جستجوی پیشرفته
بازدید
52537
آخرین بروزرسانی: 1404/05/18
خلاصه پرسش
آیا حرکات ورزشی اگر به همراه موزیک باشد اشکال دارد؟ و آیا این حرکات حکم رقص را دارند؟
پرسش
انجام دادن ورزش‌هایی که به خاطر سرعت انجام عمل به موزیک‌های تند(مثل ترنس موزیک) نیاز دارد چیست؟ و اگر هدف از انجام دادن این ورزش‌ها کاهش یا افزایش وزن یا تندرستی باشد و رقص نباشد چیست؟ و آیا اگر نیت بقیه‌ی افراد از جمله مربی غیر از ورزش کردن گاهی اوقات رقصیدن باشد حکمش چیست؟
پاسخ اجمالی

رقص و موسیقی دو موضوع جداگانه‌اند که هر کدام حکم خاص خود را دارند؛ یعنی در صورت همراه شدن رقص حرام با موسیقی حرام، شخص مرتکب دو فعل حرام جداگانه می‌شود.

اکثر فقها موسیقی مطرب و مناسب با مجالس عیش و نوش را حرام می‌دانند، ولی برخی هر نوع موسیقی را حرام دانسته و فرقی میان انواع آن قائل نیستند.

در مورد رقص باید گفت؛ در تعریف رقص مبانی مختلفی وجود دارد: گروهی می‌گویند رقص حرکات موزونی است که به منظور لهو و لعب انجام می‌شود. و برخی معتقدند؛ هر عملی که در عرف به آن رقص بگویند، احکام رقص بر آن بار می‌شود.

دربارۀ حکم آن نیز عده‌ای رقص را مطلقا حرام می‌دانند، و گروهی می‌گویند در صورتی که ملازم با مفسده یا فعل حرامی باشد، حرام است.

به هر حال، اگر عنوان رقص حرام، یا استماع موسیقی حرام بر حرکات ورزشی صدق نکند، اشکالی لازم نمی‌آید و در این‌گونه امور لازم است هر مکلفی به مرجع تقلید خود رجوع نماید.

 

پاسخ تفصیلی

قبل از پاسخ به سؤال مذکور شایسته است، مراد از اصطلاحات «طرب»، «لهو» و «مجالس لهو و لعب» که از شاخصه‌های موسیقی حرام هستند، روشن گردد:

  1. طرب: به حالت سبک عقلی گفته می‌شود که در اثر شنیدن آواز یا آهنگ در روان و نفس آدمی پدید می‌آید و او را از حد اعتدال خارج می‌کند. این امر تنها به حالت شادی اختصاص ندارد، بلکه ممکن است از آهنگ‌های غم و حزن‌آور نیز به دست آید.[1]
  2. لهو: مقصود فقها از واژۀ لهو سازگاری و هم‌نوایی آواز و آهنگ نواخته شده با مجالس فساد و خوش‌گذرانی است؛ یعنی ممکن است نغمه‌ای طرب‌انگیز نباشد، ولی از نغمه‌هایی باشد که در جلسات فاسقان و هواپرستان رایج باشد.[2]
  3. مجالس لهو و لعب: منظور از مجالس لهو و لعب، مجالسی است که برای عیاشی، هوسرانی، رقص و پای‌کوبی تشکیل می‌شود و در عرف مقدسین از مجالس گناه محسوب می‌شود.[3]

با توجه به این مقدمه به دیدگاه برخی از مراجع تقلید پیرامون استماع موسیقی اشاره می‌گردد.

