گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:لغت شناسی)
-
با گذشتن بیش از یک هزاره از زمان نزول قرآن و نیز با توجه به معیارهای دانش اصول فقه در مباحث الفاظ از یک طرف و اختلاف موجود در لغتشناسان از طرف دیگر، آیا میتوان به معانی حقیقی یا مجازی کلمات قرآن دست یافت؟
4879 1395/10/05 علوم قرآنیدر ارتباط با معانی حقیقی الفاظ قران ، و یا درباره ی مراد جدی خداوند از این واژه ها - با توجه به این که ممکن است معانی الفاظ در گذر زمان دچار تحول و دگرگونی شوند - باید گفت: 1. ملاک در حجیت الفاظ ، ظه
-
در عباراتی مانند «لا جناح علیکم»، آیا «جناح» به معنای «اثم» و «گناه» است؟
11944 1395/09/07 لغت شناسیاثم ؛ به معنای گناه است و مراد از ان ، انجام کاری است که حلال نیست. [ 1 ] جناح نیز به معنای گناه است. [ 2 ] و در کتاب های لغت با همان لفظ اثم معنا شده است: الجناح: الاثم . [ 3 ] این گونه لغات مشا
-
آیا نام معاویه با عوعوی سگ ارتباطی دارد و هرکه این نام را دارد، دارای صفت زشتی است؟
15242 1395/08/27 لغت شناسیمعاویه باب مفاعله از ریشه عوی می باشد. در کتب لغت معانی مختلفی برای ان بیان شده است ؛ مانند عاوى و معاواه [ عوی ] الکلاب ؛ سگ ها را به صدا دراورد. [ 1 ] عوی ؛ سگى که بسیار زوزه می کشد. [ 2 ] عوا و
-
معنای «مجتبی» و «اجتباء» چیست؟
25609 1395/08/12 امام حسن مجتبی عواژه مجتبی ، برگرفته از ریشه جبی است. معنای اصلی جبی جمع کردن و جمع شدن است ؛ مانند جمع شدن اب در حوض. [ 1 ] وقتی این کلمه به باب افتعال برده شود ، مصدر ان اجتبا می شود ، و به معنای جمع کردن با انتخاب
-
معنای «واویلا» و «واویلتا» که در عزاداریها مورد استفاده قرار میگیرد چیست؟
11245 1395/08/02 لغت شناسیواویلا ؛ صوت مرکب است و از قطعات وا + ویل + ا تشکیل شده است. این کلمه ، کلمه افسوسی است برگرفته از زبان عربی که در نوحه و ماتم استعمال می کنند. لفظ وا حرف ندبه است و ندبه به معنای نوحه ماتم و ویل به
-
فرق همزات شیطان با خطوات شیطان چیست؟!
28105 1395/05/31 تفسیر1. خدای متعال در ایه قل رب اعوذ بک من همزات الشیاطین ، [ 1 ] خطاب به پیامبرش می فرماید که از همزات و وسوسه هاى شیطان ها به خدا پناه ببر. همزات جمع همزه به معناى دفع و تحریک با شدت است ، همزات شیاطین
-
لفظ جلاله الله در اصل چه بوده و ال در آن کدامیک از اقسام ال است؟
14877 1395/05/16 لغت شناسیدر اشتقاق لفظ جلاله الله و نوع ال ان بین اندیشمندان علم ادب چهار دیدگاه وجود دارد: 1. اصل الله الاه بوده که ال تعریف بر ان داخل شد ، سپس همزه اش برای تخفیف [ 1 ] حذف گردید ، دو لام کنار هم اجتماع کرد
-
واژه «قرباناً» در آیه «فَلَوْ لا نَصَرَهُمُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْباناً» از نظر ادبی چه نقشی دارد؟ اگر حال باشد ذوالحال چیست؟
5992 1395/05/02 تفسیرپروردگار متعال در ایات متعددی از سوره احقاف به طور صریح و گاهی با کنایه به تهدید و توبیخ کفار قریش پرداخته ، از جمله در ایه: فلو لا نصرهم الذین اتخذوا من دون الله قربانا ؛ [ 1 ] می فرماید وقتی عذاب خد
-
بر اساس موازین ادبیات عرب، در چه مواردی «واو» عطف به معنای «او» عاطفه میآید؟
8679 1395/04/30 لغت شناسییکى از ادات حرفی که در ادبیات عرب پیرامون ان گفتگوهای فراوانی انجام شده ، حرف واو مفرده و تنها دارای یک حرف الفباست ، اما پانزده قسم و کارکرد برای ان شمرده اند. یکی از مهم ترین کارکردهای ان ، عطف است
-
