گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:قواعد عربی)
-
در مورد نقش نحوی عبارت قرآنی «... و المقیمینَ الصلاةَ و ...» در آیه 162 سوره نساء توضیح دهید و اینکه چرا اِعراب آن با قبل و بعدش هماهنگ نیست؟
8212 1398/03/23 تفسیردر پاسخ ابتدا باید به این نکته توجه داشت که در زبان عربی ، این تنها فعل نیست که دارای فاعل و مفعول می باشد ، بلکه برخی اسم های مشتق نیز با داشتن برخی شرایط ، می توانند مانند فعل ، در اسم های دیگر عمل
-
انواع «قصر» چیست و اصطلاح «قصر قلب» به چه معنا است؟
14632 1398/03/21 تفسیرعبارت قصر القلب ، یک اصطلاح در علم بلاغت است که به معنای محصور کردن و منحصر کردن به صورت عکس تصور مخاطب است. برای قصر یا همان حصر ، تقسیمات مختلفی ارائه شده است. از جهتی ، به حقیقی و غیر حقیقی اضافی
-
«نصب» چه تفاوتی با «حرب» دارد؟ و آیا «ناصبی» و «محارب» معنایشان یکی است؟
5389 1398/03/02 لغت شناسیواژه حرب ، به معنای جنگ و نبرد و نقیض سلم صلح و اشتی است. [ 1 ] اما نصب به معنای خود را به سختی و مشقت انداختن است. [ 2 ] البته گاهی این مشقت در جهت مثبت بوده و گاه در جهت منفی. همان گونه که گفته می ش
-
در آیه 31 سوره فصلت، دو بار عبارت «فیها» وجود دارد. آیا ضمیر موجود در هر دو به آخرت برمی‌گردد، یا آن‌که یکی از ضمایر به دنیا و دیگری به آخرت برگشت میکند؟
5302 1398/02/30 قرآنخداوند متعال در قران بشارت های متعددی به صابران داده است. [ 1 ] ایه 31 سوره فصلت نیز یکی از این ایات است: نحن اولیاؤکم فی الحیاه الدنیا و فی الاخره و لکم فیها ما تشتهی انفسکم و لکم فیها ما تدعون ؛ م
-
اینکه می‌گویند «الفاظ برای روح معنا است»، مراد از این عبارت چیست؟
4991 1398/02/23 لغت شناسیبی گمان ، میان الفاظ و معانى پیوندى تنگاتنگ وجود دارد ، به گونه اى که با شنیدن هر لفظى ، معناى مخصوصى به ذهن تبادر می کند ، اما در مورد حقیقت این ارتباط ، دیدگاه هایى وجود دارد. غالب اندیشمندان معتقدن
-
قرآن کریم در بیان عذاب الهی گاه از مشتقات ریشه «رمی(تیرباران)» و گاه از مشتقات ریشه «مطر(باران)» استفاده میکند. تفاوت معنایی این دو ریشه در چیست؟
5412 1398/02/20 لغت شناسیهمان گونه که در پرسش امده ، در ایه 4 سوره فیل می خوانیم: ترمیهم بحجاره من سجیل که معنای واژه رمی به معنای پرتاب کردن و دور انداختن سنگ و یا تیر [ 1 ] و یا هر چیزی است که به اندازه کف دست و یا بزرگ تر
-
«فی هذه الساعة و فی کل ساعة» در دعای سلامتی امام مهدی(عج) متعلق به «کن لولیک» است و یا «صلواتک»؟
7911 1398/02/18 صرف و نحودعای معروفی که برای سلامتی امام مهدی عج خوانده می شود ، به عبارت های مختلف نقل شده است که در اکثر انها جمله صلواتک علیه و على ابائه وجود نداشته ، بلکه به این صورت اغاز می شود: اللهم کن لولیک فلان بن
-
معنای اصلی واژه «نکاح» چیست؟
170870 1398/02/12 لغت شناسیواژه نکاح از ریشه نکح بوده و معنای ان در بیشتر موارد تزویج و عقد ازدواج است ؛ یعنی زن گرفتن و تشکیل خانواده. البته این واژه به معناى هم بستری و جماع نیز مورد استفاده قرار می گیرد. لسان العرب از قول ا
-
معنای نام «جعفر» چیست؟
