را از خوردن ماهى در روز شنبه منع فرمود نه صید کردن آن؛ از این رو در روز شنبه مبادرت به صید ماهى می نمودند و روزهاى بعد می خوردند و روز بروز بر عصیان آنها افزوده شد... سپس حضرت فرمود: مردم در مواجهه با آنان دو گروه شدند، عده ای امر به معروف کرده و آنان را از عقوبت خداوند ترساندند و زمانی که دیدند نصیحت در آنان اثر نمی گذارد، از ترس عذاب از آن جا کوچ کرده و به بیابان ها پناه بردند، اما عده دیگر با این که کار آنان را ناپسند می دانستند به وظیفه امر به معروف و نهی از منکر عمل نکردند؛ به این جهت عذاب خداوند همه آنان را گرفت سرانجام، صیادان ماهى مسخ و به صورت میمون ها درآمدند. آنهایى که نهى از منکر نمى ‏کردند به عذاب سختى گرفتار شدند، ولى موعظه کنندگان نجات یافتند،... در آخر روایت علی (ع) فرمود: به آن خدایى که دانه را در درون خاک مى ‏شکافد و بیرون مى ‏آورد و بشر را خلق کرد، هر آینه مى ‏شناسم نسب آنها را از این امت که نه انکار دارند و نه تغییر عقیده داده‏اند، بلکه آنها هم امر پروردگار را رها کرده و در اطراف دنیا پراکنده شدند. و خداوند گفته است: "پس نفرین بر گروه ستمکاران باد. [2] و همچنین فرموده است: "ما نهى کنندگان از منکر را نجات دادیم و ستمکاران را به عذاب بدى گرفتار نمودیم، چرا که نافرمانى مى‏کردند". [3] ، [4]

اگر چه این مسئله درباره یهود نازل شده است، اما حکم آیه، شامل تمام کسانی که با بهانه های پوچ از دستورات خداوند سرپیچی می کنند، نیز می شود. این کار یهودیان مانند عمل بعضی از ربا خواران است که با خرید و فروش ظاهری و گذاشتن یک قوطى کبریت یا یک چیز بی ارزش دیگری به عنوان خرید و فروش، ربا دادن خود را توجیه مى‏کنند، همان گونه که رشوه‏خواران کار زشت خویش را به عنوان حق‏الزحمه و ... توجیه مى ‏نمایند!

اما درباره قسمت دوم پرسش، باید گفت؛ درباره مجازات مسیحیان در روز یک شنبه، روایتی در متون اسلامی نیامده است. آنچه در این باره در برخی تفاسیر آمده، چنین است:

"اکثر مسیحیان به روز شنبه توجهی نداشته و روز یک شنبه را تعطیل می کنند؛ زیرا معتقدند شهادت مسیح روز جمعه بوده و آن حضرت سه روز بعد، از عالم مردگان برخاسته و به شاگردان خویش ظاهر شد. بنابراین، قیام مسیح در روز یک شنبه اتفاق افتاده و آن روز براى مسیحیان عید مذهبى است.

البته عده ای از مسیحیان که به سبتیون (شنبه داران) اشتهار دارند، مانند یهودیان عقیده دارند که شنبه روز مقدسی است؛ از این رو در این روز به کاری نمی پردازند، و روز یک شنبه مشغول به کار می شوند، و معتقدند مطابق آیات انجیل، احکام عشره تورات فقط مربوط به یهودیان نبوده و مسیحیان نیز باید به آن عمل کنند و وظیفه حضرت عیسی (ع) تکمیل و اجراى آن بوده است. [5]

نمایه مرتبط:

رابطه بوزینه شدن و ماهی گیری در روز شنبه، 6479 (سایت: 6912) .