استغاثه به چه معنا است؟
19215 1395/04/23 لغت شناسیواژه استغاثه مصدر باب استفعال از ریشه غ ، و ، ث به معناى طلب نصرت و فریاد رس خواهى ، استمداد در حال شدت و محنت ، و کمک خواهى از خدا ، هنگام بلا و رنج و گرفتارى است. [ 1 ] نمونه اشکار استغاثه هنگام
-
فرق «سید» و «میر» چیست؟
40601 1395/03/16 لغت شناسیواژه میر گاه مخفف امیر است ، گاه مترادف با سید و گاه به معنای میرزا فردی که مادرش سید بوده و پدرش غیر سید است. لذا بسته به چگونگی استفاده از این واژه ، در هر مورد ، نوع ارتباطش با سید تغییر می کند. تر
-
کلمه «انوار» در «بحار الأنوار» و «عبقات الأنوار» جمع نُور است، یا جمع نَور؟
12188 1394/12/26 لغت شناسیهم جمع نور و هم جمع نور ، انوار می باشد. نور به معنای روشنایی است که ضد ظلمت و تاریکی بوده [ 1 ] و نور به معنای شکوفه یا گل سفید رنگ می باشد. [ 2 ] بر این اساس ، به کار بردن واژه انوار برای هردو به
-
چرا خداوند برخی وعدههای خود را با عبارتی تردیدآمیز و با از استفاده از «لعلّ» به معنای «شاید» بیان میکند؟
16888 1394/11/06 تفسیرلعل از حروف مشبهه بالفعل است که خصوصیات لفظى ان نصب به اسم و رفع به خبر و خصوصیات معنوى ان عبارت از معناى ترجى و امید داشتن است. [ 1 ] لعل اگر در کلام انسان واقع شود معنایش روشن است ؛ چون انسان از
-
معنای واژه «قیله» در آیه «وَ قیلِه یا رَبِّ إِنَّ هؤُلاءِ قَوْمٌ لا یُؤْمِنُون» چیست و از لحاظ ادبیات عرب در چه جایگاهی قرار دارد؟
8958 1394/10/26 تفسیراین ایه بیانگر شکایت پیامبر اکرم ص از ایمان نیاوردن مخاطبانش می باشد و با توجه به ارتباط ایه شریفه با ایات پیشین ، ترجمه چند ایه قبل نیز بایسته است. و تبارک الذی له ملک السماوات و الارض و ما بینهما
-
آیا یکی از اجداد پیامبر(ص) پرورشدهنده سگها بود که نام «کلاب» را بر او گذاشتند؟
14849 1394/09/25 گوناگوناگر چه یکی از معانی کلب در لغت به معنای حیوان پارس کننده سگ است ، [ 1 ] اما جمع ان ؛ یعنی کلاب به کسر کاف به معنای سگ نیست ، بلکه دارای معانی دیگری نیز است که در ذیل به برخی از انها اشاره می شود. 1.
-
معانی اصطلاحات «مولوی»، «مولانا»، «ماموستا»، «ملّا» و «آخوند» چیست؟
65214 1394/09/23 لغت شناسیدر زبان ها ، فرهنگ ها و فرقه های مختلف ، اصطلاحات و القاب متنوعی در نام گذاری اندیشمندان دینی به کار می رود که موارد مندرج در پرسش نیز بخشی از چنین القابی می باشد: 1. ماموستا: این کلمه ، واژه ای کردی
-
چرا در مواردی؛ مانند «أولو العلم» و «أولو الألباب»، مضافالیه «أولو» در برخی موارد، مفرد و در موارد دیگر جمع است؟ آیا چنین تفاوتی قاعدهمند بوده و به تفاوت در معنا نیز خواهد انجامید؟
18896 1394/08/16 تفسیراولو یکی از اسم های دائم الاضافه و یکی از ملحقات به جمع مذکر سالم است که همواره به اسم ظاهر اضافه می شود. این واژگان در حالت رفعی ؛ با واو ماقبل مضموم بوده و در حالت نصبی و جری ؛ با یا ماقبل مکسور می
-
در آیه «هَذَانِ خَصْمَانِ اخْتَصَمُوا فِی رَبِّهِمْ» چرا برای اسم تثنیه «خَصْمَانِ»، از فعل جمع «اخْتَصَمُوا» استفاده شده است؟
21138 1394/08/14 تفسیرصاحب کتاب اعراب القران و بیانه در این مورد می گوید: در این عبارت ، نخست از تثنیه خصمان استفاده شد ، سپس جمع اختصموا ؛ چون خصم در اصل مصدر است و گرچه بیشتر به صورت مفرد مذکر می اید ، اما جایز است به صو
-
منظور از روز «عبوس» و «قمطریر» چیست؟ و چرا ابرار و نیکان نیز از آنروز میترسند؟!