اکثر فقها نوعی از موسیقی را که «لهوی» باشد حرام می‌دانند، نه همۀ انواع موسیقی را؛ اما برخی دیگر استماع موسیقی مطرب را نیز حرام می‌دانند.[4]

حضرات آیات عظام امام خمینی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل لنکرانی و مکارم شیرازی، می‌فرمایند: گوش دادن و یا نواختن هر نوع موسیقی که مطرب باشد جایز نیست. [و] ملاک در حرمت شاد یا غمناک بودن موسیقی نیست، بلکه ملاک مطرب بودن یا نبودن آن است.[5]

گلپایگانی: شنیدن موسیقی و یا نواختن آن مطلقاً [چه لهوی و مطرب باشد یا نباشد] حرام است.[6]

صافی گلپایگانی: آنچه عرف مردم موسیقی می‌دانند. استماع آن و ساخت و تعلیم و تعلم و فروش آلات آن [مطلقا] حرام است.[7]

نوری همدانی: گوش دادن به هر آهنگی که مطرب و لهوی و مناسب مجالس گناه و خوش‌گذرانی باشد جایز نیست.[8]

وحید خراسانی: گوش دادن به هر آهنگ لهوی که مناسب مجالس گناه و خوش‌گذرانی است جایز نیست.[9]

بهجت: استعمال [نوازندگی با] آلات مختص به لهو در غیر لهو، بنابر احتیاط واجب جایز نیست و استعمال آنها در لهو مطلقاً حرام است و موسیقی مطرب استماع آن هم حرام است.[10]

تبریزی: موسیقی مناسب مجالس خوش‌گذرانی موسیقی لهوی است و نواختن و گوش دادن به آن حرام است.[11]

بنابراین، به اتفاق همۀ مراجع اگر موسیقی از نوع حرام آن باشد،[12] تحریک یا عدم آن، غمگین یا شاد بودن آن، مرکز پخش مانند صدا و سیما باشد و یا غیر آن و .... هیچ اثری در حرام بودن آن ندارد.[13]

بر این اساس، هر چند ورزش فی نفسه اشکال ندارد؛ اما گوش دادن به موسیقی حرام در همین ورزش‌ها هم جایز نیست، هر چند هدف از ورزش تندرستی و امثال آن باشد.

حرکات ورزشی و رقص

اما بخش دیگر سؤال که در مورد حرکات ورزشی و رقص است باید گفت؛ اگر این حرکات ورزشی مصداق رقص محسوب شوند حکم رقص را دارند و حرمت موسیقی جدای از حرمت رقص است و رقص حکم خاص خود را دارد.

تعریف مراجع تقلید از رقص متفاوت است.

آیات عظام: امام خمینی، گلپایگانی، بهجت، تبریزی، سیستانی، خامنه‌ای و فاضل لنکرانی می‌گویند: رقص هر عملی است که عرفاً بدان رقص بگویند.

مکارم شیرازی می‌گوید: رقص حرکات موزونی است که به منظور لهو و لعب انجام می‌شود.[14]

بر این اساس، اگر در جایی رقص صدق کند، حکم آن از دیدگاه مراجع عظام تقلید به شرح زیر است:

امام خمینی(ره): بنابر احتیاط واجب، رقصیدن خانم‌ها در هر کجا، اعم از مجلس عقد و عروسی و یا مولودی‌ها جایز نیست، مگر رقصیدن زن برای همسر خود.[15]

حضرت آیت الله گلپایگانی(ره): فقط رقصیدن زن برای شوهرش جایز است و در غیر این مورد حرام است.[16]

حضرت آیت الله اراکی(ره): رقص اشکال دارد.[17]

حضرت آیت الله بهجت(ره): رقص مطلقاً اشکال دارد.[18]

حضرت آیت الله صافی گلپایگانی: فقط رقص زن برای شوهرش جایز است و در غیر این صورت حرام است.[19]

حضرت آیت الله وحید خراسانی: رقصیدن مطلقاً ـ با قطع نظر از ترتب هرگونه خلاف شرع و عنوان محرم دیگری - بنابر احتیاط واجب جایز نیست.[20]

حضرت آیت الله سیستانی: به احتیاط واجب جایز نیست، به جز رقص زن و شوهر در جایی که دیگری نباشد.[21]

حضرت آیت الله مکارم: تنها رقص زن برای شوهرش جایز است و بقیه اشکال دارد.[22]

