گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:صرف و نحو)
-
«علو»، «تعالی» و «استعلاء» چه تفاوتی با هم دارند؟
10159 1397/10/30 --- مشابه ---اصل ماده علو به معنای بالا و والا بودن است ؛ چه در امور مادی و چه در امور معنوی. [ 1 ] علا یعلو ماضی و مضارع ثلاثی مجرد از این ریشه هستند که معنایش ان است که برتر و والا شد و یا می شود. عالی اسم ف
-
«ابدال» در دانش صرف به چه معنا است و به عنوان نمونه، چرا در واژه «تکلان» که از ریشه «وکل» است، تاء جایگزین واو شده است؟
15466 1397/10/02 لغت شناسییکی از مسائل ادبیات زبان عربی که در علم صرف مورد بحث قرار می گیرد ، مسئله ابدال است. ابدال به معنای تبدیل یک حرف به حرف دیگر است. البته این مسئله اختصاص به زبان عربی نداشته و در زبان فارسی نیز وجود دا
-
چرا در آیات قرآن کریم برای ارجاع به کلمه «انعام»، گاهی ضمیر مذکّر و در موارد دیگر، ضمیر مؤنث به کار گرفته می‌شود؟
9322 1397/05/25 تفسیردر ارتباط با این پرسش باید گفت ؛ به عنوان نمونه در دو ایه و ان لکم فی الانعام لعبره نسقیکم مما فی بطونه [ 1 ] و و ان لکم فی الانعام لعبره نسقیکم مما فی بطونها ، [ 2 ] ضمیری در دو عبارت بطونه و بطونها
-
امیرالمؤمنین علی(ع) پیرامون تعریف اسم و فعل و حرف چه فرموده است؟
8063 1397/05/18 حدیث1. در مورد پرسش مطرح شده نقل شده است که ؛ وقتی ابو الاسود دوئلى پیش امیرالمؤمنین علی ع امد ، ان حضرت کاغذی را به او داد که در ان چنین نوشته بودند: بسم الله الرحمن الرحیم ، کلام سه قسم است: اسم و فعل و
-
باب تفعیل از ریشه صدق(تصدیق، مصدّق، صدّق)، آیا متعدی بنفسه است و یا باید با حروف جرّ متعدی شود؟
7188 1397/04/12 صرف و نحوواژه صدق از ریشه صدق ، به باب تفعیل رفته و متعدی بنفسه [ 1 ] شده است. بنابر این ، مفعول این فعل طبیعتا در ایاتی چون و صدق المرسلین [ 2 ] باید بدون حرف جر و به صورت منصوب اورده شود ؛ اما ایاتی نظیر و ص
-
در آیه 8 سوره مبارکه ملک، ضمیر موجود در «خزنتها» به چه چیزی برمی‌گردد؟ آیا ممکن است به فوج برگردد؟
6303 1397/03/22 تفسیرخدای متعال در قران کریم و در توصیف حالات جهنم می فرماید: تکاد تمیز من الغیظ کلما القی فیها فوج سالهم خزنتها ا لم یاتکم نذیر ؛ [ 1 ] نزدیک است که از شدت خشم متلاشى شود هرگاه گروهى در ان افکنده شوند نگ
-
تعداد و ویژگی‌های «افعال مقاربه» را بیان کنید؟
17623 1397/02/31 صرف و نحوافعال مقاربه - در علم نحو - نامی است برای دسته‌ای از افعال که دلالت بر نزدیکی وقوع رخداد دارند. البته نامگذاری تمام این افعال به افعال مقاربه از باب تغلیب است ؛ زیرا فقط برخی از انها دلالت بر نزدیکی
-
تعداد و ویژگی‌های «افعال قلوب» را بیان کنید؟
25703 1397/02/28 صرف و نحویکی از نواسخ مبتدا و خبر که سبب تغییر معنایی و اعرابی انها می شوند ، افعال قلوب می باشد. دلیل نامگذاری این افعال به افعال قلوب این است که معنای انها قائم به قلب تغییر است ؛ یعنی این افعال با تغییر و ا
-
مراد از «تنافر»، «غرابت» و «مخالفت قیاس لغوی» در علم فصاحت و بلاغت چیست؟