47233 1398/02/09 لغت شناسیواژه جعفر در اصل به معنای نهر و رودخانه است. [ 1 ] اما عده ای از لغت شناسان ان را به نوع خاصی از رودخانه معنا کرده اند. بعضی ان را به معنای رودخانه بزرگ و وسیع دانسته ، [ 2 ] و عده ای معنای ان را رودی
-
چه تفاوتی بین دو کلمه «بلی» و «نعم» وجود دارد؟
11047 1398/01/25 لغت شناسیبا این که ظاهرا دو واژه بلی و نعم در معنا شبیه به هم هستند و هر دو معنای اثبات دارند ، اما کاربرد انها با هم متفاوت است ؛ در جایی که جمله ای منفی مطرح شده ، و در پاسخ بخواهیم ان جمله منفی را نادرست شم
-
تفاوت «مشی» و «انطلاق» چیست؟
7143 1398/01/10 تفسیردر قران کریم ، بارها از دو اصطلاح نسبتا مترادف مشی و انطلاق برای راه رفتن استفاده شده است. اگرچه در ارتباط با چنین مترادفاتی نیاز نیست که لزوما به دنبال نوعی تفاوت میان انها باشیم ، بلکه تفنن در عبارت
-
«به در می‌گویند که دیوار بشنود»، آیا مشابه این ضرب المثل را در آموزه‌های دینی داریم؟
11732 1398/01/08 لغت شناسیضرب المثل فارسى به در می گویند که دیوار بشنود ، نظیر ضرب المثل عربی است که می گوید: ایاک اعنى و اسمعى یا جاره ؛ یعنى به تو می گویم ، ولى اى همسایه تو گوش کن ! می گویند اصل این مثل عربى از داستانى گر
-
تعلیق به محال به چه معنا است؟
7788 1398/01/08 لغت شناسیتعلیق در لغت به معانی مختلف امده است: اویزان کردن ، اویزان بودن ، اویختگی ، انجام نشدن کاری یا بلاتکلیف ماندن امری بدون مشخص بودن زمان قطعی انجام یافتن ان ؛ چیزی در زیر کتاب یا نوشته ای نوشتن ؛ نام یک
-
عبارات «قبل» و «من قبل» در قرآن کریم، چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
7430 1398/01/06 لغت شناسیدر عبارت هایی ؛ مانند من قبل یا من تحت ، با قرائنی نظیر فعل موجود در جمله و انچه این ظرف و جار و مجرور ، متعلق به ان می شود ، گاه در ایاتی مانند قالوا هذا الذی رزقنا من قبل [ 1 ] ، [ 2 ] و و الذین من
-
معنای اصطلاح «سهل و ممتنع» چیست؟
29256 1397/12/20 لغت شناسیاصطلاح سهل و ممتنع ، در مواردی مورد استفاده قرار می گیرد که کار و یا موضوعی در مرحله نخست و در نگاه اول ، اسان به نظر می رسد ، اما در واقع با دشواری های فراوانی رو برو شده و یا اساسا امکان انجام ان وج
-
اصطلاح «جناس» در دانش بلاغت به چه معنا است و انواع آنرا بیان کنید؟
8786 1397/12/19 لغت شناسیواژه جناس از ریشه جنس [ 1 ] در اصطلاح علم بلاغت ، به شباهت ظاهری دو کلمه ، اطلاق می شود. [ 2 ] در کنار هم امدن دو لفظ مشابه چه در شعر و چه در نثر بر زیبایی و شیوایی سخن می افزاید و از این رو جناس ، جز
-
در زبان و ادبیات عرب چند نوع همزه وجود دارد؟ همزه وصل و همزه قطع معنایشان چیست؟
11243 1397/12/12 صرف و نحودر زبان و ادبیات عرب ، دو نوع همزه وجود دارد. همزه قطع و همزه وصل . همزه قطع همزه‌ای است که همیشه به هنگام تلفظ کلمه ، خوانده می‌شود ، بر خلاف همزه وصل که اگر در وسط جمله باشد ، هنگام تلفظ کلمه خوانده
-
معنای واژه‌های «لدن» و «لدی» چیست و از لحاظ معنایی، چه تفاوتی با واژه «عند» دارد؟