حضرت آیت الله خامنه‌ای: اصل رقصیدن اشکال ندارد، مگر این‌که مستلزم فعل حرامی باشد. [مانند تحریک شهوت حرام، استماع موسیقی و ...] و در این مسئله فرقی بین انواع رقص‌ها نیست.[23] و به طور کلی اگر رقص به گونه‌ای باشد که منجر به تحریک شهوت شود، یا مستلزم فعل حرام، یا ترتب مفسده‌ای باشد، حرام است.[24]

اگر رقص زن برای شوهرش یا بر عکس، همراه ارتکاب حرامی نباشد، اشکال ندارد.[25]

همچنین پاسخ مراجع عظام به این سؤال که آیا زن یا مرد می‌تواند به تنهایی و به دور از چشم دیگران - حتی از نگاه همسر خود- برای ورزش بدن رقصد کند؟ به این شرح است:

آیات عظام: امام خمینی، تبریزی، خامنه‌ای و سیستانی: اشکال ندارد، ولی سزاوار است مؤمن از لهو اجتناب کند.[26]

آیات عظام: بهجت، فاضل لنکرانی، نوری و وحید خراسانی: بنابر احتیاط واجب جایز نیست.[27]

آیات عظام: صافی گلپایگانی و مکارم شیرازی: حرام است.[28]

نتیجه این‌که، اگر عنوان رقص،[29] یا استماع موسیقی حرام بر حرکات ورزشی صدق کند، اشکالی دارد و الا اشکالی ندارد و در این‌گونه امور لازم است هر مکلفی به مرجع تقلید خود رجوع نماید.

به هر حال این سؤال به دفاتر مراجع نیز ارسال گردید و تا کنون جواب‌های زیر دریافت شد:

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

در صورتی که موزیک مناسب مجالس لهو و فساد نباشد مانعی ندارد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

اگر موسیقى مطرب لهوى نباشد مانعى ندارد و تشخیص آن به عهده خود مکلّف است.

رقص اگر موجب تهییج شهوت یا مستلزم کار حرام یا ترتّب مفسده‌اى باشد یا زن ‏در بین مردان نامحرم برقصد، حرام است.‏

دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

ورزش فی نفسه خوب است ولی اگر همراه با وسائل موسیقی و یا به جهت رقص کردن باشد، جایز نیست. والله العالم.[30]


[1]. حسینی، سید مجتبی، پرسشها و پاسخ های دانشجوئی (احکام موسیقی)، ص 40.

[2]. همان، ص 41.

[3]. همان، ص 42.

[4]. توضیح المسائل مراجع، ج 2، ص 813 و 913؛ مسائل جدید، ج 1، ص 47 به بعد.

[5]. معصومی، سید مسعود، احکام روابط زن و مرد، ص 227.

[6]. همان، ص 228.

[7]. محمودی، سید محسن، مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع، ص 54.

[8]. پرسشها و پاسخ های دانشجوئی (احکام موسیقی)، ص 43.

[9]. همان.

[10]. رساله توضیح المسائل، مسائل متفرقه، ص 3، مسئله 20.

[11]. احکام روابط زن و مرد، ص 228.

[12]. البته همان‌گونه که بیان گردید برخی از مراجع همه انواع موسیقی را حرام می‌دانند.

[13]. ر. ک: احکام روابط زن و مرد و احکام موسیقی.

[14]. پرسشها و پاسخ های دانشجوئی (احکام موسیقی)، ص 84.

[15]. مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع، ص 203.

[16]. همان.

[17]. همان.

[18]. همان، ص 204.

[19]. همان.

[20]. همان.

[21]. همان.

[22]. همان.

[23]. ر. ک: احکام روابط بین زن و مرد، ص 219.

[24]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏2، ص 970.

[25]. همان.

[26]. پرسشها و پاسخ های دانشجوئی (احکام موسیقی)، ص 84.

[27]. همان.

[28]. همان.

[29]. یا رقص حرام طبق بعضی از مبانی.

[30]. برای آگاهی بیشتر؛ ر. ک: حرمت رقص در احادیث، سؤال 423 (سایت: 443).

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    799288 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    762653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    685750 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    661275 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    650043 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    603378 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580640 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    574987 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565643 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564880 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...