14530 1397/02/26 صرف و نحوعلم بلاغت به سه بخش معانی ، بیان و بدیع تقسیم می گردد. یکی از مواردی که در بخش معانی مورد بررسی قرار می گیرد ، فصاحت کلمه است. کلمه فصیح کلمه ای است که دارای تنافر ، غرابت و مخالفت با قیاس لغوی نبا
-
راه تشخیص اسم جامد از اسم مشتق چیست؟
28379 1397/02/25 صرف و نحودر دانش صرف ، اسم مشتق چنین تعریف شده است: اسمی که دلالت بر یک حدث معنایی قائم به غیر به همراه صاحب ان حدث داشته باشد ، و از فعل گرفته شده باشد . اسم جامد نیز این گونه تعریف می شود: اسمی که بر ذات یا
-
تعداد و ویژگی‌های «افعال ناقصه» را بیان کنید؟
1502 1397/02/18 صرف و نحوفعل ناقص به فعلی گفته می‌شود که فی نفسه دلالتش تام نبوده و نیازمند جزئی است که دلالت ان‌را تمام نماید. [ 1 ] از نگاهی دیگر ، فعل ناقص فعلی است که برای تقریر فاعل [ 2 ] بر صفتی وضع شده است. [ 3 ] ب
-
چند فعل مدح و ذمّ وجود دارد و ویژگی آنها چیست؟
1054 1397/01/29 صرف و نحوافعال مدح و ذم چهار تا هستند: نعم ، حبذا ، بئس ، سا . نعم و حبذا برای مدح و ستایش و بئس و سا برای ذم و نکوهش به کار می‌روند. [ 1 ] علاوه بر ویژگی معنایی بالا ، ویژگی لفظی افعال مدح و ذم ان است که
-
فعل منحوت چیست؟
15349 1396/12/23 صرف و نحووا ژه منحوت اسم مفعول از ماده نحت است که به معنای تراشیدن چوب و ساختن اشیا و وسائل از ان است. [ 1 ] بنابراین ، منحوت ؛ یعنی چیزی که از طریق تراشیدن چیز دیگر ، حاصل شده است. یکی از اصطلاحات علم صرف ،
-
ترجمه صحیح عبارت «أَ فَإِنْ مِت» در آیه 34 سوره انبیاء چیست؟ «اگر مُردی» یا «اگر بمیری»؟
5325 1396/11/15 لغت شناسیا فان مت فهم الخالدون اگر تو بمیری ایا انان تا ابد زنده خواهند ماند ؟ ! واژه مت از ریشه موت و صیغه مفرد مخاطب از فعل ماضی است و با ان که اولین صیغه ماضی ان مات است ، اما مانند موارد مشابه ، در صیغه ش
-
چرا در مواردی نظیر «أورثتموها»، «کرهتموهن» و ... در انتهای بسیاری افعال موجود در قرآن و میان دو ضمیر منصوبی متصل به آن، یک «واو» اضافه وجود دارد؟
8497 1396/11/09 صرف و نحوافعالی که فاعل ، نائب فاعل و یا مفعول به انها ضمیر متصل بارز کم و تم بوده و بعد از ان نیز یک ضمیر منصوبی قرار گیرد ، حرکت میم انتهای فعل که در حالت عادی ساکن است ، ابتدا به ضمه تغییر یافته ، سپس اشباع
-
در چه حالاتی فعل مضارع منصوب می‌شود؟
43488 1396/10/18 صرف و نحوهمه صیغه های فعل مضارع به جز صیغه جمع مؤنث غائب و مخاطب که مبنی بر سکون هستند ، از افعال معرب به شمار می روند. این صیغه های معرب ، در حالت عادی مرفوع هستند. اما برخی مواقع به دلیل وارد شدن عوامل نصب ی
-
«فاء رابطه» چیست؟ بین آن و «فاء سببیت» چه نسبتی وجود دارد؟
30401 1396/10/16 صرف و نحوحرف فا در زبان عربی سه نوع است: الف فا عاطفه: برای عطف به کار می رود و می تواند در یکی از موارد سه گانه زیر مورد استفاده قرار گیرد: 1. ترتیب: معنایش ان است که زمان رخداد انچه بعد از فا قرار گرفته ،
-
چرا در قرآن کریم، سلسله مراتب اعتقادی رعایت نشده و در مواردی، اعتقاداتی فرعی؛ مانند ایمان به فرشتگان و کتاب‌های آسمانی، پیش از اعتقاد به نبوت که اعتقاد اصلی است، مطرح شده است؟!
