گنجینه پاسخ ها(برچسب:ناسخ التواریخ)
-
«هرچه کنی به خود کنی/ گر همه نیک و بد کنی»
آیا این ضرب المثل، ریشه قرآنی و روایی دارد؟
32 1403/09/10 تفسیرضرب المثل مشهوری است که می‌گوید: هرچه کنی به خود کنی گر همه نیک و بد کنی جلال الدین رومی نیز همین معنا و مضمون را در نظر دارد که می‌گوید: این جهان کوه است و فعل ما ند
-
آیا روایتی وجود دارد که گفت‌وگوی جدی و شوخی با دیگران در مورد ارتباط‌های مشروع جنسی را حرام اعلام کند؟
100 1403/09/07 حدیثنخست باید گفت ؛ نگاه کلی اسلام ان است که روابط جنسی تنها در محدوده حلال انجام شود ، و در امور پیرامونی مرتبط با ان هم عفت کامل حفظ شود. امام صادق ع به نقل از پیامبر اسلام ص فرمود سوگند به ان‌که جانم د
-
آیا امام علی(ع) به مردان توصیه فرمود تا به هیچ وجه مطیع زنانشان نباشند، آنها را امین بر مالشان نداند و نگذارند که سرپرستی خانواده را بر عهده گیرند؟!
125 1403/09/06 حدیثبارها بر این واقعیت تاکید کردیم که از نظر اسلام ، زنان مقام و ارزش والایی دارند ، و مانند مردان امکان صعود به بالاترین درجات انسانی برای انها نیز فراهم است ؛ اما بی‌گمان مردان و زنان در توانایی‌های جس
-
واژه‌های «تکوین»،«احداث»،«ابداع»،«اختراع» و «خلق» چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
71 1403/09/05 اثبات وجود خدای تعالیدر مورد تفاوت معنایی واژه‌هایی ؛ مانند احداث و خلق ، برخی بر این باورند که این‌گونه الفاظ ، هم‌معنا و مترادف با یکدیگر بوده و تنها از باب تفنن در عبارت و یا یک‌نواخت نبودن سخن ، از واژه‌های گوناگون به
-
اگر صلوات و سلام بر پیامبران و امامان را به صورت مختصر(ص، ع، س و ...) بنگاریم، آیا مرتکب گناه شده‌ایم؟!
121 1403/09/04 حدیثدر ابتدای پاسخ باید به چند نکته اشاره کرد: قران کریم در ایه 56 سوره احزاب به مؤمنان توصیه فرمود تا بر پیامبر اکرم ص درود و صلوات بفرستند و احادیثی که در تفسیر این ایه امده ، ناظر به ان است که باید چن
-
آیا ادیان توحیدی، با نپذیرفتن نظریه تکامل به عنوان مبدأ پیدایش انسان، موجب بی‌اعتمادی بسیاری از علم‌گرایان به دین نمی‌شوند؟!
124 1403/09/03 --- مشابه ---هر علمی با معیارها و ملاک‌های خاص خود به بررسی موضوعات مرتبط می‌پردازد ، از جمله علوم تجربی از راه تجربه‌ها و ازمایش‌ها در مسیر کشف واقعیت گام برداشته و با طرح فرضیه‌ها و بررسی و تحقیق در موردشان ،
-
اسم فاعل و اسم مفعول در ادبیات عرب چگونه ساخته می‌شود؟ و آیا آنها مانند افعال عمل می‌کنند؟
201 1403/08/23 صرف و نحواسم فاعل و احکام ان: اسم فاعل ، اسمى است که ناظر به فاعل افعال است ، و ان یا از فعل ثلاثى مجرد ساخته می‌شود و یا از غیر ان. الف در صورتی که از فعل ثلاثى مجرد -با هر وزنی- ساخته شود ، صیغه مفرد ان هم
-
آیا توصیه به رفتار مسالمت‌آمیز با کفار، تنها ویژه سال‌های آغازین اسلام بود و بعدها نسخ شد؟!
224 1403/08/22 حدیثنخست باید گفت ؛ نسخ در علوم قرانی ، به این معنا است که ایاتی از قران کریم ، حکم موجود در ایات گذشته را لغو کند. به ایات ناظر به حکم جدید ، ایات ناسخ و به ایات ناظر به حکم لغو شده ، ایات منسوخ گفته
-
عامل در جمع مکسر و موارد مشابه و نیز ضمیرهای ارجاعی به آنها، چه زمانی مذکر و چه زمانی مؤنث‌اند؟
169 1403/08/21 صرف و نحونخست باید گفت ؛ جمع مکسر ، صرف نظر از جنسیتش ، یا مؤنث حقیقی است و یا میتوان ان‌را در حکم مؤنث در نظر گرفت. از طرفی هنگامی که فعلی به فاعلی نسبت داده می‌شود ، ان فعل و فاعل باید از چند جهت ، با هم م
-
«ثَلَاثَةُ أَشْیَاءَ یَحْتَاجُ النَّاسُ طُرّاً إِلَیْهَا الْأَمْنُ وَ الْعَدْلُ وَ الْخِصْب».
