23842
پدر و مادر از مهم‌ترین افرادی هستند که بر گردن انسان‌ها حق داشته و در تمام مکاتب الهی و به ویژه دین مقدس اسلام بر احترام به والدین و مراقبت از آنان تأکید شده و توصیه شده که جز در مواردی مانند شرک به خدا و رفتارهای گناه‌آلود تلاش در جلب رضایت آنان شود. در همین راستا صرف نظر از احترام، نباید کورکورانه هرچه که پدر و مادر به آن اعتقاد دارند را پذیرفت، بلکه هر انسانی موظف است تا حق و حقیقت را تشخیص دهد.
«والدین» که در زبان فارسی به معنای «پدر و مادر» است، در فرهنگ قرآن جایگاهی بسیار خاص و ویژه دارند، به گونه‌ای که خدای متعال،پس از دستور به عبادت خود و امر به توحید در عبادت، تأکید فراوانی بر رعایت حقوق والدین و نیکی و احسان به آنان کرده و آن‌را از واجبات شمرده است. این مسئله،در قرآن کریم آن‌چنان اهمیت دارد که حتی رفتاری مانند «اف» گفتن به آنها نیز نکوهش شده است. علاوه بر این تأکید‌ها، قرآن با بیان رفتار اولیا و انبیای الاهی به والدین خود، به گونه‌ای دیگری به اهمیت این مطلب تأکید نموده است؛ به عنوان نمونه در سورۀ مریم، ضمن بیان فضایلی كه در وجود حضرت یحیی(ع) به ودیعه نهاده، او را نیكوكار به والدینش نیز خوانده است. از آن‌سو، رعایت نکردن این واجب، علاوه بر مجازات اخروی - در صورت توبه نکردن- مجازات دنیایی؛ نظیر سلب توفیق در انجام عبادات و ترک گناهان، عدم استجابت دعا، شقاوت و بدبختی و ... را نیز به دنبال دارد.
در آموزه‌های دینی همان‌گونه که احترام به والدین در زمان زنده‌بودنشان بسیار سفارش شده، توصیه شده که این احترام و ادای وظیفه حتی بعد از مرگشان نیز ادامه یابد. باید بر سر قبر آنها حاضر شد و قرآن خواند و از خدا برایشان طلب آمرزش کرد، از طرف آنان صدقه داد، نمازهای قضا و دیگر عباداتشان را قضا کرد و ...
گفتنی است در فرهنگ قرآنی گاه علاوه بر پدران از اجداد انسان نیز تعبیر به «آباء» شده است.
