گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:قواعد عربی)
-
استغاثه به چه معنا است؟
20277 1395/04/23 لغت شناسیواژه استغاثه مصدر باب استفعال از ریشه غ ، و ، ث به معناى طلب نصرت و فریاد رس خواهى ، استمداد در حال شدت و محنت ، و کمک خواهى از خدا ، هنگام بلا و رنج و گرفتارى است. [ 1 ] نمونه اشکار استغاثه هنگام
-
آیات 79 تا 82 سوره کهف چگونه از هدف رفتارهای خضر(ع) که مورد اعتراض موسی(ع) قرار گرفته بود، پرده بر می‌دارد؟
28598 1395/04/09 تفسیرخداوند در قران کریم هنگامی که داستان ملاقات و همراهی حضرت موسی و خضر ع را مطرح می کند ، بیان می دارد که در ان همراهی سه کار عجیب سوراخ کردن کشتی ، کشتن نوجوان و تعمیر دیوار - از جناب خضر سرزده است که
-
گاه در قرآن مجید، مؤمنان با صفاتی که مرکب از موصولات و صله آنها است، توصیف می‌شوند. آیا می‌توان تصور کرد که اشخاصی دارای این صفات نبوده، اما مؤمن باشند؟!
10722 1395/03/22 تفسیریکی از اقسام مبنیات [ 1 ] در علم نحو ، موصولات هستند که به دو قسم اسمی [ 2 ] و حرفی [ 3 ] تقسیم شده و هر دو نوع ان بخودی خود مبهم بوده و برای رفع ابهامشان نیاز به صله دارند ؛ یعنی جمله ای که انها را ت
-
فرق «سید» و «میر» چیست؟
45090 1395/03/16 لغت شناسیواژه میر گاه مخفف امیر است ، گاه مترادف با سید و گاه به معنای میرزا فردی که مادرش سید بوده و پدرش غیر سید است. لذا بسته به چگونگی استفاده از این واژه ، در هر مورد ، نوع ارتباطش با سید تغییر می کند. تر
-
تقسیمات اسم بر حسب دلالت بر تعداد افراد چیست و چرا برای واژگان جمع مذکر؛ مانند «علماء»، فعل مؤنث می‌آورند؟
13029 1395/02/04 صرف و نحواسم که یکی از سه نوع کلمه موجود در زبان عرب است ، به اعتبارات گوناگون دارای تقسیمات گوناگونی می باشد ؛ از جمله در علم صرف به اعتبار دلالت بر تعداد افراد ، بر سه قسم به شرح زیر تقسیم می گردد: 1. اسم م
-
اسماء مقصور، منقوص و صحیح الآخر را بیان کرده و توضیح دهید که دلیل وجود همزه در آخر برخی کلمات عربی؛ مانند: «اسماء» و «ماء» چیست؟
47406 1395/01/05 صرف و نحواسم که یکی از سه نوع کلمه موجود در زبان عرب است ، به اعتبارات گوناگون دارای تقسیمات متعدد می باشد ؛ از جمله در علم صرف ، اسم به اعتبار حرف اخر خود به پنج قسم زیر تقسیم می گردد: 1. اسم مقصور ؛ هر اسمى
-
فعل موجود در روایت «ابعث بعث النار من ولدک» با توجه به معنای حدیث، فعل امر مخاطب است و یا مضارع متکلم؟! متعدی است و یا لازم؟
13926 1395/01/03 تفسیراین حدیث از طرق مختلف با دو متن وارد شده است: الف. با کلمه من ولدک : یا ادم ابعث بعث النار من ولدک . [ 1 ] ب. بدون کلمه من ولدک : یا ادم ابعث بعث النار . [ 2 ] مترجمان فارسی واژه ابعث را به هر دو
-
کلمه «انوار» در «بحار الأنوار» و «عبقات الأنوار» جمع نُور است، یا جمع نَور؟