منظور امام صادق(ع) از «امنیت»، «عدالت» و «فراوانی» در این حدیث چیست؟
214 1403/08/20 حدیثامام صادق ع در فرازی از سخنانش که برخی شیعیان از ان با عنوان نثر الدرر و یا پراکندن درها یاد کرده‌اند ، به سه نیاز ضروری و ابتدائی تمام مردم جهان تصریح فرمود که به طور طبیعی حاکمان و مدیران هر جامعه
-
معاد جسمانی از باورهای اسلامی است؛ پس چرا امام علی(ع) در مناظره با جاثلیق، برزخ را جایگاه جسم بعد مرگ، و قیامت را جایگاه ابدی روح معرفی می‌کند؟
259 1403/08/19 حدیثتعدادی از منابع ، روایتی طولانی از گفت‌وگوی امام علی ع با یکی از رهبران مسیحی -که با عنوان جاثلیق شناخته می‌شد- را نقل کرده‌اند که در فرازی از ان امده است: جاثلیق از حضرتشان پرسید ، ایا بهشت در دنیا ا
-
در ادبیات عربی، اسم مصغر چیست و چگونه ساخته می‌شود؟
196 1403/08/16 صرف و نحومیدانیم که در زبان فارسی ، برای اعلام کوچک‌بودن چیزهایی نظیر اتاق و بازار ، با استفاده از حروفی مانند ک و چه ، انها را تبدیل به اتاقک و بازارچه می‌کنیم. در زبان و ادبیات عرب نیز با انجام تغییراتی در
-
«عَیْبُکَ مَسْتُورٌ مَا أَسْعَدَکَ جَدُّک»؛(تا بخت با تو یار باشد، عیبت از دیده‌ها پنهان است).
آیا این سخن امام علی(ع)، تأثیر بخت و شانس در زندگی انسانها را تأیید می‌کند؟
216 1403/08/15 حدیثحکما معتقدند که شانس و بخت به معنای تحقق چیزی بدون علت ، از نظر عقلی محال است. اما در نهج البلاغه و تعدادی از منابع دیگر ، [ 1 ] سخنی از امام علی ع نقل شده است که برخی ان‌را تاییدی بر تاثیر بخت و شانس
-
چرا «توریه» که تفاوت چندانی با «دروغ» ندارد، در فقه اسلامی مجاز اعلام شده است؟!
328 1403/08/14 احکام اخلاقیمراد از سخن راست و دروغ تقریبا مشخص است ؛ اما در این میان ، نوع دیگری وجود دارد که در اصطلاح فقهی به ان توریه می‌گویند. توریه در لغت به معنای پنهان کردن معنای اصلی و ظاهر کردن معنای دیگری غیر از ان ا
-
ما در نماز و بعد از تشهد به پیامبر اسلام(ص) سلام می‌دهیم. آیا ایشان در تشهد به خودشان نیز سلام می‌‌دادند؟!
354 1403/08/13 تشهد و سلامشکل کلی نماز مسلمانان به همان صورتی است که پیامبر اکرم ص نماز می‌خواند ؛ یعنی ایشان در اذان و اقامه به نبوت خود شهادت می‌داد ؛ در تشهد نماز به عبودیت و رسالت خود گواهی می‌داد و در سلام اول نماز به خ
-
عبارت «رطب خورده منع رطب کی کند»، آیا ناظر به سخن و رفتاری از پیامبر اسلام(ص) است؟
359 1403/08/11 حدیثداستانی را بسیار شنیده و خوانده‌اید مبنی بر این‌که خانمی به حضور رسول خدا ص رسید و از مصرف افراطی خرما توسط فرزندش شکایت کرد و از حضرتشان خواست تا او را نصیحت کند ؛ اماپیامبر ص نصیحتش را به فردای ان
-
پیامبر(ص) فرمود: به دنبال هر غصّه‌ای، گشایشی خواهد بود، مگر غم اهل آتش که پایانی ندارد.