20153 1394/07/25 تفسیرخدای متعال در بیان یکی از ویژگیهای ابرار و نیکان ، از زبان خودشان میفرماید: انا نخاف من ربنا یوما عبوسا قمطریرا ؛ [ 1 ] ما از پروردگارمان میترسیم از انروز که عبوس و شدید است. عبوس از عبس ؛ یعنى
-
چرا در آیاتی از قرآن، اموال و پسران به عنوان پشتوانهای از طرف پروردگار برای مردم اعلام شده و سخنی از دختران به میان نیامده است؟!
20806 1394/07/18 تفسیردر ایاتی از قران کریم ، بنون به عنوان نعمتی گوشزد می شود که از جانب خدا در اختیار بسیاری از مردم قرار داده شده است: و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا ؛ [ 1 ] و شما را با اموا
-
معنای «تسویل» و «زینت دادن اعمال زشت توسط شیطان» چیست؟
30732 1394/06/16 لغت شناسیالف. معنای تسویل در قران واژه تسویل مصدر سول به معناى جلوه دادن چیزى است که نفس ادمى بر ان حریص است ، به گونه ای که زشتی هایش هم در نظر زیبا می شود. [ 1 ] سولت له نفسه کذا ، زینته له ؛ [ 2 ] نفس ا
-
واژه «شفاعت» در فرهنگ قرآن به چه معنا است؟
13215 1394/06/16 توسل، شفاعت، تبرک و ...واژه شفاعت در قران کریم با ترکیب های مختلف ؛ مانند الشفاعه ، شفاعه و شفاعتهم سیزده بار مورد استفاده قرار گرفته است. انچه در هر سیزده مورد تکرار ان در قران امده ، تنها به فتح شین است. همچنین حدود سی
-
بین جرم خیانت و جاسوسی از نظر نسب اربعه چه رابطهای برقرار است؟
10923 1394/06/14 احکام قضاییواژه شناسی جاسوس ، از ماده جس ، در لغت به معنای تفتیش و با خبر شدن و اطلاع پیدا کردن پنهانی از باطن اشیا و کارهای مردم ، همراه با دقت و ظرافت خاص است. [ 1 ] و غالبا نیز در شر و بدی استعمال می شود ؛ [
-
در فرهنگ قرآن واژه «تحت» با «اسفل» چه تفاوت دارد؟
7409 1394/06/03 تفسیر1. تحت به معنای زیر و پایین ، مقابل فوق یعنی بالا است. تحت از ظروف مکانیه است ، در مقابل فوق ؛ مانند تحت ارجلهم ، و ما تحت الثرى ، تحت اقدامنا ، تحت الشجره ، که در این موارد تحت به مکان پایین اطلاق
-
فرق بین «شطریت» و «شرطیت» چیست؟
9665 1394/05/17 لغت شناسیشطر ، اسم مفرد بر وزن فلس ، جمع ان اشطر و شطور است. [ 1 ] در لغت به معنای جز ، نصف ، وسط ، بعض ، جانب ، جهت و... می باشد ، ولی استعمالش در جز و نصف بیشتر است. [ 2 ] شرط نیز اسم مفرد بر وزن فلس که ج
-
واژههایی که از ریشه «نسل» در تعابیر قرآنی وجود دارند، به چه معنا هستند؟
7974 1394/05/17 تفسیرنسل در لغت به معنای جدایی از چیزی است: نسل الوبر عن البعیر و القمیص عن الانسان ؛ کرک از شتر و پیراهن از انسان جدا شد. فرزند را از ان جهت نسل می گویند که از انسان جدا می شود. [ 1 ] برخی از مفسران نسل
-
آیا مقدم داشتن دختران بر پسران در آیه 49 سوره شوری، اشاره به نکتهای دارد؟
9244 1394/05/05 تفسیرخداوند در قران کریم در زمینه مشیت و قدرت مطلقه خود می فرماید: لله ملک السماوات و الارض یخلق ما یشا یهب لمن یشا اناثا و یهب لمن یشا الذکور ؛ مالکیت و حاکمیت اسمان ها و زمین از ان خدا است هر چه را بخواه
