شب زفاف اولین شب همبستری دو زوجی است که از راه صحیح شرعی با همدیگر پیمان زناشویی بسته اند.  این شب از شب هاى بسیار مهم و  مبارک در زندگی هر فردی است و به همین جهت در منابع اسلامى آداب فراوانى براى آن ذکر شده است. مبارکى آن از این جهت است که در روایت آمده مؤمن با ازدواج و عروسى کردن نیمى از ایمانش تکمیل مى شود. در این شب دعا مستجاب است و فرشتگان براى عروس و داماد رحمت خدا را نازل مى کنند.
آداب روابط زناشویى زن و مرد دو قسم است:
الف. آداب شب زفاف که عبارت است:
1. ابتدا عروس و داماد وضو بگیرد.
2. شستن پای عروس هنگام ورود به خانه داماد: رسول خدا(ص) به امام علی(ع) سفارش فرمود: «ای على! هنگامى که عروس‏ را به خانه خود ‌آوردى‏ کفش او را از پایش بیرون بیاور تا بنشیند (هنگامى که می‌نشیند) و پاى او را با آب بشوى و آن آب را از در خانه تا آخرین نقطه حیاط خانه بریز؛ زیرا اگر چنین کنى خداوند هفتاد هزار نوع تنگدستى را از آن خانه ببرد، و هفتاد هزار نوع برکت وارد کند، و هفتاد رحمت نازل کند که بالین سر عروس بگردند تا این‌که برکتش به همه زوایاى خانه تو برسد، و تا زمانی که آن برکات و رحمت‌ها در خانه است عروس از مشکلات روحی روانی و مرض جذام و برص ایمن باشد».[1]
3. گفتن تکبیر در شب زفاف برخلاف مراسم جاهلیت.
4. خواندن دو رکعت نماز پس از گرفتن وضو، با حال خضوع و خشوع و دعاى ذیل که بسیار در سرنوشت عروس و داماد مؤثر است: « ِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی إِلْفَهَا وَ وُدَّهَا وَ رِضَاهَا وَ رَضِّنِی بِهَا ثُمَّ اجْمَعْ بَیْنَنَا بِأَحْسَنِ اجْتِمَاعٍ وَ أَسَرِّ ائْتِلَافٍ فَإِنَّکَ تُحِبُّ الْحَلَالَ وَ تَکْرَهُ الْحَرَام‏» خدایا الفت و مودت و رضایت زن را نسبت به من و رضایت مرا نسبت به او، بر من ارزانى دار و میان ما را به بهترین وجه جمع نما و نیکوترین الفت را به ما عطا کن، همانا تو حلال را دوست مى‏دارى و حرام را زشت مى‏شمارى.
5. خواندن دعا و نیایش، که بعد از خواندن نماز زفاف صورت مى‏گیرد.
6. گذاشتن دست داماد بر پیشانى عروس، پس از ورود عروس به اتاق زفاف، داماد دست خویش را در حالى که رو به قبله مى‏ایستد، بر پیشانى عروس مى‏گذارد و براى خود و عروس و اولاد آینده‏اش از وى، دعا مى‏کند. « ْ اللَّهُمَّ بِأَمَانَتِکَ أَخَذْتُهَا وَ بِکَلِمَاتِکَ اسْتَحْلَلْتُ فَرْجَهَا فَإِنْ قَضَیْتَ لِی مِنْهَا وَلَداً فَاجْعَلْهُ مُبَارَکاً سَوِیّاً وَ لَا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ شِرْکاً وَ لَا نَصِیباً» خدایا این زن را به امانت از تو گرفتم و با کلمات تو او را حلال کردم، اگر از این زن فرزندى براى من مقرر فرمودى او را پربرکت و کامل  قرار ده و براى شیطان در او بهره‏اى قرار مده.
ب. آداب عمومى زناشویى: «مستحبات»
1. گرفتن وضو.
2. گفتن بسم اللّه.
3. در هنگام جماع تعجیل نکند و زن را براى آن آماده کند تا او هم کاملًا لذت ببرد.
4. جماع در شب‏هاى دوشنبه، سه شنبه، پنج شنبه یا جمعه باشد.
5. جماع را وقتى انجام دهد که زن میل دارد.
بهتر است از همبستری با خصوصیات زیر پرهیز گردد:
1. در شب و روزى که ماه و خورشید گرفته است.
2. هنگام غروب خورشید.
3. هنگام طلوع فجر تا طلوع آفتاب.
4. شب اول ماه غیر از ماه رمضان.
5. در شب آخر ماه.
6. بعد از احتلام در خواب.
7. در اتاقى که بچه‏اى وجود داشته باشد.
8. نگاه کردن به فرج همسر.
9. به صورت عریان.
10. در زیر آسمان.
11. رو به قبله و پشت به قبله.
12. هنگامى که شکم پر است[2].
13. در جایى که کودکى باشد که به آنها نگاه کند یا سر و صداى آنها را بشنود، هر چند چیزى متوجه نشود.
14. در فرصت بین اذان و اقامه نماز که مخصوص اعمال عبادى است.
15.  در شب عید قربان.
16. در شب عید فطر.
در غیر این مواردى که مکروه است در سایر مواقع نزدیکى و مقاربت اشکالى ندارد[3].
برای آگاهی بیشتر مراجعه شود به:
1. آیین همسردارى، ابراهیم امینى.
2. ازدواج آسان، اشتهاردى.
3. ازدواج دراسلام، مشکینى.
4. ازدواج مکتب انسان سازى، دکتر پاک نژاد.
5 . حلیه المتقین، علامه مجلسى ص 75 - 70.
6. ازدواج و مسائل جنسى، گروهى از نویسندگان.
7. بهشت خانواده، دکتر سید جواد مصطفوى.

---