13795 1394/12/26 لغت شناسیهم جمع نور و هم جمع نور ، انوار می باشد. نور به معنای روشنایی است که ضد ظلمت و تاریکی بوده [ 1 ] و نور به معنای شکوفه یا گل سفید رنگ می باشد. [ 2 ] بر این اساس ، به کار بردن واژه انوار برای هردو به
-
معرب و مبنی چیست و اگر حروف مبنی هستند؛ چرا گاهی حرکت آخرشان تغییر می‌کند؟
42782 1394/12/24 صرف و نحوانسان برای رساندن مقصود خود ، الفاظی را کنار هم قرار داده و تشکیل کلام می دهد که نقش هر کلمه در کلام می تواند متفاوت باشد و این تفاوتهای موجود در جایگاه کلمه ، گاه با تغییر حرکات و حروف مشخص می شود که
-
چرا خداوند برخی وعده‌های خود را با عبارتی تردید‌آمیز و با از استفاده از «لعلّ» به معنای «شاید» بیان می‌کند؟
18289 1394/11/06 تفسیرلعل از حروف مشبهه بالفعل است که خصوصیات لفظى ان نصب به اسم و رفع به خبر و خصوصیات معنوى ان عبارت از معناى ترجى و امید داشتن است. [ 1 ] لعل اگر در کلام انسان واقع شود معنایش روشن است ؛ چون انسان از
-
معنای واژه «قیله» در آیه «وَ قیلِه یا رَبِّ إِنَّ هؤُلاءِ قَوْمٌ لا یُؤْمِنُون» چیست و از لحاظ ادبیات عرب در چه جایگاهی قرار دارد؟
9832 1394/10/26 تفسیراین ایه بیانگر شکایت پیامبر اکرم ص از ایمان نیاوردن مخاطبانش می باشد و با توجه به ارتباط ایه شریفه با ایات پیشین ، ترجمه چند ایه قبل نیز بایسته است. و تبارک الذی له ملک السماوات و الارض و ما بینهما
-
چرا در مواردی مانند حدیث «فإنّهم حجّتی علیکم» اسم از لحاظ مفرد و جمع با خبرش مطابقت ندارد؟
9858 1394/10/21 صرف و نحودر فرازی از توقیع امام مهدی عج در حدیث حوادث الواقعه ، چنین امده است: فانهم حجتی علیکم و انا حجه الله علیهم . [ 1 ] از نظر ادبی ان از حروف مشبهه بالفعل ، ضمیر جمع هم اسم ان و حجتی مضاف و مضاف الیه خ
-
چرا قرآن در اعلام مدت زمان رسالت 950 ساله حضرت نوح(ع) فرمود: 1000 سال جز 50 سال؟!
25242 1394/10/03 تفسیرقران کریم در زمینه مدت رسالت حضرت نوح ع می‌فرماید: و لقد ارسلنا نوحا الى قومه فلبث فیهم الف سنه الا خمسین عاما فاخذهم الطوفان و هم ظالمون ؛ و ما نوح را به سوى قومش فرستادیم و او را در میان انان هزار
-
در آیه دهم سوره منافقون، با آنکه دو کلمه «فأصدقَ» و «أکنْ»، به هم عطف شده‌اند؛ چرا اعرابشان با هم متفاوت است؟
13179 1394/09/25 تفسیرخداوند متعال در ایاتی از سوره منافقون ، از مؤمنان می خواهد مراقب باشند تا مبادا اموال و اولادشان ، انان را از یاد خدا باز دارند. [ 1 ] سپس انان را به انفاق اموال خود در راه خدا تشویق کرده ، می فرماید
-
آیا یکی از اجداد پیامبر(ص) پرورش‌دهنده سگ‌ها بود که نام «کلاب» را بر او گذاشتند؟
16221 1394/09/25 گوناگوناگر چه یکی از معانی کلب در لغت به معنای حیوان پارس کننده سگ است ، [ 1 ] اما جمع ان ؛ یعنی کلاب به کسر کاف به معنای سگ نیست ، بلکه دارای معانی دیگری نیز است که در ذیل به برخی از انها اشاره می شود. 1.
