جستجوی پیشرفته
بازدید
15894
آخرین بروزرسانی: 1394/01/22
خلاصه پرسش
با توجه به اختلافی بودن موضوع ولایت فقیه بین فقها، آیا می توان منکر ولایت ولی فقیه شد؟
پرسش
با توجه به این که برخی فقها قائل به التزام داشتن نسبت به ولی فقیه نیستند، آیا می توان ولایت او را انکار کرد؟
پاسخ اجمالی

قبل از پرداختن به این موضوع، بیان این نکته ضروری است که تقلید باید بر اساس معیارها و ضوابط باشد، نه این که ما پیش فرضی برای خود داشته باشیم و سپس به دنبال دانشمندی باشیم که پیش فرض ما را تأیید کند. بدیهی است که به این رویکرد، تقلید گفته نخواهد شد.

 

اما با توجه به ابهامی که در پرسش شما وجود دارد، مواردی که احتمالاً مد نظر شما بوده، به اختصار بررسی خواهد شد:

 

1. اگر مرادتان آن باشد که آیا فقیهانی که منکر ولایت فقیه هستند، لزوماً باید دیدگاه خود را تغییر داده و معتقد به آن شوند که در پاسخ باید گفت: فقیهی که دارای شرایط اجتهاد است، اگر با رعایت اصول و ضوابط استنباط، به نظریه ای دست یافته باشد، نمی توان او را وادار کرد که از نظر خود دست بردارد، بلکه تنها می توان نظریه او را با استفاده از همان ضوابط استنباط، به چالش کشید و در صورت امکان، با منطق اجتهادی او را مجاب ساخت.

 

مقام معظم رهبری در این زمینه بیان می دارند که "اگر شخصی با پیمودن راه استدلال و استنباط، ولایت فقیه برای او ثابت نشد، نزد خداوند معذور است، اما نباید به گونه ای رفتار کند که باعث تفرقه و اختلاف در جامعه اسلامی شود".[1]

 

آنچه عملاً در رفتار بیشتر فقهای دینی مخالف با نظریه ولایت مطلقه فقیه[2] می بینیم نیز جلوگیری از دامن زدن به اختلاف و گفت و گو در ارتباط با این موضوع تنها در محافل علمی است.

 

2. حتی بر فرض این که موضوع ولایت فقیه، موضوعی کلامی بوده که در آن صورت تقلید در آن معنایی ندارد، مقلدان مراجع محترمی که نظریه ولایت فقیه را قبول نداشته و یا با وجود قبول چنین ولایتی، فعالیت فقیه را تنها در گستره محدودی مورد پذیرش قرار می دهند، می توانند از باب رجوع به متخصص، نظریه این اندیشمندان را مطالعه کرده و آن را مورد پذیرش اجمالی خود قرار داده و از لحاظ تئوری مانند مراجع خود معتقد به ولایت فقیه نباشند، اما در مقام عمل نباید دست به اقداماتی بزنند که وحدت جامعه اسلامی را تضعیف کند؛ زیرا اگر انسان نظامی را انکار می کند و در مراحل بالاتر با آن به مبارزه برمی خیزد، باید تشکیل نظامی بهتر از آن را به عنوان هدف در نظر بگیرد.

 

افرادی که به نظام مرجعیت و تقلید اعتقاد چندانی ندارند، شاید مدل های حکومتی دیگری که در جهان رایج است را به عنوان نظام جایگزین معرفی کنند، اما مراجعی که خود حاضر به تشکیل حکومت نیستند، آیا مقلدانشان، حتی اگر پشتیبان حکومت فقیه حاکم نباشند، می توانند انگیزه ای برای مبارزه با او داشته و چه هدفی را از این مبارزه دنبال خواهند کرد؟

 

3. اما اگر پرسشتان آن است که فقهایی که اصل ولایت فقیه را قبول داشته، اما نسبت به مصداق آن تردید دارند، چه تکلیفی در برابر او خواهند داشت؟

 

اگر معتقد باشیم که هر فقیهی که شخص ولی فقیه را قبول ندارد بتواند آزادانه به سرپیچی از فرامین حکومتی بپردازد، لازمه اش بروز هرج و مرج و از بین رفتن نظم عمومی است؛ چون هر فقیهی که حاکم است، ممکن است فقیهان مخالفی هم در برابر او وجود داشته باشد.

 

به نظر می رسد که ساز و کار در نظر گرفته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ظرفیت آن را دارد که اگر فقیه یا فقیهانی نسبت به برخی موضوعات، اعتراض داشته باشند، بتوانند آن را از راه قانونی پیگیری کرده و درخواست خود را مطالبه کنند.

 

 

[1] خامنه ای، سید علی، اجوبة الإستفتائات، ج 1، ص 23، مسئله 64، دار النبإ للنشر و التوزیع، 1415 هـ ق.

[2] البته باید دانست که اصل ولایت فقیه در معنای محدودتر آن مورد پذیرش اکثریت قریب به اتفاق فقهای شیعه بوده و گفت و گوها تنها در مقدار گستره آن است.

 
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    774760 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    747784 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    668905 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    653383 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    645455 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    592177 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    578785 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    562520 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    562432 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    557011 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...