-
فرق میان «حرز»، «تعویذ» و «حجاب» چیست؟
61273 1394/04/15 لغت شناسی1. حرز ، مفرد احراز و در لغت ؛ به معنای پناهگاه ، جاى محکم و استوار ، و هر چیزی که انسان را حفظ کند و انسان در ان پناه گیرد امده است. حرز در اصطلاح ، به دعاهایى گفته می شود که خواندن یا نوشتن و همراه
-
«جن» و هر واژگانی که برگرفته از ریشه «جنن» است، معنایشان چیست و چه تفاوتی با واژگانهایی دارد که از ریشه «غشی» استخراج شده اند؟
10449 1394/04/08 لغت شناسیاین دو ریشه ، در اصل معنای پوشش و پوشیده بودن با هم اشتراک دارند ، اما در نحوه و نوع پوشش اختلاف دارند. ریشه جن هم درباره پوشش های ملاصق چسبیده و هم غیر ملاصق غیر چسبیده به کار می رود ، ولی ریشه غشی ف
-
واژگانهای زیرمجموعه «تَوَلَّی» و «وَلَّی» در قرآن به چه معنا هستند؟ دوستی و محبّت و یا دوری و تنفّر؟!
14894 1394/04/07 تفسیربسیاری از کلمات می توانند معانی گوناگونی داشته باشند و این اصل را می توان در تمام زبان ها مشاهده کرد. در همین راستا ، برخی از افعال در زبان عربی ، در شرایط گوناگون ، معانی مختلفی دارند ؛ مثلا کلمه اشت
-
در دعای عهد، اعراب کلمه «مستشهدین»؛ به کسر هاء صحیح است یا به فتح آن؟ و معنای این کلمه با فرض کسر هاء و فتح آن چیست؟
14130 1394/02/07 درایه الحدیثدر بخشی از دعای عهد چنین امده است: اللهم اجعلنی من ... المستشهدین بین یدیه ؛ [ 1 ] یعنی خدایا ! من را از کسانی قرار ده که در برابر او امام زمان به شهادت می رسند. تلفظ کلمه مستشهدین به فتح ها صحیح اس
-
تحلیل نحوی «یا ایها الذین آمنوا» چیست و چرا علیرغم غایب بودن فعل، در فارسی آنرا به صورت مخاطب ترجمه میکنند.(ای کسانی که ایمان آوردید)؟
59230 1394/02/06 اسلام و ایمانعباراتی ؛ مانند یا ایها الذین ، یا ایها الناس و... ، که با حروف ندا اغاز می شوند جملاتی نداییه هستند که در فرض سؤال ، یا از ادات ندا و ای منادای نکره مقصوده است که ظاهرش مبنی بر ضم است ، ولی محلا من
-
منظور از مرصاد در آیات قرآن چیست؟
64840 1394/01/31 تفسیرمرصاد از ماده رصد بوده و رصد به معناى امادگى براى مراقبت از چیزى است. [ 1 ] مرصاد اسم مکان است به معناى جایگاهى که در ان کمین می کنند ؛ یعنی کمین گاه. بعضى نیز گفته اند مرصاد صیغه مبالغه است ، به مع
-
واژه «ظهور» در قرآن و نیز در عبارات عربی به چه معناست؟
14387 1394/01/23 لغت شناسیظهور از ماده ظهر و بر وزن فعول است که این وزن هم در اوزان مصادر ثلاثی مجرد استعمال شده ؛ مانند خروج ، جلوس و... ، و هم در اوزان جمع مکسر ؛ مانند شموس که جمع شمس و فلوس که جمع فلس است. حال اگر ظهور مص
-
فرق بین «سکرات موت» با «احتضار» چیست؟
29817 1394/01/22 حقانیت مرگواژه احتضار از باب افتعال و از ریشه حضر به معنای حاضر شدن است. برخی گفته اند به این دلیل که مرگ و فرشتگان قبض روح برای شخص حاضر می شوند ، به این حالت ، حالت احتضار می گویند. [ 1 ] به کسی که چنین حالتی