-
معانی اصطلاحات «مولوی»، «مولانا»، «ماموستا»، «ملّا» و «آخوند» چیست؟
74883 1394/09/23 لغت شناسیدر زبان ها ، فرهنگ ها و فرقه های مختلف ، اصطلاحات و القاب متنوعی در نام گذاری اندیشمندان دینی به کار می رود که موارد مندرج در پرسش نیز بخشی از چنین القابی می باشد: 1. ماموستا: این کلمه ، واژه ای کردی
-
این‌که ظرف و جار و مجرور متعلق به چیزی می‌شود، معنایش چیست و چه چیزهایی می‌توانند متعلق آنها واقع شوند؟
69935 1394/09/04 صرف و نحوظرف و جار و مجرور ، [ 1 ] سبب ارتباط ماقبل خود به مابعدشان می شوند و به سبب این ارتباط ، از ماقبل شان رفع ابهام می کنند. به عبارت دیگر ؛ فلسفه وجود ظرف و جار و مجرور ، رفع ابهام از ماقبل شان به سبب ای
-
وزن مصادری که دلالت بر عدد و مقدار می‌کند را با مثال بیان نمایید؟
23962 1394/08/28 صرف و نحومصدر ، بر وزن مفعل ، از جهت صرفی اسم مکان و به معنای جایگاه و محل صدور فعل یا شبه فعل است. [ 1 ] و در اصطلاح ، بر چیزی که دلالت بر حالت یا کاری کند بدون دلالت بر زمان ، مصدر گفته می شود. [ 2 ] مصدر
-
در فراز قرآنی «قَالَتَا أَتَیْنَا طَائِعِینَ» با وجود آنکه فعلش مثنای مؤنث است(قالتا)، چرا حال مرتبط با آن به صورت جمع مذکر(طائعین) آمده است؟
26492 1394/08/23 تفسیرخداوند در ایه 11 سوره فصلت می فرماید: ثم استوى الى السما و هی دخان فقال لها و للارض ائتیا طوعا او کرها قالتا اتینا طائعین . [ 1 ] در این ایه ، خداوند اسمان و زمین را مورد خطاب قرار داده و با عبارت ائت
-
چرا در مواردی؛ مانند «أولو العلم» و «أولو الألباب»، مضاف‌الیه «أولو» در برخی موارد، مفرد و در موارد دیگر جمع است؟ آیا چنین تفاوتی قاعده‌مند بوده و به تفاوت در معنا نیز خواهد انجامید؟
19576 1394/08/16 تفسیراولو یکی از اسم های دائم الاضافه و یکی از ملحقات به جمع مذکر سالم است که همواره به اسم ظاهر اضافه می شود. این واژگان در حالت رفعی ؛ با واو ماقبل مضموم بوده و در حالت نصبی و جری ؛ با یا ماقبل مکسور می
-
در آیه «هَذَانِ خَصْمَانِ اخْتَصَمُوا فِی رَبِّهِمْ» چرا برای اسم تثنیه «خَصْمَانِ»، از فعل جمع «اخْتَصَمُوا» استفاده شده است؟
22404 1394/08/14 تفسیرصاحب کتاب اعراب القران و بیانه در این مورد می گوید: در این عبارت ، نخست از تثنیه خصمان استفاده شد ، سپس جمع اختصموا ؛ چون خصم در اصل مصدر است و گرچه بیشتر به صورت مفرد مذکر می اید ، اما جایز است به صو
-
منظور از روز «عبوس» و «قمطریر» چیست؟ و چرا ابرار و نیکان نیز از آن‌روز می‌ترسند؟!
20998 1394/07/25 تفسیرخدای متعال در بیان یکی از ویژگی‌های ابرار و نیکان ، از زبان خودشان می‌فرماید: انا نخاف من ربنا یوما عبوسا قمطریرا ؛ [ 1 ] ما از پروردگارمان می‌ترسیم از ان‌روز که عبوس و شدید است. عبوس از عبس ؛ یعنى
-
چرا در آیاتی از قرآن، اموال و پسران به عنوان پشتوانه‌ای از طرف پروردگار برای مردم اعلام شده و سخنی از دختران به میان نیامده است؟!
21634 1394/07/18 تفسیردر ایاتی از قران کریم ، بنون به عنوان نعمتی گوشزد می شود که از جانب خدا در اختیار بسیاری از مردم قرار داده شده است: و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا ؛ [ 1 ] و شما را با اموا
-
کلمه «قبل» و «بعد» اگر بعد از حروف جر درآیند، گاه مجرور بوده و گاه مجرور نیستند. دلیل این تفاوت چیست؟
36177 1394/07/05 صرف و نحوقبل و بعد از ظروف زمان و دائم الاضافه هستند. این دو واژه چهار حالت دارند ، در سه صورت معرب و در یک صورت مبنی بر ضم می شوند. [ 1 ] 1. مضاف الیه انها تصریح شده و در کلام وجود داشته باشد. در این صورت م
-
«إیّاک نعبد و إیّاک نستعین» اخبار از عبودیت و استعانت است و یا انشاء و درخواست آن؟