15560 1397/12/08 لغت شناسیواژه عند لفظی است که نشانگر قرب و نزدیک بودن می باشد [ 1 ] که گاهی در مکان ، [ 2 ] گاهی در اعتقاد [ 3 ] و گاهی در بیان منزلت [ 4 ] به کار می رود. واژه لدن نیز ظرف زمان و مکان [ 5 ] و تقریبا به همان م
-
معنای «مدح شبیه به ذم» و «ذم شبیه به مدح» چیست؟
10404 1397/12/05 فصاحت و بلاغتیکی از ارایه های ادبی کلام و زیبا سازی سخن ، تاکید المدح بما یشبه الذم و تاکید الذم بما یشبه المدح ؛ [ 1 ] است که به معنای بهتر ستایش کردن یک فرد با استفاده از چیزی که شبیه نکوهش است و نکوهش شدید با
-
کلمات «سُوء»(به ضمّ سین) و «سَوء»(به فتح سین) و «سوأی» که همه در قرآن مورد استفاده قرار گرفته‌اند، چه تفاوتی با هم دارند؟
9430 1397/11/08 لغت شناسیسو به فتح سین ، مصدر و سو به ضم سین ، اسم مصدر است که با وجود معنای نزدیکی که با هم دارند ، ارتباط ان دو مانند ارتباط دو واژه بد و بدی است. بدی در سو به ضم واو نهفته است ، اما سو به فتح واو بیشتر در
-
واژه‌های «نعیم»، «نعماء»، «ناعم» و دیگر مشتقات از ریشه «نعم» در قرآن کریم دارای چه معنایی می‌باشند؟
6701 1397/11/04 لغت شناسیمشتقاتی که برگرفته از ریشه نعم می باشند ، بیشتر در مواردی که حال خوش ، زندگی دلنشین و یا هر خیر و برکتی وجود داشته باشد ، مورد استفاده قرار می گیرند که هم شامل زندگی دنیوی و هم برکات معنوی می شود. مص
-
واژه‌هایی که از ریشه «سحق» در قرآن وجود دارند، چه تفاوتی با ریشه «لعن» دارند؟
6305 1397/11/03 لغت شناسیمعنای ریشه ای ماده لعن به معنای دوری از خیر و عطوفت ، و نسبت به خدا ، به معنای دوری از رحمت و لطف او است. [ 1 ] اما معنای ریشه ای سحق ، خارج کردن اشیا از حالت و جریان طبیعی ان است. بنابر این سحقا و
-
تفاوت واژه‌های «فقر»، «عیله» و «املاق» در چیست؟
4976 1397/11/02 صرف و نحوبا این که این کلمات ، معنای نسبتا مترادف و نزدیک به هم دارند و تمام انها به معنای نداری و نیازمندی است ، ولی در ریشه این کلمات ، تفاوت هایی بین این سه واژه دیده می شود. به عبارت دیگر ، اگرچه هر سه واژ
-
«علو»، «تعالی» و «استعلاء» چه تفاوتی با هم دارند؟
10236 1397/10/30 --- مشابه ---اصل ماده علو به معنای بالا و والا بودن است ؛ چه در امور مادی و چه در امور معنوی. [ 1 ] علا یعلو ماضی و مضارع ثلاثی مجرد از این ریشه هستند که معنایش ان است که برتر و والا شد و یا می شود. عالی اسم ف
-
معنای کلمه «فرائص» چیست و چه تفاوتی با قلب و فؤاد دارد؟
5693 1397/10/19 لغت شناسیدر بخشی از یکی از زیارات پیامبر خدا ص و در توصیف روز قیامت چنین امده است: و ترعد فیه الفرائص... ؛ [ 1 ] به کرم تو پناه می برم از این که مرا در جایگاه ذلت و خواری قرار دهی ؛ در ان روزی که حجاب ها و پر
-
واژه‌های «اقتراف»، «اکتساب»، «کسب»، «ابتغاء»، «اقتناء» و «اقتناص» چه تفاوتی با هم دارند؟
8196 1397/10/12 لغت شناسیدر زبان عربی نیز مانند زبان های دیگر ، کلمات هم معنا و مترادفی وجود دارد که هرچند معنای نزدیک به هم دارند ، ولی گاه تفاوت اندکی نیز بین انها وجود دارد. یکی از این موارد ، کلمه اقتراف است که در قران به
-
واژه «عفریت» از چه ریشه و به چه معنا است؟ آیا تنها نوعی جن شرور است، یا موجودی که خوب و بد دارد؟!