آیا از این روایت میتوان برداشت کرد که اگر روزی عذاب دوزخ هم پایان یابد؛ غم بهشتی نشدن همواره با دوزخیان خواهد ماند؟
301 1403/08/08 حدیثپرسش ، ناظر به این روایت پیامبر اکرم ص است که به امام علی ع فرمود: یا علی ! هیچ خانه‌‌ای نیست که شادمانی و سروری در ان باشد مگر ان‌که غم و اندوهی در پی ان خواهد امد. و نیز هیچ غم و اندوهی نیست ، مگر
-
منظور از «منا اهل البیت» در روایات چیست؟ و چگونه میتوان بخشی از اهل بیت شد؟
305 1403/08/07 حدیثاهلبیت ع به دلیل برخورداری از علم و استقامت در راه بندگی خدای تعالی ، به بالاترین مقامات معنوی و انسانی دست یافتند ؛ از این‌رو واژه اهل‌بیت از مقدس‌ترین واژه‌ها در متون دینی است که در ادبیات قرانی ،
-
بر اساس روایتی، خداوند هیچ‌گاه توبه بدعت‌گذاران را نمی‌پذیرد! چرا؟! مگر درِ توبه به روی همه بندگان باز نیست؟!
262 1403/08/06 حدیثقال رسول الله ص: ابى الله لصاحب البدعه بالتوبه. قیل: یا رسول الله ! کیف ذاک ؟ ! قال:انه قد اشرب قلبه حبها ؛ [ 1 ] پیامبر خدا ص فرمود: خداوند از پذیرش توبه بدعت‌گذار خودداری می‌کند ! از حضرتشان دلیل ا
-
چرا معاویه بعد از آن که دست برتر را در نبرد با امام حسن(ع) به دست آورد، حضرتشان را به شهادت نرساند؟! پیشنهاد صلح از طرف امام حسن(ع) مطرح شد یا معاویه؟
264 1403/08/05 حدیثبا تمام ضعفی که کوفیان در سال پایانی حکومت امام علی ع و به دنبال ان در ابتدای حکومت امام حسن ع داشتند ؛ اما این‌گونه نبود که سپاه عراق کاملا متلاشی شده باشد و در پی ان معاویه بتواند به سادگی و با جنگ
-
چه اسم‌هایی همواره باید به اسم دیگر اضافه شوند؛ یعنی دائم الاضافه هستند؟
277 1403/08/02 صرف و نحواسمهای دائم الاضافه در ادبیات عرب ، به اسم‌هایی گفته می‌شود که هیچ‌گاه به تنهایی و بدون اضافه به اسم دیگر ، کاربرد ندارند و تنها زمانی میتوان معنای کاملی را از ان برداشت کرد که به اسم دیگری اضافه ش
-
قرآن کریم بارها خداوند را منزه از آن دانست که به وصف آید! پس چرا امام علی(ع) در خطبه‌های خداشناسی خود، به توصیف خدا پرداخته است؟!
268 1403/08/01 تفسیرایاتی مانند: سبحان الله عما یصفون ، سبحان ربک رب العزه عما یصفون که خداوند را پاک و منزه از ان می‌دانند که به وصف دراید ، ناظر به منزه بودن پروردگار از ویژگی‌هایی است که مشرکان ، کفار ، گمراهان و ...
-
آیا عبارت «لا ادری نصف العلم» روایت است و یا ریشه در روایات دارد؟
270 1403/07/30 حدیثلا ادری نصف العلم به معنای گفتن نمیدانم نیمی از دانایی است ، عبارت مشهوری است که فراوان در متون دینی مشاهده می‌شود ؛ اما با جست‌وجویی که داشتیم ، متن دقیق این عبارت را به نقل از معصوم ع در منابع معت
-
معنای واژه پرکاربرد «فریقین» در متون دینی چیست؟
210 1403/07/29 تفسیرفریقین تثنیه فریق از ریشه فرق به معنای قطعه جدا شده است: و الفرق: القطعه المنفصله ، و منه: الفرقه للجماعه المتفرده من الناس ؛ فریق به معنای تکه جدا شده است. و در همین راستا ، واژه فرقه به معنای گروه
-
«لا رأی لمن لا یطاع». این سخن از کیست و معنایش چیست؟!
246 1403/07/28 حدیثلا رای لمن لا یطاع ؛ [ 1 ] کسى که دستورش اجرا نشود ، گویا اندیشه‌ای ندارد . این اصطلاح و یا ضرب المثل بدین معنا است که یک اندیشه و یک طرح و برنامه تنها زمانی مفید و اثرگذار خواهد بود که به مرحله ا
-
افعال متصرف و غیر متصرف چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
184 1403/07/25 صرف و نحوبه هر فعلی که توانایی ان‌را داشته باشد تا در تمام چهارده صیغه فعل‌های ماضی ، مضارع و امر کاربرد داشته باشد ، فعل متصرف گفته می‌شود. و هر فعلی که این‌گونه نباشد ؛ بلکه تنها در یک یا چند صیغه ، کاربرد
-
دوزخیان برای جبران گذشته، آرزوی بازگشت به دنیا را دارند؛ اما آیا بهشتیان هم برای بندگی بیشتر و بهتر آرزوی چنین برگشتی را خواهند داشت؟!
