جستجوی پیشرفته
بازدید
14620
آخرین بروزرسانی: 1399/09/01
 
کد سایت fa98833 کد بایگانی 115213 نمایه تفاوت معنا در نوع منفی ساختن فعل ماضی استمراری
طبقه بندی موضوعی صرف و نحو
خلاصه پرسش
طریقه‌ی ساختن ماضی استمراری و ماضی بعید در زبان عربی چیست؟ و «ما کان یذهب» با «کان لا یذهب» از نظر معنا چه فرقی دارند؟
پرسش
«ما کان یذهب» با «کان لا یذهب» از نظر معنا چه فرقی دارند؟
پاسخ اجمالی

در زبان عربی برای ساختن فعل ماضی استمراری، فعل ناقصه «کان» و برخی از نظایر آن(مانند اصبح، اضحی، مادام و...) آن‌را به ابتدای فعل مضارع اضافه می‌کنند و از ترکیب این دو فعل، «ماضی استمراری» تولید می‌شود. به عنوان نمونه گفته می‌شود: «کان یضحک»؛ یعنی به صورت مستمر در حال خندیدن بود.

 همان‌گونه که از ترکیب فعل «کان» و مشتقات آن با فعل ماضی، «ماضی بعید» ساخته می‌شود که در موارد فراوانی، حرف «قد» قبل از فعل دوم آورده می‌شود. به عنوان نمونه گفته می‌شود: «کنت قد ذهبت الی الحج» من در زمان‌های دور به حج مشرف شده بودم.

در ادامه باید گفت که برای منفی‌کردن «ماضی استمراری» دو راه وجود دارد:

الف) منفی‌ساختن بخش دوم، یعنی «فعل مضارع». (ما کان یضحک)

ب) منفی‌ساختن بخش اول عبارت، یعنی «کان». (کان لا یضحک)

با این‌که در هر دو حالت بالا، فعل ماضی استمراری منفی به دست می‌آید، ولی اندک تفاوتی در معنای این دو حالت وجود دارد:

عبارت «ما کان یضحک»، به معنای نفی حدوث کاری در زمانی معین است. این خبر به کسی داده می‌شود که تصور می‌کند این کار انجام شده است.

اما عبارت «کان لا یضحک» به معنای اثبات عدم انجام کاری در زمان مشخص است.

خدای متعال در قرآن می‌فرماید «وَ ما کُنْتَ تَرْجُوا أَنْ یُلْقى‏ إِلَیْکَ الْکِتابُ».[1] در این آیه با توجه به این‌که بخش اول فعل ماضی استمراری، منفی شده، معنا این می‌شود که پیامبر اسلام(ص) پیش از نزول وحی، حتی گمان آن‌را نمی‌برد که بر او وحی نازل شود و چنین امیدی در او وجود نداشت.

 اما در آیه‌ی دیگر که می‌فرماید: «إِنَّهُمْ کانُوا لا یَرْجُونَ حِساباً»؛[2] و بخش دوم آن منفی شده است، معنایش آن خواهد بود که کافران اصرار بر ناامیدی از وقوع قیامت داشتند؛ یعنی آنان توجه به مسئله‌ی آخرت داشتند، ولی آن‌را انکار می‌کردند و به آن باور نداشتند.

به عبارت دیگر، در نوع اوّل غفلت از اصل موضوع وجود دارد، ولی در نوع دوم اصرار و عمد وجود دارد. از جهتی دیگر، در نوع دوم اشاره به این دارد که دأب و عادت افراد این‌گونه بوده است؛ برخلاف نوع اوّل.[3]

 


[1]. قصص، 86.

[2]. نبأ، 27.

[3]. نهر، هادی، النحو التطبیقی وفقا لمقررات النحو العربی فی المعاهد و الجامعات العربیه، ج 1، ص 187 – 188، اربد اردن، عالم الکتب الحدیث، چاپ اول.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...