4249 1396/10/02 لغت شناسیدر پاسخ به این پرسش ، ابتدا باید گفت ترتیب موجود در ایاتی ، مانند ایه: امن الرسول بما انزل الیه من ربه و المؤمنون کل امن بالله و ملائکته و کتبه و رسله... ، [ 1 ] نشانگر اولویت و لزوم ترتیب اعتقاد نیست
-
در فعل مضارعی که به جواب شرط عطف می‌شود، سه وجه اعراب جایز است. آیا معنای این فعل در این سه وجه، متفاوت خواهد بود؟
10894 1396/08/29 صرف و نحودر صورتی که بعد از جواب شرط ، فعل مضارع که مقرون به حرف عطف واو یا فا است ، قرار بگیرد ، هر سه نوع اعراب فعل مضارع ، برای ان جایز است ؛ یعنی هم می تواند مرفوع باشد ، هم منصوب و هم مجزوم. البته این که
-
آیه 155 سوره بقره در صدد بیان چه مطلبی است؛ و چرا کلمه «نقص» در آن که به صورت نکره آمده، به اسم معرفه «الخوف» عطف شده است؟
10460 1396/07/18 تفسیرخدای متعال در ایات مختلف قران به مردم اعلام کرده است که انان را مورد ازمایش قرار خواهد داد ، [ 1 ] و هیچ کس را به صرف ایمان اوردن ، و اقرار زبانی ، پاداش نمی دهد. [ 2 ] در ایه و لنبلونکم بشی من الخوف
-
در آیه «ان الله بریء من المشرکین و رسوله» اگر کلمه «رسولُه» که مضموم است، دارای اعراب نصب شود، آیا تغییری در معنا بوجود خواهد آمد؟
14329 1396/07/17 صرف و نحوکلمه رسوله در ایه ان الله بری من المشرکین و رسوله ، [ 1 ] به علت عطف به محل ان الله که مبتدا است ، مرفوع خوانده می شود. [ 2 ] ولی در صورتی که رسوله را منصوب بخوانیم ، ان گاه باید ان را عطف به لفظ الله
-
در دعاهای قرآنی که به صورت جمع و با ضمیر متکلم مع‌الغیر آمده، آیا فرد تنها برای خود دعا می‌کند؟، برای جمیع مؤمنان؟، و یا برای نوع بشر؟!
6431 1396/06/09 صرف و نحواخلاق اسلامی اقتضا می کند ، انسان دیگران را بر خود ترجیح دهد و در روایات اسلامی نیز به این مسئله سفارش شده که: الجار ثم الدار ؛ [ 1 ] اول همسایه دیگران سپس خودمان. همچنین در کتاب وسائل الشیعه بابی وج
-
در آیه 211 سوره بقره با اینکه عبارت «آیه بینه» مفرد است، چرا در برخی ترجمه‌های فارسی به صورت جمع معنا شده است؟
5689 1396/05/19 صرف و نحوسل بنی اسرائیل کم اتیناهم من ایه بینه ومن یبدل نعمه الله من بعد ما جاته فان الله شدید العقاب [ 1 ] هر چند در این ایه ، دو کلمه موجود در عبارت ایه بینه که صفت و موصوف می باشند ، هر دو مفرد هستند اما
-
آیا عباراتی چون «یا ابو الفضل» و «حضرت ابو الفضل» اشتباه بوده و حتما باید «یا ابا الفضل» و «حضرت ابی الفضل»بگوییم و بنگاریم؟!
14407 1396/05/09 صرف و نحوکیفیت نوشتن و خواندن واژه ابو الفضل و هر کلمه دیگری که ابتدای ان ابو قرار دارد ، مربوط به نقش ان در جمله است که احکام ان در بخش اعراب اسما سته ششگانه در ادبیات عرب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از
-
آیا ترکیب «قرضُ الحسنه» از نظر ادبیات عربی صحیح است؟
5401 1396/03/06 صرف و نحواین که یک اسم مضاف ، مذکر بوده و مضاف الیه ان مؤنث باشد ، به خودی خود از لحاظ قواعد عربی ایراد ندارد همان طور که عبارت یوم القیامه [ 1 ] از لحاظ ادبی ، صحیح است. اما در مورد عبارت قرض الحسنه باید گفت
-
حرف باء در عبارت «بنفسی انت» که در متون گوناگون مانند دعای ندبه آمده، بای تفدیه است یا بای قسم؟
18562 1396/02/21 صرف و نحوابتدا باید گفت که با در عبارت بنفسی انت را به هر معنایی بگیریم ، معادل فارسی ان معنایش این خواهد بود که: فدایت شوم ! با ذکر این نکته باید خاطرنشان کرد که در ادبیات عرب ، برای حرف با معانی متعددی ذکر
-
یا رحمان الدّنیا و الآخرة و رحیمهما! فرّج همّى و اکشف غمّى.
در دانش نحو گفته شده که صفت مشبهه تنها از فعل لازم گرفته می‌شود، پس چرا صفت مشبهه‌هایی از فعل متعدی «رحم» داشته و این صفات(رحمان و رحیم) در دعای بالا ، مفعول به نیز دارند؟!