10176 1394/06/29 صرف و نحوجملات و سخنان ؛ گاهی حکایت از چیزی می کنند و از وجود یا فقدانش در خارج خبر می دهند که به ان جملات اخباری گفته می شود ؛ مانند این که گوینده ای می گوید: دیروز هوا افتابی بود . یا فردا هوا بارانی خواهد ب
-
معنای «تسویل» و «زینت دادن اعمال زشت توسط شیطان» چیست؟
33138 1394/06/16 لغت شناسیالف. معنای تسویل در قران واژه تسویل مصدر سول به معناى جلوه دادن چیزى است که نفس ادمى بر ان حریص است ، به گونه ای که زشتی هایش هم در نظر زیبا می شود. [ 1 ] سولت له نفسه کذا ، زینته له ؛ [ 2 ] نفس ا
-
واژه «شفاعت» در فرهنگ قرآن به چه معنا است؟
14592 1394/06/16 توسل، شفاعت، تبرک و ...واژه شفاعت در قران کریم با ترکیب های مختلف ؛ مانند الشفاعه ، شفاعه و شفاعتهم سیزده بار مورد استفاده قرار گرفته است. انچه در هر سیزده مورد تکرار ان در قران امده ، تنها به فتح شین است. همچنین حدود سی
-
چرا با آنکه لفظ «جن» و «انس» مذکرند، برخی فعل‌هایی که در قرآن به آنان اسناد داده می‌شود مؤنث است؟
10831 1394/06/15 صرف و نحوجن در مقابل انس استعمال می شود و به عموم جنیان و نوع انها اطلاق می گردد. [ 1 ] به عبارت دیگر ، جن به جماعتی از فرزندان جان که پدر تمام جنیان است ، اطلاق می شود ، [ 2 ] چنان که انس نیز اسم جنس است که ب
-
بین جرم خیانت و جاسوسی از نظر نسب اربعه چه رابطه‌ای برقرار است؟
11615 1394/06/14 احکام قضاییواژه شناسی جاسوس ، از ماده جس ، در لغت به معنای تفتیش و با خبر شدن و اطلاع پیدا کردن پنهانی از باطن اشیا و کارهای مردم ، همراه با دقت و ظرافت خاص است. [ 1 ] و غالبا نیز در شر و بدی استعمال می شود ؛ [
-
در فرهنگ قرآن واژه «تحت» با «اسفل» چه تفاوت دارد؟
8288 1394/06/03 تفسیر1. تحت به معنای زیر و پایین ، مقابل فوق یعنی بالا است. تحت از ظروف مکانیه است ، در مقابل فوق ؛ مانند تحت ارجلهم ، و ما تحت الثرى ، تحت اقدامنا ، تحت الشجره ، که در این موارد تحت به مکان پایین اطلاق
-
فرق بین «شطریت» و «شرطیت» چیست؟
10763 1394/05/17 لغت شناسیشطر ، اسم مفرد بر وزن فلس ، جمع ان اشطر و شطور است. [ 1 ] در لغت به معنای جز ، نصف ، وسط ، بعض ، جانب ، جهت و... می باشد ، ولی استعمالش در جز و نصف بیشتر است. [ 2 ] شرط نیز اسم مفرد بر وزن فلس که ج
-
واژه‌هایی که از ریشه «نسل» در تعابیر قرآنی وجود دارند، به چه معنا هستند؟
8749 1394/05/17 تفسیرنسل در لغت به معنای جدایی از چیزی است: نسل الوبر عن البعیر و القمیص عن الانسان ؛ کرک از شتر و پیراهن از انسان جدا شد. فرزند را از ان جهت نسل می گویند که از انسان جدا می شود. [ 1 ] برخی از مفسران نسل
-
آیا مقدم داشتن دختران بر پسران در آیه 49 سوره شوری، اشاره به نکته‌ای دارد؟
10044 1394/05/05 تفسیرخداوند در قران کریم در زمینه مشیت و قدرت مطلقه خود می فرماید: لله ملک السماوات و الارض یخلق ما یشا یهب لمن یشا اناثا و یهب لمن یشا الذکور ؛ مالکیت و حاکمیت اسمان ها و زمین از ان خدا است هر چه را بخواه
-
مای نافیه و لای نافیه چه تفاوتی با هم دارند؟
33427 1394/05/01 صرف و نحوفعل مضارع دارای چند ویژگی می باشد که عبارت اند از: 1. می تواند در زمان حال یا اینده استعمال شود. 2. مثبت است ؛ یعنی دلالت بر واقع شدن فعلی می کند نه واقع نشدن ان. 3. مرفوع است. 4. معنای ان خبری است و
-
چرا در آیه «یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ» و نیز سه آیه بعد از آن، کلماتی که با «نفس» مرتبطند، تماماً مؤنث‌اند؟
24409 1394/04/23 صرف و نحویا ایتها النفس المطمئنه ؛ ارجعی الى ربک راضیه مرضیه ؛ فادخلی فی عبادی ؛ و ادخلی جنتی . [ 1 ] همانگونه که در پرسش مطرح شد ، تمام کلمات مرتبط با واژگان نفس ، کلماتی مؤنث اند. ایتها ، المطمئنه ، ار