307 1403/07/24 حدیثارزوی دوزخیان برای برگشت به دنیا ، موضوعی است که قران کریم به ان تصریح دارد و تاکید می‌کند که چنین چیزی برای انان امکان‌پذیر نیست: و لو ترى اذ وقفوا على النار فقالوا یا لیتنا نرد و لا نکذب بایات رب
-
آیا شیطان، مکان مشخصی دارد و جایی را اشغال می‌کند؟
408 1403/07/23 حدیثدر پاسخ به پرسش مطرح شده ، نخست نکاتی را متذکر می‌شویم. فناوری جدید ، بسیاری از چیزهایی را که تصور انها در گذشته بسیار مشکل و یا ناممکن بود حل کرده است. به عنوان نمونه ، امروزه مشاهده می‌کنیم که بشر ب
-
بر اساس روایتی نوشیدن آبی که سوره قدر بر آن خوانده شده، منجر به نورانی‌شدن چشم انسان می‌شود. آیا مراد، بهبود درد و ضعف چشم است، یا امری معنوی و فرامادی؟!
309 1403/07/22 حدیثانچه در پرسش امده را میتوان در برخی روایات یافت که بدون بررسی سندی ، به برخی از انها اشاره می‌کنیم: امام صادق ع فرمود: من کتبها و شرب محوها وهباللهله نورا فی بصره ، و نورا فی قلبه ، و نزع الغل من ق
-
برهان مناط کثرت را چگونه تبیین می‌کنید؟
228 1403/07/21 صفات واجبیکی از براهین توحید و اثبات یگانگی خدا ، برهان مناط کثرت است بدین ترتیب که ملاک کثرت و عدم وحدت واجب الوجود ، یا عرضی بودن ، و یا ذاتی بودن است ؛ و از ان‌جا که هیچ‌‌کدام ممکن نیست ؛ لذا وحدت اثبات م
-
جاثلیق چه شخصیتی بود که با چند امام گفت‌وگوهای علمی داشت؟
250 1403/07/18 بیشتر بدانیدجاثلیق که در متون دینی و در برخی روایات از او یاد شده ، نام فرد خاصی نیست ؛ بلکه عنوان و یکی از درجات و رتبه‌های روحانون مسیحی است. اما این‌که جاثلیق در کدامین رتبه قرار دارد ، لغت‌شناسان این‌گونه گفت
-
آیا بعد از جریان دوات و قلم، پیامبر اسلام(ص) هنگام احتضار و در جلسه‌ای محرمانه با امام علی(ع)، سلمان، ابوذر و مقداد به خلافت ائمه(ع) تصریح کرد؟
351 1403/07/17 حدیثاینکه برخی مانع نگارش وصیت رسول الله ص در اواخر عمر حضرتشان شده‌اند ، موضوعی است که فریقین ان‌را پذیرفته‌اند. امام بخاری در صحیح خود که از معتبرترین منابع حدیث اهل‌سنت به شمار می‌اید ، از ابن عباس چن
-
آیا از کلمه «ازکی» در آیه 30 سوره نور، میتوان برداشت کرد که حجاب مستحب است، نه واجب؟!
372 1403/07/15 تفسیرخدای متعال در ایه 30 سوره نور ، در مسئله نگاه به نامحرم ، خطاب به پیامبر اسلام ص می‌فرماید: به مردان باایمان بگو چشم‌های خود را از نگاه به زنان نامحرم بازدارند ، و مراقب رفتارهای جنسی خود باشند. این ب
-
آیا تمام پیامبران، انسان‌های کامل بودند؟
321 1403/07/14 تفسیرانسان به عنوان خلیفه خداوند می‌تواند خود را به منبع قدرت و توانایی نزدیک کند و اراده او کاملا خدایی شده و جلوه‌‌ای از قدرت بی‌نهایت الهی شود. بر این اساس ، انسانی که بیش از سایر انسانها به کمال نزدی
-
آیا امام صادق(ع) خطاب به شیعه شرابخواری که با مشاهده حضرتشان روی خود را برگرداند فرمودند:«حتی در حال گناه هم رو از ما برنگردانید»!؟
359 1403/07/11 حدیثدر برخی سخنرانی‌ها به ماجرایی اشاره می‌شود که طی ان ، امام صادق ع خطاب به یکی از شیعیان خود که در حال شرابخواری بود و با دیدن حضرتشان از خجالت روبرگرداند ، فرمود: اگر گناه هم انجام می‌‌دهید ، اما رو