10905 1396/02/04 صرف و نحودر عبارت یا رحمان الدنیا و الاخره و رحیمهما ؛ [ 1 ] دو توجیه درباره وضعیت صرفی دو واژگان رحمن و رحیم و نیز وضعیت نحوی دو واژگان الدنیا و هما که توسط دو واژه اول منصوب شده اند ، وجود دارد: 1. با این ک
-
در ادبیات عرب، تفاوت فعل نفی «لیس» با حرف نفی «لا» در چیست؟
11174 1395/12/09 صرف و نحوبا این که معنای دو کلمه لا و لیس بیان نفی و سلب است ، اما تفاوت هایی دارند که در ادامه به انها اشاره می شود. تفاوت لفظی 1. کلمه لا اقسامی دارد: لای عاطفه مانند جا زید لا عمرو ، لای ناهیه مانند لا تق
-
تفسیر مختصری از آیه 59 سوره آل عمران ارائه داده و توضیح دهید که چرا در این آیه و آیات مشابه، عبارت مستقبل «کن فیکون» آمده با آنکه استفاده از فعل ماضی «کن فکان» با معنا همخوان‌تر است؟
7613 1395/12/09 تفسیراین ایه شریفه ، در مقام انتقاد از افرادی است که ولادت حضرت عیسی ع ، بدون انکه پدری داشته باشد را دلیل بر ان می دانند که عیسی یا خداست و یا فرزند خدا ! که قران در پاسخ می فرماید: ماجرای خلقت عیسى ع توس
-
چرا بر خلاف موارد مشابه، ضمیر در «علیهُ الله» در سوره فتح مضموم است؟
9006 1395/11/06 تفسیرضمیر موجود در علیه در ایه دهم سوره فتح ، [ 1 ] بر خلاف استاندارد رایج در ادبیات عرب ، در قرائت حفص از عاصم به صورت مضموم قرائت می شود. مفسران قران و ادبای عرب دلایلی نیز برای ان ذکر کرده اند ؛ [ 2 ]
-
چرا در دعاهایی؛ مانند دعای شب قدر، «بمحمد» و «بعلی» را بدون الف و لام خوانده، ولی «بالحسن» و «بالحسین» را با الف و لام؟!
7165 1395/11/04 صرف و نحوحرف ال در زبان عربی ، کاربردها و اثار مختلفی دارد. این کلمه به سه وجه استعمال می شود: 1. اسم موصول: بر سر اسم فاعل و مفعول داخل می شود. 2. حرف تعریف: بر سر اسم نکره وارد شده و ان را معرفه می کند. ال
-
معنا و کارکرد «إن» شرطیه، چیست؟ اگر این حرف به فعل ماضی متصل شود، آیا معنایش متفاوت با زمانی خواهد بود که اتصال آن با فعل مضارع برقرار شود؟
29724 1395/10/08 صرف و نحویکى از کلمات پرکاربرد در زبان عرب ، کلمه حرفی ان مى باشد که یکی از معانی ان [ 1 ] شرطیت است. [ 2 ] ان شرطیه داراى دو عمل است: الف. عمل معنوى: یعنی مشروط کردن وجود جزا بر وجود شرط. [ 3 ] باید دان
-
اینکه در فرازهایی از قرآن کریم و در مواردی که سخن از برگشت به سمت خداست، همواره افعال مجهولی چون «یُرجَعون» و «تُرجَعون» مورد استفاده قرار می‌گیرد، دلیلش چیست؟ و آیا جبری بودن رجوع از آن برداشت می‌شود؟
7877 1395/10/05 تفسیرخداوند یک سیر تکاملی را برای زندگی انسان تعیین کرده است. انسان پس از افریده شدن و طی کردن زندگی دنیایی و برخی مراحل دیگر ، به مرحله رجوع به پروردگار خود می رسد. بیشتر عبارات قرانی در این زمینه ، به شک
-
آیا نام معاویه با عوعوی سگ ارتباطی دارد و هرکه این نام را دارد، دارای صفت زشتی است؟
16170 1395/08/27 لغت شناسیمعاویه باب مفاعله از ریشه عوی می باشد. در کتب لغت معانی مختلفی برای ان بیان شده است ؛ مانند عاوى و معاواه [ عوی ] الکلاب ؛ سگ ها را به صدا دراورد. [ 1 ] عوی ؛ سگى که بسیار زوزه می کشد. [ 2 ] عوا و
-
«وَ السَّمَاء وَ مَا بَنَاهَا» سوگند به آسمان و آن‌کس که او را آفرید! مگر فرد دیگری غیر از پروردگار، سازنده آسمان‌ها بود که خدا به او سوگند یاد می‌کند؟!
8663 1395/08/03 تفسیرخداوند در این ایه شریفه به دو چیز ؛ یعنی فعل خود و ذات خود سوگند یاد فرموده است: [ 1 ] و السما و ما بناها ؛ [ 2 ] و قسم به اسمان و کسى که اسمان را بنا کرده است . چنین سوگندی اشتباه نیست ؛ زیرا متکلم