36577 1397/10/05 تفسیرواژه عفریت یک بار در قران کریم ، در داستان حضرت سلیمان ع مطرح شده است. ان جا که می فرماید: قال عفریت من الجن انا اتیک به قبل ان تقوم من مقامک و انی علیه لقوی امین ؛ [ 1 ] عفریتى از جن گفت: من ان تخت ر
-
«ابدال» در دانش صرف به چه معنا است و به عنوان نمونه، چرا در واژه «تکلان» که از ریشه «وکل» است، تاء جایگزین واو شده است؟
15620 1397/10/02 لغت شناسییکی از مسائل ادبیات زبان عربی که در علم صرف مورد بحث قرار می گیرد ، مسئله ابدال است. ابدال به معنای تبدیل یک حرف به حرف دیگر است. البته این مسئله اختصاص به زبان عربی نداشته و در زبان فارسی نیز وجود دا
-
اوزان جمع مکسر اسم فاعل کدام است؟
31632 1397/09/14 لغت شناسیجمع مکسر اسم فاعل بر وزن های مختلفی می اید. وزن های مشهور این کلمه عبارت اند از: 1. فعل: اسم فاعل هایی ؛ مانند شاهد ، ساجد ، راکع ، صائم ، غائب و غازی جمع مکسر ان بر وزن فعل می اید. بدین ترتیب: ش
-
با توجه به آیه «وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها»، فرق «خاب» و «یأس» چیست؟
7235 1397/08/27 لغت شناسییاس در لغت عرب ، به معنای قنوط ، [ 1 ] و قنوط ؛ یعنی: ناامید شدن و ناامیدی. [ 2 ] خاب از ماده خیب به معناى نرسیدن به مطلوب و ارزو ، [ 3 ] محروم شدن ، [ 4 ] و زیان کار شدن [ 5 ] است. خاب در ایه شریف
-
حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
24080 1397/08/26 لغت شناسیبر اساس نظر مشهور ادبا ، حروف مشبهه بالفعل پنج حرف بوده [ 1 ] که بر سر مبتدا و خبر وارد می شوند. این حروف عبارت اند از: ان ، ان ، لیت ، لکن ، لعل. عمل اصلی این حروف ، منصوب نمودن مبتدا به عنوان اسم و
-
واژه‌های «غرونا»، «خدعونا» و «غدروا بنا» در دعای ماه شعبان و در نگاهی وسیعتر، ریشه‌های «غرر»، «خدع» و «غدر» چه تفاوتی با هم دارند؟
6100 1397/08/24 لغت شناسیدر یکی از دعاهای ماه شعبان چنین امده است: احکم بیننا و بین قومنا فانهم غرونا و خدعونا و خذلونا و غدروا بنا و قتلونا و نحن عتره نبیک ؛ [ 1 ] خدایا ! میان ما [ که اهل بیت پیامبرت هستیم ] و قوم ما داوری
-
اصحاب القریه چه کسانی بودند و چه داستانی داشتند؟
14450 1397/08/13 تفسیربر اساس برخی گزارش ها ، اصحاب القریه ، مردم منطقه ای بودند که به دنبال مخالفت با فرستادگان حضرت عیسی ع دچار عذاب شدند. قریه در اصل نام براى محلى است که مردم در ان جمع می شوند ، و گاهى به خود انسان ها
-
«اصحاب شمال» که در قرآن از آنان یاد شده، چه کسانی هستند و چه ارتباطی با «اصحاب مشئمه» دارند؟
9474 1397/08/05 تفسیراصطلاح اصحاب شمال ترکیبی از دو واژه اصحاب به معنای یاران ، دوستان ، ملازمان ، و شمال به معنای چپ ، مقابل یمین به معنای راست است. [ 1 ] اصحاب شمال در اصطلاح قران کسانی هستند که در اثر تکذیب ، کفر ،
-
آیا اهل‌بیت(ع) در گفت‌وگوهای خود از کلمات و عباراتی که در عرف مردم رایج بوده و به ظاهر غیر مؤدبانه به نظر می‌رسد، نیز استفاده می‌کردند؟!
4793 1397/07/28 لغت شناسیمؤدبانه و غیرمؤدبانه بودن بسیاری از کلمات - و حتی رفتارها - تابع شرایط زمانی و مکانی و عرف مردم است و نمی توان به عنوان نمونه ، مؤدبانه بودن کلمات موجود در روایات و برخی اشعار کهن را با معیارهای امروز
