در پاسخ به این پرسش نخست نظر مراجع عظام تقلید را در این‌باره مرور می‌کنیم، آن‌گاه به صورت خیلی خلاصه و فشرده به بررسی فلسفه‌ی حرمت موسیقی می‌پردازیم.

حضرت آیت ا...العظمی خامنه‌ای:

هرگونه نوازندگی مطرب لهوی که متناسب با مجالس عیش و نوش باشد، حرام است.

حضرت آیت ا... العظمی فاضل لنکرانی(ره):

موسیقی اگر مطرب و مهیّج و مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است و در غیر این صورت مانعی ندارد و مرکز پخش تأثیری در حکم ندارد.

حضرت آیت ا... العظمی بهجت:

اگر موسیقی مطرب باشد استماع و خرید و فروش آن حرام است.

حضرت آیت ا... العظمی صافی گلپایگانی:

آنچه را عرف مردم موسیقی می‌دانند استماع آن و ساخت و تعلیم و تعلم و فروش آلات آن حرام است.

حضرت آیت ا... العظمی مکارم شیرازی:

کلیه صداها و آهنگ‌ها که مناسب لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است. تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف عام خواهد بود.

حضرت آیت ا... العظمی تبریزی(ره):

گوش دادن به موسیقی لهوی که مناسب مجالس خوش‌گذرانی باشد، جایز نیست. هم‌چنین ساخت، تعلیم، خرید و فروش ابزار آلات موسیقی لهوی جایز نیست.

حضرت آیت ا... العظمی سیستانی:

اگر موسیقی مناسب مجالس لهو و عیاشی نباشد حرام نیست.[1]

پس گوش دادن به آهنگ‌ها و موسیقی‌هایی که مطرب و مناسب مجالس لهو و لعب است، حرام است.

اما تشخیص موارد و مصادیق، که آیا نوع خاصی از موسیقی؛ مثل "پاپ" از مصادیق موسیقی حرام است یا مجاز، بر عهده‌ی افراد مکلف است؛ زیرا افرادی که آشنایی مختصری با موسیقی دارند، می‌توانند موارد موسیقی مطرب و مناسب مجالس لهو و لعب را از غیر آن تشخیص دهند.[2]

از این‌رو حتی اگر آهنگ‌های انقلابی و جنگی، مطرب و مناسب با مجالس لهو و لعب باشد، گوش کردن به آن نیز حرام است.

موسیقی پاپ هم از این قاعده مستثنا نیست و چنانچه مشتمل بر طرب و لهو و لعب باشد حرام و گوش کردن آن جایز نیست.

اما این‌که چرا موسیقی مطرب و مناسب با مجالس لهو و لعب حرام و اگر چنین نباشد، حرام نیست، مطلب جداگانه‌ای است که به طور کلی می‌توان گفت؛ احکام الاهی بر اساس علم و حکمت الاهی و مصالح و مفاسد مربوط به هر حکم، جعل و بیان گردیده است و آنها را جز خداوند متعال آگاه نیست. آنچه در اختیار و امکان انسان‌ها است احکام مربوطه و مقداری از حکمت و فلسفه‌ی آنها است (نه علت واقعی).

آنچه در مورد موسیقی در این مجال می‌توان گفت؛ این است که مجموعه عواملی که انسان را از مسیر هدایت و تعالی معنوی و تفکر و زندگی متعادل و آرام باز می‌دارد و موجب ناراحتی‌های عصبی و روانی و نقصان عقل و خوشی‌های ناگهانی و مصنوعی و تهییج شهوت و فاصله گرفتن از واقعیت‌های زندگی می‌گردد، مورد نهی قرار گرفته‌اند.

در خصوص امراض و ناراحتی‌هایی که بر اثر شنیدن موسیقی‌های تند و هیجان‌انگیز و یا مناسب مجالس لهو و لعب، ایجاد می‌شود. کتاب‌ها و مقالات فراوانی نوشته شده و برخی تحت عنوان تأثیر موسیقی بر روان و اعصاب منتشر گردیده است که جهت اطلاع می‌توان از آنان استفاده نمود.

مجالس مشتمل بر موسیقی لهو و لعب و طرب، آثار منفی فراوان دیگری نیز دارد که در جای خود باید بررسی شود.

[1]. محمودی، سید محسن، مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 1، ص 53 و 54.

[2]. برای آگاهی بیشتر نسبت به دلایل حرمت موسیقی و فلسفه‌ی آن، ر. ک: «حرمت موسیقی ودلایل آن»، 932؛ «شنیدن موسیقی»، 1595؛ «فطرت و حرمت موسیقی»، 1078؛ «دلایل حرمت و حلیت موسیقی»، 388.